ဗီတာမင္ေကကို ဘယ္လိုရရွိႏုိင္သလဲ

ဗီတာမင္ေကကို အရင္းအျမစ္ႏွစ္မ်ိဳးကေန ရႏုိင္ပါတယ္။ အစားအေသာက္၊ အထူးသျဖင့္ ဟင္းသီးဟင္းရြက္နဲ႔ အူထဲမွာရွိတဲ့ ပံုမွန္ ဘက္တီးရီးယားေတြ ကေန ရႏုိင္တာပါ။ ဘက္တီးရီးယားကို ေသေစတဲ့ ပဋိဇီဝပိုးသတ္ေဆး (Antibiotics) မမွီဝဲဘူးဆိုရင္ ဘက္တီးရီးယားကေန ရတဲ့ ဗီတာမင္က ပမာဏက ပံုမွန္ပါပဲ။ အစားအေသာက္ကေနရတဲ့ ဗီတာမင္ေက ပမာဏကေတာ့ စားေသာက္တဲ့ အစားအေသာက္ေပၚ မူတည္ၿပီး အေျပာင္းအလဲ ရွိႏုိင္ပါတယ္။ အစိမ္းေရာင္ အရြက္မ်ားတဲ့ ဟင္းသီးဟင္းရြက္ေတြမွာ ဗီတာမင္ေက အမ်ားအျပား ပါဝင္ေနပါတယ္။ ဗီတာမင္ေကမ်ားစြာ ပါဝင္တဲ့ အရြက္ေတြက ဟင္းႏုနယ္ရြက္၊ မုန္ညင္းစိမ္း၊ ရြက္လိပ္ေဂၚဖီထုပ္၊ မုန္လာဥျဖဴ၊ ေရကၫြတ္စတာေတြပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ တျခားဟင္းသီးရြက္ေတြ ကေနလည္း ဗီတာမင္ေကကို ရရွိႏိုင္တဲ့ အတြက္ စားသံုးသင့္ပါတယ္။ Ref: Good Health
ဗီတာမင္ ဘီဝမ္းဆိုတာ ဘာလဲ။
ဗီတာမင္ ဘီဝမ္းဆိုတာ ဘာလဲ။ ဗီတာမင္ ဘီဝမ္းကို သိုင္ယာမင္း (Thiamine) လို့ေခၚ ပါတယ္။ သူက ကစီ ဓာတ္ေတြကို ၿဖိဳခြဲ ဖ်က္ဆီး တဲ႕ျဖစ္စဥ္မွာ အကူ ပစၥည္း Co-Enzyme အျဖစ္ ေဆာင္ ရြက္ေပးပါတယ္။Acetylcholine ေတြ ျဖစ္ေပၚလာဖို့အတြက္လည္း ဘီဝမ္းဟာ မရွိမျဖစ္ လိုအပ္ပါတယ္။ Acetylcholine ဆိုတာကေတာ႕ Peripheral nervous system နဲ့ Central nervous system မွာ neurone တစ္ခုနဲ့တစ္ခုၾကားမွာသတင္းအခ်က္အလက္ေတြသယ္ယူပို့ေဆာင္ေပးတဲ႕neurotransmitterအျဖစ္ေဆာင္ရြက္ေပးတဲ႕အရာျဖစ္ပါတယ္။

BeriBeriသူငယ္နာေရာဂါဆိုတာဘာလဲ။

ဘယ္ရီဘယ္ရီဟာ ကေလးငယ္ အသက္ ၂ လမွ ၃ လအတြင္း ေတြ႔ရ ေလ႕ရွိပါတယ္။ အထူးသျဖင္႕ ႏို့တိုက္မိခင္ ေတြမွာ အေမက ဘီဝမ္းဓာတ္ခ်ိဳ႔တဲ႕ေနခဲ႕ရင္ႏို့စို့ကေလးငယ္ေတြမွာသူငယ္နာေရာဂါ-BeriBeri-ျဖစ္ပြားႏိုင္ပါတယ္။

BeriBeriဘယ္ႏွမ်ိဳးရွိသလဲ။

၁။ ႏွလံုးႏွင္႕ ဆက္ႏြယ္ေသာ Cardiac Form ကေလးငယ္ဟာ အေကာင္းႀကီးက ေန ႐ုတ္တရက္ ျပာႏွမ္းလာတတ္ပါ တယ္။ ကေလးဟာ ေမာပန္းေနၿပီး ႏွလံုး ခုန္ႏႈန္းေတြဟာလည္း ျမန္ေနပါမယ္။ အနည္းဆံုး တစ္မိနစ္မွာ ႏွလံုးခုန္ႏႈန္း ၁၀ဝ အထက္မွာ ရွိေနပါမယ္။ ကေလး ဟာ အသက္႐ွဴတဲ႕ေနရာမွာ ႐ိႈက္႐ိႈက္ၿပီး ႐ွဴေနရျခင္း၊ မ်က္ႏွာေဖာင္းလာျခင္း၊ ေရာင္ရမ္းလာျခင္း၊ အသည္းႀကီးလာျခင္း၊ ဆီးသြားနည္းလာျခင္းတို့နဲ့ တြဲေတြ႔ရပါ တယ္။ ၂။ အသံႏွင္႕ ဆက္ႏြယ္ေသာ Aphonic form ၂၄ နာရီကေန ၄၈ နာရီအတြင္း မွာ ကေလးဟာ ဆက္တိုက္ ငိုလာေန ရင္းကေန တျဖည္းျဖည္းအသံတိမ္ဝင္လာ ၿပီး ေနာက္ဆံုး အသံလံုးဝေပ်ာက္သြားပါ မယ္။ ၃။ ဦးေႏွာက္ႏွင္႕ ဆက္ႏြယ္ေနေသာ Pseudomeningitic form ဂနာမၿငိမ္ျဖစ္ျခင္း၊ တက္ျခင္း၊ သတိလစ္ျခင္း၊ ေမ႕ေျမာေနျခင္းတို့နဲ့တြဲေတြ႔ရပါတယ္။

BeriBeriမွန္းဘယ္လိုသိႏိုင္မလဲ။

၁။ ဘီဝမ္းတိုက္ေကြ်းၾကည္႕ျခင္း (ေယဘုယ်အေျခအေနျပန္ေကာင္းလာ မယ္၊ ႏွလံုးခုန္ႏႈန္းပံုမွန္ျပန္ျဖစ္သြားမယ္၊ အသည္းအရြယ္အစားျပန္ေသးသြားမယ္၊ ၂ နာရီအတြင္း ဆီးျပန္သြားမယ္) ဒါဆိုရင္ ေတာ႕ ကေလးဟာ ဘီဝမ္းခ်ိဳ႔တဲ႕လို့ ဘယ္ရီ ဘယ္ရီျဖစ္ေနတယ္ေပါ႕။
၂။ ေသြးစစ္ၾကည္႕တဲ႕အခါမွာLactic acid နဲ့ Pyruvic acid level ေတြျမင္႕တက္ေနျခင္း
၃။ေသြးနီဥဆဲလ္Transketolaseေလ်ာ႕နည္းေနျခင္း

BeriBeriကိုဘယ္လိုကုသမလဲ။

အေမေရာ ကေလးေရာ တစ္ၿပိဳင္ တည္း ကုသရပါမယ္။ ကေလးကို Vitamin B1 50 mg ကို အသားေဆးတစ္ ႀကိမ္ထိုးေပးၿပီးေနာက္ပိုင္း ပါးစပ္ကေန ဘီဝမ္းဆက္လက္ တိုက္ေကြ်းပါတယ္။ အေမကို Vitamin B1 50 mg ပါဝင္တဲ႕ ေဆးျပား သို့မဟုတ္B-Complexပါဝင္တဲ႕ေဆးျပားတစ္ေန့တစ္ျပားေန့စဥ္ပံုမွ္တိုက္ေကြ်းပါတယ္။

BeriBeriကိုဘယ္လိုကာကြယ္မလဲ။

အေမက အထူးသျဖင္႕ ဗီတာမင္ ဘီဝမ္းပါဝင္တဲ႕အစားအစာေတြကို လံု ေလာက္ မွ်တစြာ စားသံုးေပးရပါမယ္။ (ဥပမာ- ဝက္သား၊ ေျမပဲ၊ ပဲအမ်ိဳးအမ်ိဳး)။ ဘီဝမ္းဓာတ္ကို ဆုတ္ယုတ္ေစတဲ႕ ေခ်ဖ်က္ေပးတဲ႕ Thiaminase ပါရွိတဲ႕ ငါး ေတြကိုေတာ႕ ေရွာင္ရွားရပါမယ္။

Healthcare

Posted in: Cidamna ( ျမန္မာ )