MO KIPUINA

Kum zalom 19 na hun in Sizang ngeina sungah khua sung khat tetek kiteang thei ngawl, phungkhawm thei ngawl hi. Tua hi a, tangval khat zi a nei nuam le khua dang pan veuin kila, kipui hi. Tangval khat zi a nei tu ciang amate ii dei numeite inn ah “Modokzu” ci in zu hen sa phealbiing no khat puakin kipaupui masa hi. Tua a paupui tu in pasal uhaam khat kipai sak a, tua pa “Mopazang” kici hi. A dok numei sia tangval pa taw a kidei zongh hi thei a, a kihe ngei vet ngawl zongh hi thei hi. Mopazang pa in a numeite inn ah mo a deina thu teng a son zawkciang, a kimukik tu hun ni ciam kipia in ciakik phot hi. Ni ciam ni a thet maa in “Modokzu” hong kinolhkik bana le modok a nga hi a, a ni ciam ni in numei sangte le a pa sangte mopui a kuan tu ni le mo manh kipiak tu dan kikupna nei uh hi.

Mopui ni in tangvalte sang pan in mo pui tu kuan a, a numei sangte in mithi vui ngawl lai, mithi panglai a nei le mithi ngaalna in vok, keal ci bang sa khat ngo masa hi. Tua zawkciang mo puina sa “Tamsi” a kici sia ngo pheang hi. Mithi panglai a nei bale Tamsi a kici mo puina sa kingo thei paih hi. Mopui ni in mo tha a numeite inn ah mobee tu mealheak kung zaw teng le innpaamte bekma kihilh hi. Mopuina tamsi sa sia mopuite le mobeete ankuang uum khopna sungah kine a, nupi hong pai theamo ii tungah nupi simna in bak khat tek mopui pasalte in hawm hi.

Mopui a kuante in nitak khuazin zawk ciangin mo neite inn ah a kithengkik tu in mo ciapui a, mo neite kongbiang a thet ciang mopui lampui pasal khat in mo au a, “Hong cia khu hi. Tapa taw hong cia khu hi. Tanu taw hong cia khu hi. Miimbeam taang beam taw hong cia khu hi. ” ci hi. Mo neite inn pan zong pasal uhaam khat in zokik a, “Hong cia vun, hong cia vun. Tapa taw hong cia vun, tanu taw hong cia vun. Miimbeam taangbeam taw hong cia vun. Sum taw sial taw hong cia vun” ci in zu a phii zawkciang bangkua sungsang ah tum pheang hi.

Mo a ciapui tu in molia a kici mopui nupi khat mopui pasalte taw kikuan sak hi. Mo neite inn ah mo hong thet takciang ngeina taw kizui in tangvalte mopeang a sik nuam tam thei a, tuate molianu veu in hung hi. Mo thet nitak sia zu ne in la kisa ahihang khuang kitum thei ngawl hi. Khuang tum luangin lawno taw zubeal po sat in zankhua zu ne in la kisa hi.

Mopui khuavak ni sia mo neite inn ah akno saan in ciidam ngetna kinei a, Akngawtang kici hi. Hi bangin akno saanna sia mo nu ii thaa kihual sak a, a pasalte phung sung bee sungah tum sakna ahi hi. Hi akngaw tan ni in mopui pasalte pawlkhat mothate kungah mo man pia in pai hi. Mo man piak ni in mo thate inn ah “Salamthak” ci in vokpano khat kingo hi. Salamthak sia ciidam ngetna ahikom a nu kingo thei ngawl a, khuathiam phui sam pa in zu phii a, kithiangtho sak phot vaciat hi. Tua zawkciang “Hawtheisa” a kici ngan lian khat zongh kingo si hi. Hi hawtheisa sia a lang mopuite in kicia pui sakkik hi.

Hi hun lai mo man kipiak ciang a nuai a bang teng kipia hi.

1. Nu manh
2. Zaangpi
3. Pu Manh
4. Minmanh
5. Nau op manh
6. Kan manh
7. Thu dawng
8. Kam tuam
9. Bee manh cite ahi hi.

Nu manh sia a nu tan tu hi a, a hin manh a toai man ci tu hi in Ks. 100/- in kitan hi. Nu kik a nei le nukik atu Ks. 60/-ciang bang tan thei hi. Zaangpi sia mealheak innbul bel kiseena hi a, Ks. 5/ in kitan hi. Pu manh sia a numei sia ii pute sung pan inn khat in tang a, K. 5/- in tan thei hi. Min manh ci ciang mo thak tu sia ii a tap nu (a) a tap pa kipia hi. Nau op manh ci ciang numei sia ii a nolai a omh bel sia ii tan tu hi a, Ks. 5/- in tan thei hi. Kan manh ci ciang numei pasal nei sia ii a ute zi nei ngawl lai, pasal nei ngawl lai a om le a kantan manh, a kalvol manh hi a, Ks. 40/- pan Ks. 60/- dong bangin tan thei hi. Thudawng sia Ks. 3/- in tan thei a, ih innteangte sung pan innteak luangin a ding thei tu ih muan sia in kitang sak hi. Kamtuam sia nidang in kihauna, taangh leiba, kampau khial ci khawngte tungtawn in a kingen hi a, numei sangte hong nget bangin hong nget zaza piak kul hi. Bee manh ci ciang Ks. 1/- tek mealheak theampo kipia hi.

Akngawtan khuavak ni in a monu in a teennate numei khat taw mopuite hong ciapuikik hawtheisa sia a bak in vawt a, a pute inn teng le a nungualte mun tengah hawmin vak kakoai hi. (Hi bangin sa hawm sia Sizang ngeina Sanintenh taw a kisai hi a, Sanintenh thu sungah a cing in ki at hi.)

Mopoai vawt mo kiteen kum khat bang zawkciang mo teennate in taaksi, tanghu le sa antui ci bang an vawtin mo in a nungsangte kipuak sak hi. Hi bangin an puakna sia “Mo anlee” kici a, thaw sa kitee sakna le itna kilakna ahi hi. Hi bangin Mo anlee puakin a kipai sak ciang kithuhkik vaciat a, tua a thuhkikna an zongh mo ma in hong puakik paih hi. Mo anlee kithuh kikna mo hong puakkik an sia mopui lai a kuan mopui pasalte khawmin kine sak hamtang hi.

Posted in: Tangthu ( Siyin )