Chin State sung pan in Zomi Chin Ambassador nga (2) om ahi man Topa tung ah lungdam ka ko hi.
Ambassador Min teng sia
( 1 ) Dr. Pu Vum Kho Hau
( 2 ) Pu Hau Do Suan
Ambassador Min teng sia
( 1 ) Dr. Pu Vum Kho Hau
( 2 ) Pu Hau Do Suan
Monday, April 29, 2013
Australia Melbourne ah Sizang Kipawlna Om Tuu.
Australia Melbourne om Sizang mi te a om thei teng 27 / 4 / 13 (
Saturday) ni ni tak nai 7 pan Sunshine North , Pa Lamh Kim inn ah ki mu
khop na le mai lam sang kal suan tu dan ki kup khop na khat nei thei hi.
Tua mun ah a pai thei teng
1. Pa Dal No te inn kuan ( Hiangzing)
2. Pa Tun No te inn kuan ( Lim Khai)
3. Pa Khawm pui te inn kuan ( Lophei)
4. Pa Thian No te inn kuan ( Thingunau)
5. Pa Mung Pi te inn kuan ( Theizang)
6. Nu Huai Tawng ( Thuklai)
7. Tg Kha Khai ( Thuklai)
8. Pa Lamh Kim te inn kuan ( Suangdaw)
tu teng hong ki hel thei hi.
Thu ki kup te in , Mailam sang Melbourne hong theng thak Sizang mi a kua ma po ki pawl na min taw hu zawk za hu tu le, Letsong khat veu piak tek tu in ki thu kim hi. Mailam sang khan to na tu zong ngeal na ki nei in , Tha khat khat vei veu ki mu khop na om tawn tung hi. Melbourne ah Sizang inn 10 Val pha zo ci thu ki za hi. Tu lai tak Thuvan pi sia Pa Dal No in a sep lai tak hi. Ni tak nai 10 in hun man thei aa, nuam tak in inn tek ki zuan kik thei hi.
Thupuak
Lamh Kim
Melbourne
1. Pa Dal No te inn kuan ( Hiangzing)
2. Pa Tun No te inn kuan ( Lim Khai)
3. Pa Khawm pui te inn kuan ( Lophei)
4. Pa Thian No te inn kuan ( Thingunau)
5. Pa Mung Pi te inn kuan ( Theizang)
6. Nu Huai Tawng ( Thuklai)
7. Tg Kha Khai ( Thuklai)
8. Pa Lamh Kim te inn kuan ( Suangdaw)
tu teng hong ki hel thei hi.
Thu ki kup te in , Mailam sang Melbourne hong theng thak Sizang mi a kua ma po ki pawl na min taw hu zawk za hu tu le, Letsong khat veu piak tek tu in ki thu kim hi. Mailam sang khan to na tu zong ngeal na ki nei in , Tha khat khat vei veu ki mu khop na om tawn tung hi. Melbourne ah Sizang inn 10 Val pha zo ci thu ki za hi. Tu lai tak Thuvan pi sia Pa Dal No in a sep lai tak hi. Ni tak nai 10 in hun man thei aa, nuam tak in inn tek ki zuan kik thei hi.
Thupuak
Lamh Kim
Melbourne
Friday, April 26, 2013
Thursday, April 25, 2013
Tuesday, April 23, 2013
ၾကက္သြန္ၿမိတ္၏ ေဆးဖက္ဝင္ အာနိသင္မ်ား
ၾကက္သြန္ၿမိတ္ဟာ ၾကက္သြန္နီ၊ ၾကက္သြန္ျဖဴတို႔ လိုပဲ Alliaceae အႏႊယ္ဝင္ ျဖစ္ပါတယ္။ၾကက္သြန္
ၿမိတ္ရဲ႕ အာဟာရ တန္ဖိုးဟာ ၾကက္သြန္နီနဲ႔ ၾကက္သြန္ ျဖဴတို႔နဲ႔ ဆင္တူပါတယ္။ ဟင္းလ်ာေတြထဲ ထည့္စားေလ့ရွိတဲ့ ၾကက္သြန္ ၿမိတ္မွာ ေအာက္ပါ ေဆးဖက္ဝင္ အက်ဳိးေက်းဇူးေတြ ပါဝင္ပါတယ္။
ၿမိတ္ရဲ႕ အာဟာရ တန္ဖိုးဟာ ၾကက္သြန္နီနဲ႔ ၾကက္သြန္ ျဖဴတို႔နဲ႔ ဆင္တူပါတယ္။ ဟင္းလ်ာေတြထဲ ထည့္စားေလ့ရွိတဲ့ ၾကက္သြန္ ၿမိတ္မွာ ေအာက္ပါ ေဆးဖက္ဝင္ အက်ဳိးေက်းဇူးေတြ ပါဝင္ပါတယ္။
(၁) ေသြးေၾကာနံရံေတြကို အကာအကြယ္ေပးပါတယ္
ၾကက္သြန္ၿမိတ္ထဲမွာ Kaempferol လို႔ေခၚတဲ့
ဖေလဗိုးႏြိဳက္ တစ္မ်ဳိး သိသိသာသာ ပါဝင္ပါတယ္။ ဒီဖေလ
ဗိုးႏြိဳက္ဟာ
မေကာင္းတဲ့ ဖရီးရယ္ ဒီကယ္ေတြကို တြန္းလွန္တဲ့နည္းနဲ႔ ေသြးေၾကာေတြကို
အကာအကြယ္
ေပးပါတယ္။ ေသြးေၾကာေတြကို က်ယ္ေစၿပီး အနားရေစတဲ့ ႏိုက္ထရစ္
ေအာက္ဆိုက္ ထုတ္လုပ္မႈကို တိုးေစတဲ့ အစြမ္းလည္းရွိတာေၾကာင့္ ေသြးေၾကာေတြက်န္းမာေစၿပီး ေသြးတိုးေရာဂါ ျဖစ္ႏိုင္ေျခကိုေလ်ာ့
က် ေစပါတယ္။
(၂) ေဖာလိတ္ဓာတ္ကို ရရွိေစပါတယ္
ေဖာလိတ္ရဲ႕ Bioactive
ပံုစံတစ္မ်ဳိးျဖစ္တဲ့ 5-methyltetrahydrofolate ဟာ ၾကက္သြန္ၿမိတ္ထဲမွာ
ပါဝင္ပါ
တယ္။ ေဖာလိတ္ဟာ ကိုယ္ဝန္ ေဆာင္ခ်ိန္အတြင္း အေရးႀကီးတဲ့ ဓာတ္တစ္မ်ဳိး ျဖစ္႐ံု သာမက ေသြး
ထဲက ဟိုမိုစစ္စတင္း အဆင့္ကိုလည္း ေလ်ာ့နည္း ေစပါတယ္။ ဟိုမိုစစ္စတင္း အဆင့္မ်ားရင္ ခႏၶာ
ကိုယ္တြင္းမွာ ေရာင္ရမ္းမႈ ျဖစ္ႏႈန္းကုိ တိုးေစ႐ံု သာမက ႏွလံုး ေသြးေၾကာက်ဥ္း ေရာဂါလို ႏွလံုးေသြး
ေၾကာ ဆိုင္ရာ ေရာဂါ ျဖစ္ႏိုင္ေျခကို ျမင့္တက္ ေစႏိုင္ပါတယ္။ သင္စားတဲ့ အစာထဲ ၾကက္သြန္ၿမိတ္ ထည့္စားရင္ ေသြးတြင္း ဟိုမိုစစ္စတင္း အဆင့္ကို ေလ်ာ့က်ေစၿပီး ႏွလံုးနဲ႔ ေသြးေၾကာေတြ က်န္းမာ
ေအာင္ အကာအကြယ္ ေပးပါတယ္။
တယ္။ ေဖာလိတ္ဟာ ကိုယ္ဝန္ ေဆာင္ခ်ိန္အတြင္း အေရးႀကီးတဲ့ ဓာတ္တစ္မ်ဳိး ျဖစ္႐ံု သာမက ေသြး
ထဲက ဟိုမိုစစ္စတင္း အဆင့္ကိုလည္း ေလ်ာ့နည္း ေစပါတယ္။ ဟိုမိုစစ္စတင္း အဆင့္မ်ားရင္ ခႏၶာ
ကိုယ္တြင္းမွာ ေရာင္ရမ္းမႈ ျဖစ္ႏႈန္းကုိ တိုးေစ႐ံု သာမက ႏွလံုး ေသြးေၾကာက်ဥ္း ေရာဂါလို ႏွလံုးေသြး
ေၾကာ ဆိုင္ရာ ေရာဂါ ျဖစ္ႏိုင္ေျခကို ျမင့္တက္ ေစႏိုင္ပါတယ္။ သင္စားတဲ့ အစာထဲ ၾကက္သြန္ၿမိတ္ ထည့္စားရင္ ေသြးတြင္း ဟိုမိုစစ္စတင္း အဆင့္ကို ေလ်ာ့က်ေစၿပီး ႏွလံုးနဲ႔ ေသြးေၾကာေတြ က်န္းမာ
ေအာင္ အကာအကြယ္ ေပးပါတယ္။
(၃) အင္တီေအာက္ဆီးဒင့္ တစ္မ်ဳိးလို လုပ္ေဆာင္ပါတယ္
ၾကက္သြန္ၿမိတ္မွာ အစြမ္းထက္
အင္တီေအာက္ဆီးဒင့္ တစ္မ်ဳိးျဖစ္တဲ့ ပိုလီဖီေနာ ပါဝင္တာေၾကာင့္ နာတာရွည္
ေရာဂါနဲ႔ အိုမင္းမႈကို ျဖစ္ေစႏိုင္တဲ့ ဖရီးရယ္ဒီကယ္ကို တြန္းလွန္ ေပးႏိုင္
ပါတယ္။ ၾကက္သြန္ၿမိတ္မွာ ပါဝင္တဲ့ Gallic Acid ပမာဏဟာ ၾကက္သြန္နီနဲ႔
ၾကက္သြန္ျဖဴ မွာထက္ ပိုမ်ား
ပါတယ္။
ပါတယ္။
(၄) နာတာရွည္ ေရာင္ရမ္းမႈေၾကာင့္ ေရာဂါျဖစ္ႏိုင္ေျခကို ေလ်ာ့က်ေစပါတယ္
ၾကက္သြန္ၿမိတ္ဟာ ၾကက္သြန္နီနဲ႔
ၾကက္သြန္ျဖဴေတြေလာက္ နာမည္ မႀကီးေပမယ့္ နာတာရွည္ေရာင္
ရမ္းတဲ့ အေျခအေနကိုေတာ့ တြန္းလွန္ ႏိုင္ပါတယ္။ နာတာရွည္ ေရာင္ရမ္းမႈေၾကာင့္ ဆီးခ်ဳိေရာဂါ၊ အဝလြန္တာနဲ႔ ႐ိုးဆစ္ ေရာင္ရမ္းနာတို႔ ျဖစ္ႏိုင္ပါတယ္။ ၾကက္သြန္ၿမိတ္မွာ ပိုလီဖီေနာနဲ႔ Kaempferol တို႔ ပါဝင္တာေၾကာင့္ ေရာင္ရမ္းမႈကို ေလ်ာ့က် ေစပါတယ္။
ရမ္းတဲ့ အေျခအေနကိုေတာ့ တြန္းလွန္ ႏိုင္ပါတယ္။ နာတာရွည္ ေရာင္ရမ္းမႈေၾကာင့္ ဆီးခ်ဳိေရာဂါ၊ အဝလြန္တာနဲ႔ ႐ိုးဆစ္ ေရာင္ရမ္းနာတို႔ ျဖစ္ႏိုင္ပါတယ္။ ၾကက္သြန္ၿမိတ္မွာ ပိုလီဖီေနာနဲ႔ Kaempferol တို႔ ပါဝင္တာေၾကာင့္ ေရာင္ရမ္းမႈကို ေလ်ာ့က် ေစပါတယ္။
(၅) ဗီတာမင္နဲ႔ သတၱဳဓာတ္ေတြ ရရွိပါတယ္
ၾကက္သြန္ၿမိတ္မွာ ဗီတာမင္စီ၊ B6၊
ဗီတာမင္ေကတို႔ အျပင္ မဂၢနိစ္နဲ႔ သံဓာတ္တို႔လည္း ေကာင္းစြာ ပါဝင္ပါတယ္။
ဗီတာမင္စီဟာ အနာက်က္ ေစၿပီး ေကာ္လာဂ်င္ ျဖစ္ေပၚ ေစပါတယ္။ ဗီတာမင္ B6 ဟာ
စြမ္းအင္သံုးစြဲေရးအတြက္ အေရးပါပါတယ္။ ဗီတာမင္ေကက ေသြးခဲမႈ၊ အ႐ိုးနဲ႔
တြယ္ဆက္တစ္သွ်ဴး တည္ေဆာက္မႈတို႔ အတြက္ အေရးပါပါတယ္။ မဂၢနိစ္ဟာ ခႏၶာကိုယ္ထဲက
တုံ႔ျပန္မႈတိုင္း အတြက္ ကို
အင္ဇိုင္းအေနနဲ႔ လုပ္ေဆာင္သလို သံဓာတ္ဟာ ေဟမိုဂလိုဘင္ ျဖစ္ေပၚေရးအတြက္အေရးပါပါတယ္။
အင္ဇိုင္းအေနနဲ႔ လုပ္ေဆာင္သလို သံဓာတ္ဟာ ေဟမိုဂလိုဘင္ ျဖစ္ေပၚေရးအတြက္အေရးပါပါတယ္။
(၆) ႏွလံုးကို ကာကြယ္ေပးပါတယ္
ေလ့လာမႈတခ်ဳိ႕အရ ၾကက္သြန္ျဖဴ၊
ၾကက္သြန္နီတို႔လို Allium အႏႊယ္ဝင္ ၾကက္သြန္ၿမိတ္ဟာေသြးဖိအား
ကို အနည္းငယ္ ေလ်ာ့က်ေစၿပီး ေသြးခဲဖတ္ ျဖစ္ေပၚမႈ ကိုလည္းကာကြယ္ ေပးတာေၾကာင့္ ႏွလံုးေရာဂါ
ထျခင္း (Heart Attack) ျဖစ္ႏႈန္းကို ေလ်ာ့က် ေစတယ္လို႔ သိရပါတယ္။ ေသြးတြင္း မေကာင္းတဲ့ ကိုလက္
စထေရာ LDL ကိုလည္း ေလ်ာ့က် ေစပါတယ္။
ကို အနည္းငယ္ ေလ်ာ့က်ေစၿပီး ေသြးခဲဖတ္ ျဖစ္ေပၚမႈ ကိုလည္းကာကြယ္ ေပးတာေၾကာင့္ ႏွလံုးေရာဂါ
ထျခင္း (Heart Attack) ျဖစ္ႏႈန္းကို ေလ်ာ့က် ေစတယ္လို႔ သိရပါတယ္။ ေသြးတြင္း မေကာင္းတဲ့ ကိုလက္
စထေရာ LDL ကိုလည္း ေလ်ာ့က် ေစပါတယ္။
(၇) အဆီကင္းၿပီး ကယ္လိုရီနည္းပါးပါတယ္
ၾကက္သြန္ၿမိတ္မွာ ကယ္လိုရီပါဝင္မႈ
နည္းၿပီး အဆီမပါတာေၾကာင့္ ခါးအတိုင္းအတာ ေလ်ာ့က်လို သူ
ေတြ အေနနဲ႔ ဟင္းလ်ာအရသာ တိုးေအာင္ ၾကက္သြန္ၿမိတ္ အနည္းငယ္ ထည့္သင့္ ပါတယ္။ ဒါဆိုရင္ ဆား၊ ေထာပတ္ စတဲ့ အရာေတြ ထပ္ထည့္ဖို႔ မလုိဘဲ ဟင္းလ်ာေတြ က်န္းမာေရးနဲ႔ ညီၫြတ္ကာ အရ
သာ ရွိေန ပါလိမ့္မယ္။
ေတြ အေနနဲ႔ ဟင္းလ်ာအရသာ တိုးေအာင္ ၾကက္သြန္ၿမိတ္ အနည္းငယ္ ထည့္သင့္ ပါတယ္။ ဒါဆိုရင္ ဆား၊ ေထာပတ္ စတဲ့ အရာေတြ ထပ္ထည့္ဖို႔ မလုိဘဲ ဟင္းလ်ာေတြ က်န္းမာေရးနဲ႔ ညီၫြတ္ကာ အရ
သာ ရွိေန ပါလိမ့္မယ္။
ၾကယ္စင္
ခုခံအားစနစ္ကို ျမင့္တင္ ေပးႏိုင္ေသာ အစားအစာ(၅)မ်ိဳး
၁။ ဒိန္ခ်ဥ္
ဒိန္ခ်ဥ္တြင္ အူလမ္းေၾကာင္း အတြင္းရွိ
ေကာင္းမြန္ေသာ ပိုးမႊားမ်ားကို အေထာက္အပံ့ ေပးႏိုင္ေသာ အစြမ္းရွိၿပီး
သင့္ခႏၶာကိုယ္က အာဟာရမ်ားကို ပိုမို စုပ္ယူႏုိင္ရန္ ကူညီ ေပးႏုိင္ပါတယ္။
သင့္ကိုလည္း ဖ်ားနာျခင္းမွ ကင္းေ၀း
ေစႏိုင္ပါတယ္။ ေလ့လာမႈ တစ္ခုတြင္ ဒိန္ခ်ဥ္ ေသာက္ျခင္းက အေအးမိဖ်ားနာျခင္း၊
ေရာဂါပိုးကူး စက္ခံရျခင္းတို႔အား ၁၉%ပိုမိုသက္ သာေစႏိုင္ေၾကာင္း သိရပါတယ္။
၂။ ႏို႔ေဖ်ာ္ရည္
ယင္းKefir)ႏို႔ကို အခ်ဥ္ေဖာက္ ထားေသာ
ႏို႔ေဖ်ာ္ရည္ မ်ားတြင္လည္း အူလမ္းေၾကာင္း အတြင္းရွိ ပိုးမႊားမ်ား
ကိုအေထာက္အပံ့ ေပးႏိုင္ၿပီး ခုခံအား စနစ္ကို အေထာက္အပံ့ ေပးႏိုင္ပါ တယ္။
၃။ အခြံမာသီးမ်ား
အခြံမာသီးမ်ားဟာ Omega 3 fatty
အက္စစ္မ်ားစြာ ပါ၀င္ၿပီး ယင္းက ဖ်ားနာျခင္းကို သက္သာေစကာ၊ ေလ့လာမႈ တစ္ခုအရ
Omega 3 fatty အက္စစ္က ေလႁပြန္တြင္း ပိုး၀င္ျခင္းကို သက္သာ ေစေၾကာင္း
သိရပါတယ္။
၄။ အသီးအရြက္ႏွင့္ သစ္သီးမ်ား
၎တို႔က သင့္ရဲ႕ ခုခံအားစနစ္ကို ျမႇင့္တင္
ေပးႏိုင္ၿပီး အထူးသျဖင့္ ဗီတာမင္စီ ႂကြယ္၀ေစတဲ့ အသီး မ်ားျဖစ္တဲ့
စေတာ္ဘယ္ရီ၊ ပန္ေဂၚဖီ စိမ္း၊ မုန္လာဥနီစတဲ့ အသီးေတြက ပိုၿပီးျမႇင့္္တင္
ေပးႏိုင္ပါတယ္။
၅။ အသား
အသားမ်ားတြင္ ပ႐ိုတင္းဓာတ္ မ်ားစြာ
ပါ၀င္ၿပီး ယင္းက ခုခံအား စနစ္အား ပိုမိုႀကံ႕ခိုင္ ေစပါတယ္။ ထို႔ျပင္
အသားထဲတြင္ ပါ၀င္ေသာ ဇင့္ဓာတ္ကလည္း၊ ေသြးျဖဴဥ မ်ားကို ကူညီၿပီး
ေရာဂါပိုးမ်ား တိုက္ထုတ္ ေပးႏိုင္ေၾကာင္းသိရတယ္။
Health Updates Journal
ေျမပဲ လက္တစ္ဆုပ္ စားျခင္းက ဝမ္းဗိုက္ အဆီက်ေစ
ေန႔စဥ္ ေျမပဲ လက္တစ္ဆုပ္ စားျခင္းကဆာေလာင္မႈ မျဖစ္ေအာင္ တားဆီး ႏုိင္ၿပီး ဝမ္းဗိုက္မွ အဆီမ်ား
ခ်ေပးရန္
အေထာက္အကူ ျပဳေၾကာင္း ပညာရွင္ မ်ားက ေျပာၾကား လုိက္သည္။
ယခု ေတြ႕ရွိခ်က္သည္ ေျမပဲစားျခင္းႏွင့္
ဆီ႐ိုတိုနင္ေဟာ္မုန္း ျမင့္မားျခင္းတို႔ အၾကားရွိ ဆက္ႏြယ္ခ်က္ကို
ပထမဆံုးအႀကိမ္အျဖစ္ ေဖာ္ထုတ္ ႏုိင္ခဲ့ျခင္းလည္း ျဖစ္သည္။
ဆီ႐ိုတိုနင္သည္ အစာစားလိုစိတ္ကို ေလွ်ာ့ခ်ေပးႏုိင္ၿပီး ေပ်ာ္ရႊင္မႈ ခံစားခ်က္ကို ျမႇင့္တင္ေပးကာ ႏွလံုး
က်န္းမာေရးကိုလည္း တိုးတက္ေစေၾကာင္း ေတြ႕ရွိခဲ့ သည္။
က်န္းမာေရးကိုလည္း တိုးတက္ေစေၾကာင္း ေတြ႕ရွိခဲ့ သည္။
စပိန္ႏိုင္ငံ ဘာစီလိုနာ တကၠသိုလ္မွ သုေတသန
ပညာမ်ားသည္ အေပၚယံ အလႊာ မႏႊာထားေသာ
သစ္ၾကားသီး၊ ဗာဒံေစ့ႏွင့္ ေဟဇယ္သီး အေစ့ တို႔သည္ လည္း အလားတူ က်န္းမာေရး အတြက္
ေကာင္းမြန္ေသာအာနိသင္မ်ား ရွိသည္ဟု ဆိုသည္။
သစ္ၾကားသီး၊ ဗာဒံေစ့ႏွင့္ ေဟဇယ္သီး အေစ့ တို႔သည္ လည္း အလားတူ က်န္းမာေရး အတြက္
ေကာင္းမြန္ေသာအာနိသင္မ်ား ရွိသည္ဟု ဆိုသည္။
နွင္းဆီဖူးေလးမ်ား- Love BUDS
အိပ္ရာထခ်ိန္ ခါးနာေနလွ်င္
မနက္အိပ္ရာထတဲ့ အခ်ိန္မွာ ခါးနာၿပီး ေန႔လယ္ပိုင္းမွာ ေကာင္းေနတာက အိပ္တာ ပံုမမွန္တာေၾကာင့္
ျဖစ္ႏိုင္သလို ကိုယ္အိပ္တဲ့ ေမြ႕ရာ၊ခုတင္နဲ႔ အိပ္ရာေတြက ကိုယ္နဲ႔ အဆင္
မေျပတာေၾကာင့္လည္း ျဖစ္
ႏိုင္ပါတယ္။ အိပ္တာေၾကာင့္ ခါးေတာင့္တာနဲ႔
ခါးနာတာေတြ ျဖစ္တတ္တဲ့ သူေတြကို ဆရာတို႔က ဘယ္
လို အႀကံေပးလဲဆိုေတာ့
( ၁ ) ပက္လက္ မအိပ္ပါႏွင့္၊ ေဘးေစာင္းအိပ္ပါ ...
ပက္လက္အိပ္ရင္ ခါးနာ တတ္ပါတယ္။
ေဘးေစာင္းအိပ္ပါ။ ညာဘက္ပဲ ေစာင္းေစာင္း၊ ဘယ္ဘက္ပဲ
ေစာင္းေစာင္း
ေဘးေစာင္းအိပ္ၿပီး ဒူးကို ေကြးကာ ဒူးႏွစ္ဖက္ၾကား ဖက္လံုးခံၿပီး အိပ္ရင္
ခါးေတာင့္တာ၊ ခါးနာတာေတြ ကင္းေစၿပီး ခါးက်န္းမာေရးအတြက္ ေကာင္းမြန္တဲ့
အေနအထား ျဖစ္ပါတယ္။
( ၂ ) ေမြ႕ရာတစ္ခုကို ၾကာရွည္ မသံုးပါႏွင့္...
ေမြ႕ရာက သံုးတာ အခ်ိန္ၾကာရင္
ေမြ႕ရာအေနအထား မမွန္ေတာ့ဘဲ ခ်ဳိင့္ေတြ၊ခြက္ေတြ ျဖစ္ၿပီး ေတာင့္
တင္းမႈလည္း
က်သြား တတ္ပါတယ္။ အဲဒီေမြ႕ရာေတြနဲ႔ အိပ္ရင္ ခါးနာ တတ္ပါတယ္။ တစ္ခါတေလ
အိပ္ရာႏိုးရင္ ခါးနာတယ္ဆိုတဲ့ လူနာေတြကို ေမြ႕ရာကို အသစ္လဲဖို႔ ဆရာတို႔
အႀကံျပဳေလ့ရွိပါတယ္။ အၾကမ္းဖ်င္းအားျဖင့္ ေတာင့္တင္းမႈရွိတဲ့ ေမြ႕ရာေတြကို
ေျပာင္းသံုး ခိုင္းပါတယ္။
( ၃ ) အိက်ေသာ ေမြ႕ရာႏွင့္ မအိပ္သင့္ပါ ...
အိပ္လိုက္ရင္ အိက်တဲ့ ေမြ႕ရာေတြ၊
ဟိုးအရင္တုန္းက သံုးတဲ့ စပရင္ခုတင္ေမြ႕ရာေတြက ခါးက်န္းမာ
ေရးအတြက္
မေကာင္းပါဘူး။ ဒီလိုအိပ္ရာမ်ဳိးကို မသံုးေစခ်င္ပါဘူး။ ၿပီးေတာ့ အုန္းဆံ
မာမာေတြ ထည့္
ထားတဲ့ အဖုအထစ္ပါတဲ့ အိပ္ရာေတြကလည္း ခါးက်န္းမာေရး အတြက္
မသင့္ေတာ္ ပါဘူး။ ဒါမ်ဳိးေတြ
ကိုလည္း မသံုးဖို႔ အႀကံျပဳလိုပါတယ္။
( ၄ ) မႈိ႔ေမြ႕ရာကို သံုးပါ...
ခါးနာတာ သက္သာေစဖို႔
အေကာင္းဆံုးေမြ႕ရာကေတာ့ မႈိ႔ေမြ႕ရာ ခပ္တင္းတင္းထူထူေလးပဲ ျဖစ္ပါတယ္။
မႈိ႔ေမြ႕ရာကလည္း ၾကာလာရင္ ခ်ဳိင့္ေတြ၊ ထစ္ေတြ၊ အလံုးႀကီးေတြ ျဖစ္သြား
တတ္ပါတယ္။ အဲဒီလိုျဖစ္သြား
ရင္ မသံုးသင့္ေတာ့ပါဘူး။ ေမြ႕ရာအသစ္ကို
ေျပာင္းသင့္ေနပါၿပီ။ အခုေခတ္ေပၚ Medium Firm Mattress
ေမြ႕ရာဆိုရင္
ေကာင္းပါတယ္။ သံုးသင့္ တယ္လို႔လည္း ဆရာတို႔ ယူဆပါတယ္။
( ၅ ) သစ္သားျပားေပၚ မအိပ္ရပါ...
ခါးနာရင္ အမာႀကီးေပၚ အိပ္ရတယ္လို႔ တခ်ဳိ႕က
ထင္ၿပီး ၾကမ္းျပင္မာမာႀကီးေပၚမွာ သံုးထပ္သား၊ ငါးထပ္
သား သစ္သားျပားေတြ
ခံၿပီး အိပ္ၾကတယ္။ ဒါကမေကာင္းပါဘူး။ မလုပ္ ပါနဲ႔လို႔လည္း အႀကံေပး
ခ်င္ပါတယ္။
အိပ္ရာႏိုးမွ ခါးနာတယ္ဆိုရင္ အထက္ပါ
အေၾကာင္းေတြကို လိုက္နာလိုက္ရင္ သက္သာ သြားႏိုင္ပါတယ္။ ဒီလို မဟုတ္ဘဲ ည ည
အိပ္တိုင္း၊ အိပ္တိုင္း အိပ္ေနရင္း နာတယ္ဆိုရင္ေတာ့ သတိထားဖို႔ လိုေနပါၿပီ။
ခါးအ႐ိုးမွာ ျဖစ္တဲ့ တီဘီ၊ ခါးမွာျဖစ္တဲ့ ကင္ဆာေတြ ကလည္း ညည ခါးနာတာ
ျဖစ္တတ္တာေၾကာင့္ ဒီလို အေၾကာင္းေတြေၾကာင့္ ခါးနာတာဟုတ္၊ မဟုတ္ စစ္ေဆးမႈ
ခံယူဖို႔ လိုပါတယ္။ ဒါေတြက ဆိုးရြားတဲ့ ေရာဂါ
ေတြျဖစ္တာေၾကာင့္
ဒီလိုေရာဂါေတြကို ေစာေစာ စစ္ေဆးမႈ ခံယူၾကဖို႔ လိုအပ္ပါတယ္။
credit to နွင္းဆီဖူးေလးမ်ား-Love BUDS
Monday, April 22, 2013
ပညာေရးဌာနအတြက္ လူ(၅၀၀၀)ခန္႔ ခ်င္းျပည္နယ္တြင္ အလုပ္ေလွ်ာက္
Hakha Post
ယခုလတြင္ ခ်င္းျပည္နယ ္ပညာေရးဌာနအတြက္ လူေပါင္း ၅၀၀၀ ခန္႕ အရည္အခ်င္း စစ္စာေမး ပြဲေျဖဆုိ
သည္။
မူလတန္းျပဆရာအတြက္ ဘြဲ႕ရ က်ား ၄၅၊ မ ၁၄၅ဦး၊ မူလတန္းျပဆရာဆင့္ ဆယ္တန္းေအာင္ က်ား ၃၁၊ မ ၉၈ ဦး ၊ ဓါတ္ခြဲခန္းအတြက္ ဘြဲ႕ရ က်ား ၄၊ မ ၉ ဦး၊ အေထြေထြလုပ္သားအတြက္ က်ား ၁၆ ဦး စာေရးအဆင့္ (၁) အတြက္ က်ား ၃၁၊ မ ၁၂၀ ဦး ေအာက္တန္းစာေရးအတြက္ က်ား ၅၉၊ မ ၁၂၄ဦး စုစုေပါင္း ၆၈၂ ဦး ေျဖ
ဆုိၾကေၾကာင္း ထပ္မံေဖာ္ျပထားသည္။
ေလ့လာခ်က္မ်ားအရ ၀န္ထမ္းေနရာ ဘယ္ႏွစ္ရာ ရာထားသည္ကုိ သက္ဆုိင္ရာက အေသးစိပ္မေၾကာ္ျငာ
ေၾကာင္း ဟားခါးၿမိဳ႕နယ္ ပညာေရးဌာနတြင္ ၀န္ထမ္းလစ္လပ္ေနရာမရွိေၾကာင္း ပညာေရး ၀န္ထမ္းတဦးက ဆုိသည္။
ႏုိင္ငံေတာ္အစုိးရမွ ၀န္ထမ္းလစာ တုိးၿပီးေနာက္ပုိင္း ခ်င္းျပည္နယ္တြင္ အစုိးရ၀န္ထမ္းတာ၀န္ကုိ ေဒသခံ
မ်ားပုိမုိ စိတ္၀င္စားလာၾကသည္ဟု ေျပာၾကသည္။ခ်င္းပညာတတ္လူငယ္မ်ားသည္ ၀န္ထမ္းအလုပ္လက္မဲ့
ျပသနာေၾကာင့္၄င္း၊ ၀န္ထမ္းလစာ နည္းပါးမႈေၾကာင့္၄င္း ျပည္ပႏုိင္ငံမ်ားသုိ႕ သြားေရာက္အလုပ္လုပ္ၾကၿပီး တခ်ဳိ႕သည္ ဆုိင္ကယ္ ကယ္ရီလုပ္ ငနး္မ်ားျဖင့္ အသက္ေမြး၀မ္းေက်ာင္းမႈ ျပဳၾကသည္။
ခ်င္းျပည္နယ္သည္ ၂၀၀၆ ခုႏွစ္ကတည္းက သဘာ၀ ၀ါးသုဥ္းမႈ ေၾကာင့္ အစာေရစာ ငတ္မြတ္မႈ ျပသာနာ
ႏွင့္ ၾကဳံေတြ႕ခဲ့ရၿပီး ျမန္မာႏိုင္ငံအတြင္း အဆင္းရဲဆုံးျပည္နယ္အျဖစ္ သတ္မွတ္ခံရသည္။
ယခုလတြင္ ခ်င္းျပည္နယ ္ပညာေရးဌာနအတြက္ လူေပါင္း ၅၀၀၀ ခန္႕ အရည္အခ်င္း စစ္စာေမး ပြဲေျဖဆုိ
သည္။
မူလတန္းျပဆရာအတြက္ ဘြဲ႕ရ က်ား ၄၅၊ မ ၁၄၅ဦး၊ မူလတန္းျပဆရာဆင့္ ဆယ္တန္းေအာင္ က်ား ၃၁၊ မ ၉၈ ဦး ၊ ဓါတ္ခြဲခန္းအတြက္ ဘြဲ႕ရ က်ား ၄၊ မ ၉ ဦး၊ အေထြေထြလုပ္သားအတြက္ က်ား ၁၆ ဦး စာေရးအဆင့္ (၁) အတြက္ က်ား ၃၁၊ မ ၁၂၀ ဦး ေအာက္တန္းစာေရးအတြက္ က်ား ၅၉၊ မ ၁၂၄ဦး စုစုေပါင္း ၆၈၂ ဦး ေျဖ
ဆုိၾကေၾကာင္း ထပ္မံေဖာ္ျပထားသည္။
ေလ့လာခ်က္မ်ားအရ ၀န္ထမ္းေနရာ ဘယ္ႏွစ္ရာ ရာထားသည္ကုိ သက္ဆုိင္ရာက အေသးစိပ္မေၾကာ္ျငာ
ေၾကာင္း ဟားခါးၿမိဳ႕နယ္ ပညာေရးဌာနတြင္ ၀န္ထမ္းလစ္လပ္ေနရာမရွိေၾကာင္း ပညာေရး ၀န္ထမ္းတဦးက ဆုိသည္။
ႏုိင္ငံေတာ္အစုိးရမွ ၀န္ထမ္းလစာ တုိးၿပီးေနာက္ပုိင္း ခ်င္းျပည္နယ္တြင္ အစုိးရ၀န္ထမ္းတာ၀န္ကုိ ေဒသခံ
မ်ားပုိမုိ စိတ္၀င္စားလာၾကသည္ဟု ေျပာၾကသည္။ခ်င္းပညာတတ္လူငယ္မ်ားသည္ ၀န္ထမ္းအလုပ္လက္မဲ့
ျပသနာေၾကာင့္၄င္း၊ ၀န္ထမ္းလစာ နည္းပါးမႈေၾကာင့္၄င္း ျပည္ပႏုိင္ငံမ်ားသုိ႕ သြားေရာက္အလုပ္လုပ္ၾကၿပီး တခ်ဳိ႕သည္ ဆုိင္ကယ္ ကယ္ရီလုပ္ ငနး္မ်ားျဖင့္ အသက္ေမြး၀မ္းေက်ာင္းမႈ ျပဳၾကသည္။
ခ်င္းျပည္နယ္သည္ ၂၀၀၆ ခုႏွစ္ကတည္းက သဘာ၀ ၀ါးသုဥ္းမႈ ေၾကာင့္ အစာေရစာ ငတ္မြတ္မႈ ျပသာနာ
ႏွင့္ ၾကဳံေတြ႕ခဲ့ရၿပီး ျမန္မာႏိုင္ငံအတြင္း အဆင္းရဲဆုံးျပည္နယ္အျဖစ္ သတ္မွတ္ခံရသည္။
ျမန္မာ့ ေရဒီယိုႏွင့္ ရုပ္ျမင္သံၾကားမွ ခ်င္းဘာသာစကား(၂ ) မ်ဳိး ျဖင့္ ထုတ္လႊင့္မည္
လာမည့္ စက္တင္ဘာလတြင္ စတင္လႊင့္ရန္ စီစဥ္ေနသည့္ ျမန္မ့ေရဒီယိုႏွင့္
ရုပ္ျမင္သံၾကားသစ္ တစ္ခုျဖစ္သည့္ ျပည္ေထာင္စု ရုပ္သံလွဳိင္းတြင္
တိုင္းရင္းသား ဘာသာၾကီး (၈)ခုအနက္ ခ်င္းဘာ
သာစကား (၂)ဘာသာျဖင့္ ထုတ္လႊင့္ျပသမည္ျဖစ္သည္။
ယခုျမန္မာ့ အသံမွ ထုတ္လႊင့္္ေနသည့္ တုိင္းရင္းသားသာသာ စကား (၁၄)ခုကို နံနက္ ၆း၀၀နာရီ
မွမြန္းလြဲ ၁၂း၀၀နာရီအထိ တစ္ၾကိမ္၊ေန႔လယ္ ၂း၀၀ နာရီမွ ည ၁၀း၀၀ နာရီအထိ တစ္ၾကိမ္ထုတ္
လႊင့္ျခင္းကို အားျဖည့္သည့္အေနျဖင့္ ျပည္ေထာင္စုရုပ္သံလႈိင္းအသစ္တစ္ခု ထပ္မံေဆာင္ရြက္ရန္
စီစဥ္ျခင္းျဖစ္ေၾကာင္း ယေန ့ထုတ္ျမန္မာ့ အလင္းသတင္းစာတြင္ ေဖၚျပထားသည္။
ယင္းသတင္းစာက တိုင္းရင္းသား ဘာသာၾကီးျဖစ္သည့္ ကခ်င္၊ ကယား၊ ကရင္၊ ခ်င္းဘာသာစကား
(၂)မ်ဳိး၊ မြန္၊ ရခိုင္၊ ရွမ္းႏွင့္ တိုင္းရင္းသားေရးရာတို ့ျဖစ္ေၾကာင္း၊ ခ်င္းဘာသာတြင္ ဖလမ္းဘာသာႏွင့္ မင္းတပ္ ဘာသာစကားျဖင့္ ထုတ္လႊင့္ျပသ မည္ျဖစ္ေၾကာင္း ေဖၚျပထားသည္။
ယင္းတိုင္းရင္းသား ဘာသာစကားကို နံနက္ ၆း၀၀ နာရီမွ ည ၁၁း၀၀ နာရီအထိ ထုတ္လႊင့္မည္ ျဖစ္
သည္ဟု သိရသည္။ သို ့ေသာ္ တိုင္းရင္းသား ဘာသာတခုက မည္သည့္ အခ်ိန္အတြင္း ထုတ္လႊင့္
မည္ကိုမူ ေဖၚျပျခင္းမရွိေပ။
ျပည္ေထာင္စု ရုပ္သံလႈိင္း ထုတ္လႊင့္ျပသႏုိင္ရန္ ၂၀၁၃ ခုႏွစ္ မတ္လ တြင္ သက္ဆိုင္ရာ ျပည္နယ္ အစိုးရမ်ားႏွင့္ ေဆြးေႏြးပဲြ ကို ေနျပည္ေတာ္ရွိ ျပန္ၾကားေရး၀န္ၾကီးဌာန၏ အစည္းအေ၀းခန္းမတြင္
ျပဳလုပ္ျပီးျဖစ္ေၾကာင္း အဆိုပါ သတင္းစာက ဆိုသည္။
ထိုအျပင္ ျမန္မာအစိုးရက ၂၀၁၂ခုႏွစ္ ၾသဂုတ္လမွ စာေပစီစစ္ေရးစနစ္ကို လုံး၀ဖ်က္သိမ္းျပီး ဂ်ာနယ္ထုတ္ေ၀ခြင့္ကို ပိုမိုခြင့္ျပဳခဲ့ေၾကာင္း၊ ယခုအခ်ိန္အထိ တိုင္းရင္းသားဘာသာျဖင့္ ထုတ္ေ၀ လ်က္ရွိသည့္ မြန္ဘာသာျဖင့္ ထုတ္ေ၀သည့္ စာေစာင္ႏွစ္ခု၊ မြန္- ျမန္မာဘာသာျဖင့္ တစ္ေစာင္၊ ရွမ္း- ျမန္မာ ႏွစ္ဘာသာျဖင့္ တစ္ေစာင္ႏွင့္ ပိုးကရင္-ျမန္မာ၊ စေကာကရင္-ျမန္မာ၊ တီးတိန္း ခ်င္း-
ျမန္မာ မ်ားကို ခြင့္ျပဳထားျပီးျဖစ္ေၾကာင္း သိရသည္။
ျမန္မာႏိုင္ငံရွိ တိုင္းရင္းသားမ်ားအားလုံး၏ အက်ဳိးကို ေဖၚေဆာင္ေပးမည့္ အမ်ားျပည္သူ၀န္ေဆာင္
မႈ မီဒီယာ ဥပေဒၾကမ္းကိုလည္း မၾကာမီ ထြက္ေပၚလာေတာ့မည္ ျဖစ္ေၾကာင္း အဆိုပါ သတင္းစာ က ေရးသားထားသည္။
ႏိုင္ငံတကာ ျမန္မာ့ သတင္းအဖဲြ ့(BNI) က ႏိုင္ငံတကာ စံခၽိန္ စံညႊန္းႏွင့္ ႁပည္စံုႃပီး ဒီမိုကေရစီနည္း
ကၽသည့္ မီဒီယာ ၪပေဒ တရပ္ ေပၚထြန္းလာေရး၊ တိုင္းရင္းသား ေဒသမၽားတြင္ ဘက္စံု မာလ္တီ မီဒီယာမၽား ေပၚထြန္းလာေရးႏွင့္ ႃငိမ္းခၽမ္းေရး ႁဖစ္စၪ္တြင္ တိုင္းရင္းသား မီဒီယာမၽား၏ အခန္း က႑ ႁမင့္မားလာေစေရးအတြက္ ၪီးတည္ႃပီး တိုင္းရင္းသား မီဒီယာ ညီလာခံ တပ္ရပ္ က်င္းပမည့္ အခ်ိန္ႏွင့္ တိုက္ဆိုင္ေနပါသည္။
ယင္းမီဒီယာ အစည္းအေ၀းကို ဧျပီလ ၂၅ ရက္ေန ့မွ ၂၇ ရက္ေန ့အထိ မြန္ျပည္ နယ္၊ ေမာ္လျမိဳင္ျမိဳ႕၊ စထရင္း ဟုိတယ္မွာ ကခၽင္၊ ကယား၊ ကရင္၊ ခၽင္း၊ ဗမာ၊ မြန္၊ ရခိုင္၊ ရွမ္း စသည့္ တိုင္းရင္းသား သတင္းဌာန ၁၁ ခု ႁဖစ္သည့္ ေကအဲန္ဂၽီ၊ ကုလားတန္၊ ကႏၲရ၀တီ ၊ ေရႊဟသၤာ၊ ေကအိုင္စီ၊ ခိုႏုမ္းထုန္၊ နိရၪၥရာ၊ မဇၥၽိမ၊ အဲန္အမ္ဂၽီ၊ သွ်မ္းသံေတာ္ဆင့္ တို႔ ပါ၀င္သည့္ BNI အဖြဲ ့ က က်င္းပျပဳလုပ္မည္ျဖစ္သည္။
သာစကား (၂)ဘာသာျဖင့္ ထုတ္လႊင့္ျပသမည္ျဖစ္သည္။
ယခုျမန္မာ့ အသံမွ ထုတ္လႊင့္္ေနသည့္ တုိင္းရင္းသားသာသာ စကား (၁၄)ခုကို နံနက္ ၆း၀၀နာရီ
မွမြန္းလြဲ ၁၂း၀၀နာရီအထိ တစ္ၾကိမ္၊ေန႔လယ္ ၂း၀၀ နာရီမွ ည ၁၀း၀၀ နာရီအထိ တစ္ၾကိမ္ထုတ္
လႊင့္ျခင္းကို အားျဖည့္သည့္အေနျဖင့္ ျပည္ေထာင္စုရုပ္သံလႈိင္းအသစ္တစ္ခု ထပ္မံေဆာင္ရြက္ရန္
စီစဥ္ျခင္းျဖစ္ေၾကာင္း ယေန ့ထုတ္ျမန္မာ့ အလင္းသတင္းစာတြင္ ေဖၚျပထားသည္။
ယင္းသတင္းစာက တိုင္းရင္းသား ဘာသာၾကီးျဖစ္သည့္ ကခ်င္၊ ကယား၊ ကရင္၊ ခ်င္းဘာသာစကား
(၂)မ်ဳိး၊ မြန္၊ ရခိုင္၊ ရွမ္းႏွင့္ တိုင္းရင္းသားေရးရာတို ့ျဖစ္ေၾကာင္း၊ ခ်င္းဘာသာတြင္ ဖလမ္းဘာသာႏွင့္ မင္းတပ္ ဘာသာစကားျဖင့္ ထုတ္လႊင့္ျပသ မည္ျဖစ္ေၾကာင္း ေဖၚျပထားသည္။
ယင္းတိုင္းရင္းသား ဘာသာစကားကို နံနက္ ၆း၀၀ နာရီမွ ည ၁၁း၀၀ နာရီအထိ ထုတ္လႊင့္မည္ ျဖစ္
သည္ဟု သိရသည္။ သို ့ေသာ္ တိုင္းရင္းသား ဘာသာတခုက မည္သည့္ အခ်ိန္အတြင္း ထုတ္လႊင့္
မည္ကိုမူ ေဖၚျပျခင္းမရွိေပ။
ျပည္ေထာင္စု ရုပ္သံလႈိင္း ထုတ္လႊင့္ျပသႏုိင္ရန္ ၂၀၁၃ ခုႏွစ္ မတ္လ တြင္ သက္ဆိုင္ရာ ျပည္နယ္ အစိုးရမ်ားႏွင့္ ေဆြးေႏြးပဲြ ကို ေနျပည္ေတာ္ရွိ ျပန္ၾကားေရး၀န္ၾကီးဌာန၏ အစည္းအေ၀းခန္းမတြင္
ျပဳလုပ္ျပီးျဖစ္ေၾကာင္း အဆိုပါ သတင္းစာက ဆိုသည္။
ထိုအျပင္ ျမန္မာအစိုးရက ၂၀၁၂ခုႏွစ္ ၾသဂုတ္လမွ စာေပစီစစ္ေရးစနစ္ကို လုံး၀ဖ်က္သိမ္းျပီး ဂ်ာနယ္ထုတ္ေ၀ခြင့္ကို ပိုမိုခြင့္ျပဳခဲ့ေၾကာင္း၊ ယခုအခ်ိန္အထိ တိုင္းရင္းသားဘာသာျဖင့္ ထုတ္ေ၀ လ်က္ရွိသည့္ မြန္ဘာသာျဖင့္ ထုတ္ေ၀သည့္ စာေစာင္ႏွစ္ခု၊ မြန္- ျမန္မာဘာသာျဖင့္ တစ္ေစာင္၊ ရွမ္း- ျမန္မာ ႏွစ္ဘာသာျဖင့္ တစ္ေစာင္ႏွင့္ ပိုးကရင္-ျမန္မာ၊ စေကာကရင္-ျမန္မာ၊ တီးတိန္း ခ်င္း-
ျမန္မာ မ်ားကို ခြင့္ျပဳထားျပီးျဖစ္ေၾကာင္း သိရသည္။
ျမန္မာႏိုင္ငံရွိ တိုင္းရင္းသားမ်ားအားလုံး၏ အက်ဳိးကို ေဖၚေဆာင္ေပးမည့္ အမ်ားျပည္သူ၀န္ေဆာင္
မႈ မီဒီယာ ဥပေဒၾကမ္းကိုလည္း မၾကာမီ ထြက္ေပၚလာေတာ့မည္ ျဖစ္ေၾကာင္း အဆိုပါ သတင္းစာ က ေရးသားထားသည္။
ႏိုင္ငံတကာ ျမန္မာ့ သတင္းအဖဲြ ့(BNI) က ႏိုင္ငံတကာ စံခၽိန္ စံညႊန္းႏွင့္ ႁပည္စံုႃပီး ဒီမိုကေရစီနည္း
ကၽသည့္ မီဒီယာ ၪပေဒ တရပ္ ေပၚထြန္းလာေရး၊ တိုင္းရင္းသား ေဒသမၽားတြင္ ဘက္စံု မာလ္တီ မီဒီယာမၽား ေပၚထြန္းလာေရးႏွင့္ ႃငိမ္းခၽမ္းေရး ႁဖစ္စၪ္တြင္ တိုင္းရင္းသား မီဒီယာမၽား၏ အခန္း က႑ ႁမင့္မားလာေစေရးအတြက္ ၪီးတည္ႃပီး တိုင္းရင္းသား မီဒီယာ ညီလာခံ တပ္ရပ္ က်င္းပမည့္ အခ်ိန္ႏွင့္ တိုက္ဆိုင္ေနပါသည္။
ယင္းမီဒီယာ အစည္းအေ၀းကို ဧျပီလ ၂၅ ရက္ေန ့မွ ၂၇ ရက္ေန ့အထိ မြန္ျပည္ နယ္၊ ေမာ္လျမိဳင္ျမိဳ႕၊ စထရင္း ဟုိတယ္မွာ ကခၽင္၊ ကယား၊ ကရင္၊ ခၽင္း၊ ဗမာ၊ မြန္၊ ရခိုင္၊ ရွမ္း စသည့္ တိုင္းရင္းသား သတင္းဌာန ၁၁ ခု ႁဖစ္သည့္ ေကအဲန္ဂၽီ၊ ကုလားတန္၊ ကႏၲရ၀တီ ၊ ေရႊဟသၤာ၊ ေကအိုင္စီ၊ ခိုႏုမ္းထုန္၊ နိရၪၥရာ၊ မဇၥၽိမ၊ အဲန္အမ္ဂၽီ၊ သွ်မ္းသံေတာ္ဆင့္ တို႔ ပါ၀င္သည့္ BNI အဖြဲ ့ က က်င္းပျပဳလုပ္မည္ျဖစ္သည္။
Wednesday, April 17, 2013
Thuantak maw Suantak
The Chin Hill (1896) sungpan Sizang chief (hausa) te ii photo
Leitung ah internet le pilna tatuam
lamsang hong khang vaial ahikom, nidang hun bang hi ngawl in khat le
khat kizopna ol vaial aa, manlaang mama hi. Ei Zo mi te sung zong ah,
leitung tuiluan zui in internet le email te zangh in Zo ngam thu,
leitung thu le thuthak tatuamte ih kikum thei aa, ih ki zasak thei hi.
Ih ngeina, ih taangthu te zong dadam in hong bo tu po hi vaak ih ci le,
email le internet te zangh in ki satsua kikik, mudan, ngaisut dan tatuam
te maitang ki situa in to khawm bang phetma ih kikum kik thei hi.
Tunai Sizangnet sung kikupbel thu khat in
ih pupi ahi Pu Thuantak ii min taw kisai thu ahihi. Tuma kum tam mama
hun lai a nungta ih Pu ih Pa te in Sizang taangthu sia lai taw pha tatak
nana keam thei ngawl ahikom, tu hun ciang ki cian vaset thei nawn ngawl
hi. Mikang te ahi Carrey le Tuck in 1896 kum lai a at “The Chin Hill”
laibu sung ih et ciang ih pupi ahi Pu Thuantak (Twantak) thu hong tepte
sak hi. Ahihang, mi pawl khat in ei pu le pa te at ahi ngawl po, mikang
te na amate ngaisutna taw hel niknek aa hong at sak hi tu zam, muan bup
tu hi tuan bo aci zong hong om laleo hi. Tua ahikom eima Sizang sung pan
laibu at masa pawl khat ii laibu at te ka leam kik hi.
Profile of a Burma Frontier Man (1963)
Dr. Vum Ko Hau na 1963 kum in laibu khat at aa, a laibu min sia “Profile of a Burma Frontier Man” hi. Tua laibu sia, American University pawl khat te ii library ah ki koi aa, Asia taw kisai pilna sin te ii etkaak, simkaak tu laibu in akizangh laibu khat ahi hi. Sizang sung bek hi ngawl in Zo mi bup sung zong ah laibu manh nei a at masabel zong hi tu ka um hi. Tua laibu sung ah Dr. Vum Ko Hau na ama in taangthu, a pu a pa te ii taangthu le ama ii nasepna taw kisai cing dildel in na at hi. Thu masa a at Kawl ngam president lui Dr. Maung Maung na “. . . in writing the book the author has done much more than fulfill the wish of his late father; he has given us a gift we can treasure and enjoy.” “ …laibu atpa in hong nusia zo ahi a pa (Sya Za Khup) ii a tup, a uk theampo sang in nasia zaw in a seam zo zaw hi. Ama (laibu atpa) in ei theampo atu na manh pha mama le, a sim nop huai mama laibu khat hong nusiat ahi hi.” Dr. Vum Ko Hau ii laibu sungah “Thuantak” ci kammal 25 vei ki mu thei aa, “Suantak” ci kammal 5 vei ki mu hi. “Thuantak (Suantak)” ci in mun 4 ah zangh hi. Pawl khat en ki tawng. Page 211 na ah “Thauntak” ci in ki at aa, press te in spelling khial hi tu ka um hi.
Dr. Vum Ko Hau na 1963 kum in laibu khat at aa, a laibu min sia “Profile of a Burma Frontier Man” hi. Tua laibu sia, American University pawl khat te ii library ah ki koi aa, Asia taw kisai pilna sin te ii etkaak, simkaak tu laibu in akizangh laibu khat ahi hi. Sizang sung bek hi ngawl in Zo mi bup sung zong ah laibu manh nei a at masabel zong hi tu ka um hi. Tua laibu sung ah Dr. Vum Ko Hau na ama in taangthu, a pu a pa te ii taangthu le ama ii nasepna taw kisai cing dildel in na at hi. Thu masa a at Kawl ngam president lui Dr. Maung Maung na “. . . in writing the book the author has done much more than fulfill the wish of his late father; he has given us a gift we can treasure and enjoy.” “ …laibu atpa in hong nusia zo ahi a pa (Sya Za Khup) ii a tup, a uk theampo sang in nasia zaw in a seam zo zaw hi. Ama (laibu atpa) in ei theampo atu na manh pha mama le, a sim nop huai mama laibu khat hong nusiat ahi hi.” Dr. Vum Ko Hau ii laibu sungah “Thuantak” ci kammal 25 vei ki mu thei aa, “Suantak” ci kammal 5 vei ki mu hi. “Thuantak (Suantak)” ci in mun 4 ah zangh hi. Pawl khat en ki tawng. Page 211 na ah “Thauntak” ci in ki at aa, press te in spelling khial hi tu ka um hi.
All those who claim to be Siyins are relatives. They have a single progenitor in Thuantak (Suantak)
who founded the first settlement in the Siyin Valley. Suantak’s
brothers are the descendants of the same Zo Mi people who founded
settlements further north. The other elder brothers were Tohin and
Seaktak. Their father was Zahong who was the youngest son of Sungmang.
[Page 22]
Kamphenna; Sizang akici
theampo meal heak hi siat hi.Amate ii Pupi bel sia Thuantak (Suantak) hi
aa, Sizang kual sungah khua a saat masaphitpa ahi hi. Suantak ii
suapuite in sak sang zaw ah khua saat Zo mi nam te ii Pu le Pa te taw
unau ahi uh hi.
“The
Siyins say that they never raided in Burma before the time when Kanhow
was Chief of the Kanhows and No Man (Ngo Mang) was Chief of the Twantaks (Thuantak).” [Page 191]
Kamphenna: Sizang te in Kam Hau ii hausa suakma le, Ngo Mang in Thuantak suan te ii hausa suakma dong Kawl te ka sim ngei bua uh ci hi.
“We have called ourselves Zo Mi (Zo Man) from time immemorial. Mi means MAN. Cimnuai near Saizang and Thuantak near Khuasak are still rememberd as the first settlements of the Zo Mi people.” [Page 211]
Kamphenna: Ka tepte thei
tawp hun sung en kik in hi leang koma le koma Zo Mi ka ki naa uh hi. Mi
ci ciang minam cina ahihi. Saizang kiim pan Cimnuai te le, Khuasak kiim
pan Thuantak te sia, Zo Mi khua saat masabel pu le pa te ci in ka
ciamte uh hi.
“According to the Siyin priests and Siyin clan families Nge Ngu, Vanglok and Daitong had four brothers. Their father was Thauntak who had two other brothers Tohin and Seaktak. Thuantak was the youngest and heir.” [Page 211]
Kamphenna: Sizang
thiampi te ii son bang ahile, Nge Ngu, Vanlok le Daitong Sizang innkuan
te in suapui pa 4 a nei uh hi. Amate ii pa sia Thauntak (Thuantak) hi
aa, Tohin le Seaktak aki ci suapui 2 nei hi. Thuantak sia unau sung a no
bel inn lua ahi hi.
“The majority of the descendants of THUANTAK
had lived without break mainly in the Siyin Valley for 17 generations
and this fact naturally enabled one to remember one’s relatives and
genealogical tree quite easily.” [Page 213]
Kamphenna: THUANTAK ii
suan le paal atam zaw in, kikhen kakoai ngawl in Sizang kual sungah
khang 17 dong teang uh hi. Tua hu in, khat le khat ki meal heakna le ki
naina khang thu ol tak in a ciamte zo uh hi.
“THUANTAK
was the main progenitor of the, Siyin Clan still inhabiting the Siyin
Valley. The locality of the small town first founded by Pu Thuantak is
still known as Thuantak.
It lies in the eastern part of the Siyin Valley and in the Khuasak
tribal area. He was the youngest son of Pu Zahong. He had three sons,
Tohin, Seaktak and Thuantak. The descendants of Tohin and Seaktak
migrated to the northern Chin Hills; they remember Thuantak as Suantak, the accent of the Zo dialect becoming slightly different as one moves further from place to place.” (Page 216)
Kamphenna; Sizang kual
ah a teang Sizang suan te ii Pupi sia THUANTAK hi. Pu Thuantak ii saat
masakbel khua mun sia tudong ma Thuatak ki ci lai hi. Sizang kual ii
nisua na sang Khuasak khua nai ah om hi. Amasia Pu Zahong ii tapa nobel
hi. Ama (Pu Zahong) na tapa 3 nei aa, Tohin, Seaktak le Thuantak hi.
Tohin le Seaktak ii suan le paal te sia Chin Hill saksang zuanto uh aa,
amate na Thuantak (a suapui naubel) sia Suantak ci in ciamte uh hi. Zo
kam sia mun khat pan mundang khat a zuat uh ciang, mun zui in aw suak
tawtawm ki lamdang hi.
Dr. Vum Ko Hau ii “Profile of the Burma
Frontier” sung ah Thuantak le Suantak mun dang tam mama ah ki at lai hi.
Ama teptena te ih et ciang, ih pupi ii min sia Thuantak hi aa, ahihang
Suantak zong mihing dang khat hi ngawl hi. A suapui, a U te 2 na a nau
nobelpa a sapna, a nakna min hi ci sia, Dr. Vum Ko Hau ii teptena hi.
Thuantak le Suantak sia mihing 2 hi ngawl aa, mihing khat bekma hi.
Genealogy of the Zo (Chin) Race of Burma by Capt. Khup Za Thang (1976-1988)
Zo suanh khang simna laibu (Genealogy of the Zo (Chin) Race of Burma) sia Captain Khup Za Thang ii vawt, hong nusiat laibu man pha mama khat hi. Ama in hi laibu vawt tu in 1976 kum pan kipan aa, kum 12 zawk 1988 kum ciang first draft man hi. Tua zawk ciang aki puak kik teng ii min belap kik in 1992 kum ciang man hi. Aman dong kum 16 sung a vawt khang simna laibu hi. Hi khang simna laibu sung ah Sizang te ii Pu min sia Thuantak ci in na ciamte hi.
Zo suanh khang simna laibu (Genealogy of the Zo (Chin) Race of Burma) sia Captain Khup Za Thang ii vawt, hong nusiat laibu man pha mama khat hi. Ama in hi laibu vawt tu in 1976 kum pan kipan aa, kum 12 zawk 1988 kum ciang first draft man hi. Tua zawk ciang aki puak kik teng ii min belap kik in 1992 kum ciang man hi. Aman dong kum 16 sung a vawt khang simna laibu hi. Hi khang simna laibu sung ah Sizang te ii Pu min sia Thuantak ci in na ciamte hi.
Zo History by Dr. Vumson Suantak (1986)
Suantak min in a zangh kik masa 2 om aa, Dr. Kamcindal Suantak le Dr. Vumson Suantak hi. Dr. Vumson Suantak in “Zo History” ci laibu khat at ahikom Thuantak le Suantak taw kisai a teptena teng en kik tawng. Zo History laibu, chapter 1 kipatma Lophei hausa Pu Khuplian ii khansuang kamphenna ah Thuantak ci kammal ki mu phit hi.
Suantak min in a zangh kik masa 2 om aa, Dr. Kamcindal Suantak le Dr. Vumson Suantak hi. Dr. Vumson Suantak in “Zo History” ci laibu khat at ahikom Thuantak le Suantak taw kisai a teptena teng en kik tawng. Zo History laibu, chapter 1 kipatma Lophei hausa Pu Khuplian ii khansuang kamphenna ah Thuantak ci kammal ki mu phit hi.
“I am the 15th generation down from the house of Thuantak who is the original progenitor of the Siyin Tribe.”
Kamphenna;
Sizang minam te ii pupi ahi Thuantak pan sim suk leang keima (Pu
Khuplian) sia a khang 15na ka hi hi. Tuazawk ciang, Hausa Pu Khuplian ii
khansuang lai a tawpna ah Thuantak ci min khat vei ki at laleou hi.
“The Sizang people who dwell in the villages of Lophei, “Khuasak, Buanman, Thuklai, and Limkhai are the descendents of Thuantak. I belong to the fifteenth generation. The history of my lifetime has been recorded in Zo and English.”
Kamphenna; Khuasak,
Buanman, Thuklai le Limkhai te sia Thuantak ii suan le paal te hi. Keima
(Pu Khuplian) sia a khang 15na khi hi. Ka taangthu sia Zo kam le
English kam taw teptena kivawt hi. Tuazawk ciang laimai 58na ah Suantak
le Thuantak a zak khopna ki mu thei hi.
“The Sailo clans are descendants of Suantak (Thuantak) ” (Page 58)
Kamphenna; Sailo nam te sia Suantak (Thuantak) ii suan le paal te hi.
Laimai 65 na Tribal Developments table
ah, Suantak (Thuantak) ci in azakna om hi. Tuazawk ciang, Col. Son Kho
Pau thu taw kisai in Thuantak ci kammal khat laimai 236na ah ki mu thei
hi.
“Sonkhopau
was then sent with two armed men to see the leaders of the Naga
National Council; but he was arrested by the Assam Rifles on his way to
Nagaland. Sonkhopau did not reveal his true identity and gave his name
as Thuantak. He was put in prison in Imphal, (and Damkhohau later revealed his true identity to the Indian authorities.” (Page 236)
Kamphenna; Naga National
Council lampuipa taw kisi tu in Sonkhopau sia thautoai (ngaalkap) 2 na
ciingh in pai hi. Ahihang, Nagaland a paina lam kaal ah ama sia Assam
Rifles te na man hi. Sonkhopau na a min tatak son ngawl aa, amin
Thuantak ka hi ci in ama le ama ki son hi. Ama sia Imphal thong ah ki
man hi. Tawmvei zawk ciang, Damkhohau na a min tatak kua hi ci sia India
kumpi te tungah son hi.
Sizang mi sitset ii at hi laibu 3 teng ih
et kikik ciang, Thuantak le Suantak sia mihing 2 hi ngawl aa, khat bek
hi tu ci in ka um hi. Ciang, Phaiza khua ah a thi Suantak sia a om takpi
ahile, Sizang (Siyin) te ii pu Thuantak (Suantak) hi ngawl tu hi ci in
ka um zaw hi. Zo minam te sungah min kibang, om thei mama ahikom, ih pu
Thuantak (Suantak) taw min ana kibang khat po a hi lel katawm, tua
ahibale zong, om takpi ngawl po, upmawk son in aki son susuk po ahilel
katawm ci in ka ngaisun hi.
Thawng No
Sunday, April 14, 2013
ဘာေၾကာင္႔ ဖက္ဒရယ္မူေတာင္းၾကသလဲ ....
by Ter Tee on Monday, February 11, 2013 at 9:51am ·
ျပည္ေထာင္စုစနစ္တြင္ အာဏာႏွင္႔ အခြင္႔အေရး ခြဲေ၀ပံုမွာ သံုးမ်ိဳးသံုးစားသာရိွသည္။ ၄င္းတို႔မွာ
(၁) ျပည္ေထာင္စုစစ္စစ္ ႏိုင္ငံမ်ားတြင္ (extreme type of federal system) ဗဟိုျပည္ေထာင္စုအား
အမ်ားႏွင္႔ဆိုင္ေသာ အာဏာႏွင္႔ အခြင္႔အေရးမ်ားသာ ေပးထားၿပီး က်န္အာဏာႏွင္႔ အခြင္႔အေရးမ်ား အားလံုး (residuary powers) ကို ျပည္နယ္မ်ားတြင္ အပ္ႏွင္းထားသည္။ ဥပမာ-ဆြစ္ဇာလန္ ၊ အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စုႏွင္႔ ၾသစေၾတလ်။
(၂) ျပည္ေထာင္စု မစစ္တစစ္ႏိုင္ငံမ်ား တနည္းအားျဖင္႔ ျပည္ေထာင္စု အေျပာ႔စားႏိုင္ငံမ်ားတြင္
(weak type of federal system) ၊ ျပည္နယ္မ်ားအား အသင္႔အတင္႔ အာဏာႏွင္႔ အခြင္႔အေရးမ်ားခြဲေ၀ေပးၿပီး
က်န္အာဏာႏွင္႔ အခြင္႔အေရးအားလံုးကို ဗဟိုျပည္ေထာင္စုက သိမ္းပိုက္ထားသည္။ ဥပမာ-ကေနဒါ ၊ ေတာင္အာဖရိကျပည္ေထာင္စု ၊ ျပည္ေထာင္စုျမန္မာႏိုင္ငံ။
(၃) ဗဟိုျပည္ေထာင္စုအတြက္ သီးသန္႔အာဏာမ်ားႏွင္႔ ျပည္နယ္မ်ားအတြက္ သီးသန္႔အာဏာမ်ားဟူ၍ ခြဲျခားသတ္မွတ္ထားသည္သာမက ဗဟိုျပည္ေထာင္စုေရာ ျပည္နယ္မ်ားပါ ေဆာင္ရြက္ႏိုင္သည္႕အာဏာမ်ား
(concurrent power) ဟူ၍ သတ္မွတ္ထားသည္။ ဥပမာ-ဆိုဗီယက္ယူနီယံ ၊ ယူဂိုစလားဗီးယား။
မည္သည္႕နည္းျဖင္႔ အာဏာႏွင္႔ အခြင္႔အေရးကို ခြဲေ၀ထားသည္ျဖစ္ေစ ၊ ျပည္နယ္မ်ားကိုေပးထားသည္႕
အာဏာႏွင္႔ အခြင္႔အေရးမ်ားကို ဗဟိုျပည္ေထာင္စုက ၀င္ေရာက္စြက္ဖက္ခြင္႔မရိွေပ။ တစ္နည္းအားျဖင္႔ဆိုလွ်င္ျပည္နယ္မ်ားသည္ လံုး၀ကိုယ္ပိုင္အုပ္ခ်ဳပ္ေရး ရရိွၾကသည္။ သို႔ေသာ္ ျပည္ေထာင္စု မစစ္တစစ္ ႏိုင္ငံမ်ားတြင္ျပည္နယ္မ်ားသည္ အခြင္႔အာဏာမ်ား အလြန္နည္းပါးၿပီး အင္အားနည္းလြန္းသည္႕အတြက္ ျပည္နယ္အဆင္႔မွ
ပ႑ာဆက္ႏိုင္ငံ (vassal state) အဆင္႔သို႔ လည္းေကာင္း ၊ လက္ေအာက္ခံနယ္ပယ္
(province) အဆင္႔သို႔ လည္းေကာင္း က်ေရာက္သြားၾကသည္။
လြတ္လပ္ေရးအတြက္ ၊ က်ိဳးပမ္းေနၾကစဥ္တုန္းက လြတ္လပ္ၿပီးသည္႕ေနာက္ မည္သည္႕ပံုစံမ်ိဳးျဖင္႔တိုင္းျပည္ကို တည္ေထာင္ၾကမည္နည္း ဟု ေတြးေတာႀကံဆၾကသည္႕အခါ ဗမာအမ်ိဳးသားေခါင္းေဆာင္မ်ားသည္
ဗမာျပည္လို တိုင္းျပည္ငယ္ေလးအဘို႔ လူမ်ိဳးစုမ်ား အခြဲခြဲ အျခမ္းျခမ္း အုပ္ခ်ဳပ္သည္႕မူကို မႀကိဳက္ၾကပါ။
တစည္းတလံုးတည္း ပံုစံတမ်ိဳးတည္းေသာ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးမ်ိဳး ၊ တနည္းအားျဖင္႔ တျပည္ေထာင္အစိုးရ
တမ်ိဳးတစားစနစ္ unitary ကို လိုလားၾကသည္။ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္းက ကၽြန္ေတာ္တို႔အား တစည္းတလံုးတည္းသာ ၅ ႏွစ္စီမံကိန္း ၂ ႀကိမ္ေျမာက္ေဆာင္ရြက္လိုက္ရလွ်င္ အားလံုးတိုးတက္မည္ ၊ ဗမာျပည္မထက္ တဆင္႔နိမ္႔က်ေသာ နယ္စပ္ေဒသရိွ လူမ်ိဳးစုမ်ားသည္လည္း ဗမာႏွင္႔တန္းတူ တိုးတက္လာမည္ဟု ယံုၾကည္ေၾကာင္း ေျပာျပဘူးပါသည္။
ကၽြန္ေတာ္တို႔ (ရ ပ လ) ေခါင္းေဆာင္မ်ားသည္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္း၏ ရိုးသားေသာေစတနာကို ယံုၾကည္ၾကသည္ ၊ ေလးစားၾကသည္။
ကၽြန္ေတာ္တို႔သည္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္း၏ ေစတနာကို၄င္း ၊ တျပည္ေထာင္စနစ္မူကို၄င္း သံသယမရိွၾကပါ၊
ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္း ဦးေဆာင္ေသာ ဗမာျပည္ႏွင္႔ ကၽြန္ေတာ္တို႔ ရွမ္းျပည္အား တျပည္ေထာင္စနစ္အရ
ပူးေပါင္းေစကာမူ - ကၽြန္ေတာ္တို႔အဘို႔ စိုးရိမ္ပုပန္စရာမရိွဟု ကၽြန္ေတာ္တို႔ယူဆၾကသည္။ လူပုဂၢိဳလ္ပိုင္း
အေျခအေနအရ ထိုသို႔ျဖစ္ေသာ္လည္း တကဲ႔ျဖစ္ရပ္ အေျခအေနအရဆိုလွ်င္ ျပည္ေထာင္စုသေဘာတရားကလြဲ၍ အျခားမျဖစ္ႏိုင္ဟု ကၽြန္ေတာ္တို႔ (ရ ပ လ) က ဆံုးျဖတ္ၾကသည္။
ဗိုလ္ခ်ဳပ္တို႔ က်ဆံုးသြားၿပီးေနာက္ အေျခခံဥပေဒကို အၿပီးသတ္ေရးဆြဲၾကသည္႕အခါ ကၽြန္ေတာ္တို႔အား မလိမ္႔တပတ္ ႏွပ္လိုက္သည္ဟု ကၽြန္ေတာ္တို႔ စြဲစြဲၿမဲၿမဲ ယူဆေနဆဲျဖစ္သည္။ အသြင္အားျဖင္႔ ကၽြန္ေတာ္တို႔ နယ္စပ္ေဒသအား ႏွစ္သိမ္႔ေစရန္ ျပည္ေထာင္စုအသြင္ေပးထားၿပီး ၊ အႏွစ္သာရအားျဖင္႔ တတ္ႏိုင္သမွ်
တျပည္ေထာင္စနစ္ျဖစ္ရန္ ဖန္တီးထားသည္ဟု ကၽြန္ေတာ္ထင္သည္။
အမွန္မွာ ဗမာမ်ားအတြက္ သီးျခားျပည္နယ္ ဖြဲ႔စည္းၿပီး ဗမာျပည္နယ္ ၊ ရွမ္းျပည္နယ္ ၊ ကခ်င္ျပည္နယ္ ၊
ကရင္ျပည္နယ္ ၊ ကယားျပည္နယ္ စသည္႕ ျပည္နယ္မ်ားပူးေပါင္းကာ ျပည္ေထာင္စုဖြဲ႔ပါမွ
တကဲ႔ျပည္ေထာင္စု၏ အဂၤါႏွင္႔ ညီညြတ္ေပမည္။ ယခုမူကား ဗမာျပည္နယ္ဟူ၍ မပါရိွသည္႕အတြက္
ကၽြန္ေတာ္တို႔၏ အေျခခံဥပေဒသည္အသြင္အားျဖင္႔ပင္ အဂၤါမစံု တျခမ္းပဲ႔ ျပည္ေထာင္စုႀကီး ျဖစ္ေနေလသည္။
ကၽြန္ေတာ္တို႔ ျပည္ေထာင္စု ပါလီမန္ဖြဲ႔စည္းပံုမွာလည္း သဘာ၀မက်ေပ။ အျခားျပည္ေထာင္စု ပါလီမန္မ်ားတြင္
လႊတ္ေတာ္ ၂ ရပ္ထားရိွျခင္းမွာ ေအာက္လႊတ္ေတာ္သည္ ဒီမိုကေရစီသေဘာအရ အခ်ဳပ္အျခာ အာဏာသည္
ျပည္သူလူထုထံမွဆင္းသက္ရမည္ဆိုသည္႕အတိုင္း ျပည္သူတရပ္လံုးအားကိုယ္စားျပဳရန္ျဖစ္ၿပီး ၊ အထက္လႊတ္ေတာ္မွာ ျပည္ေထာင္စု သေဘာတရားအရ ျပည္နယ္မ်ားအား ကိုယ္စားျပဳရန္ျဖစ္ေပသည္။
ျပည္နယ္ႀကီးက ျပည္နယ္ငယ္မ်ားအား အႏိုင္က်င္႔မႈမရိွေစရန္ အထက္လႊတ္ေတာ္သို႔ ကိုယ္စားလွယ္ဦးေရ အညီအမွ်ေစလႊတ္ၾကသည္ ၊ လႊတ္ေတာ္တရပ္ရပ္သည္ အာဏာကို အလြန္အကဲ အသံုးမျပဳႏိုင္ရန္အတြက္
လႊတ္ေတာ္တရပ္က လႊတ္ေတာ္တရပ္အား ထိန္းကြတ္ႏိုင္ရန္ အခြင္႔အာဏာတူ ေပးထားၾကသည္။
ကၽြန္ေတာ္တို႔၏ အထက္လႊတ္ေတာ္သို႔ ျပည္နယ္မ်ားသည္ အမတ္ဦးေရ အညီအမွ် ေစလႊတ္ႏိုင္ခြင္႔ မရိွၾကပါ။
ဗမာျပည္နယ္ဟူ၍ သီးျခားမရိွျခင္းသည္ပင္ ျပည္ေထာင္စု အထက္လႊတ္ေတာ္ဖြဲ႔စည္းမႈကို
ႀကီးစြာရုပ္ဆင္းပ်က္ေစေလသည္။ တျပည္နယ္လွ်င္ အမတ္ဦးေရ အဘယ္မွ်စီေစလႊတ္ရမည္ဟု အေျခခံဥပေဒတြင္ ျပဌာန္းလိုက္လွ်င္ ဗမာျပည္နယ္မရိွ၍ ျပည္ေထာင္စုအထက္လႊတ္ေတာ္တြင္
ဗမာကိုယ္စားလွယ္မ်ား ပါ၀င္ႏိုင္ေတာ႔မည္ မဟုတ္ေခ်။ ကၽြန္ေတာ္တို႔၏ အထက္လႊတ္ေတာ္သည္
ေအာက္လႊတ္ေတာ္အား ထိန္းကြတ္ႏိုင္ေသာ အာဏာလည္းမရိွ ၊ ျပည္နယ္မ်ားအက်ိဳးကို
ကာကြယ္ႏိုင္စြမ္းလည္းမရိွျဖစ္ေနေလရာ ၊ ယခုအတိုင္းသာဆိုလွ်င္ ႏိုင္ငံေတာ္ သမတကဲ႕သို႔
တန္ဆာဆင္ထားယံုသာ ရိွေနေပမည္။
အာဏာႏွင္႔ အခြင္႔အေရးခြဲေ၀နည္းကဲ႕သို႔ပင္ ဘ႑ာေရးခြဲေ၀မႈသည္လည္း ျပည္နယ္မ်ားအား
ျပည္နယ္အခြန္ေတာ္စာရင္းဟူ၍ ခြဲေ၀ကန္႔သတ္ေပးထားၿပီး က်န္အားလံုးကို ဗဟိုက ယူထားလိုက္ေလသည္။
ဗမာျပည္နယ္ဟူ၍ သီးျခားဖြဲ႔စည္းထားျခင္းမရိွဘဲ ၊ ျပည္ေထာင္စုဟူ၍ ေရာေထြးဖြဲ႔စည္းထားေလရာ
ဗဟိုဌာနမ်ားဟူ၍ သန္႔သန္႔ခြဲျခားရန္ခက္ခဲေပသည္။ ထို႔ေၾကာင္႔ ဗဟိုျပည္ေထာင္စုႏွင္႔သက္ဆိုင္ေသာ အခြန္ေတာ္၀င္ေငြမ်ားကိုဘယ္သို႔ ခြဲေ၀၍ ဗဟိုျပည္ေထာင္စုႏွင္႔သက္ဆိုင္ေသာဌာနမ်ားအတြက္
ဘယ္သို႔က်ခံရမည္ကို တိတိက်က်သတ္မွတ္ရန္ မလြယ္ကူေတာ႔ေပ။ အေျခခံဥပေဒပုဒ္မ ၉၆ ျခြင္းခ်က္တြင္သာ ျပည္ေထာင္စုအစိုးရသည္ " ေထာက္ပံ႔ရန္လိုအပ္သည္ဟု ဆံုးျဖတ္သတ္မွတ္ေသာ အေထာက္အပံ႔ေငြမ်ားကို" ျပည္နယ္အစိုးရမ်ားအား ေပးႏိုင္သည္ဟု ေဖာ္ျပထားသည္။ ၄င္းျပဌာန္းခ်က္အရ -
ရရိွေသာ အေထာက္အပံ႔ေငြမ်ားျဖင္႔သာ ျပည္နယ္မ်ား အသက္ရႈေနၾကရသည္။ ဤေထာက္ပံ႔ေငြမ်ားကို ဗဟိုအစိုးရက ေပးလိုက ေပးႏိုင္သည္။ မေပးဘဲေနလိုကလည္း ေနႏိုင္သည္။ ဤနည္းျဖင္႔ ဗဟိုအစိုးရသည္
ျပည္နယ္အစိုးရမ်ား၏ အသက္ေသြးေၾကာကို ထိန္းခ်ဳပ္ထားလိုက္သည္။ .... ျပည္နယ္မ်ား အထူးသျဖင္႔
ကၽြန္ေတာ္တို႔ရွမ္းျပည္၏ မေၾကနပ္ခ်က္မ်ားသည္ ဘ႑ာေရးခြဲေ၀မႈစနစ္ေပၚတြင္ ျမစ္ဖ်ားခံခဲ႔သည္။
ဦးထြန္းျမင္႔ (ရွမ္းျပည္)
ပါလီမန္ဒီမိုကေရစီေခတ္ ဗိုလ္တေထာင္ေန႔စဥ္သတင္းစာပါ "တန္းတူေသာရွမ္းျပည္"
ေဆာင္းပါးေကာက္ႏႈတ္ခ်က္မ်ား
ကိုလိုနီေခတ္ တိုင္းရင္းသားမ်ား အေျခအေန (၁)
အပိုင္း ၁. ဇယားေဒသမ်ား
၁၉၃၅-ခုႏွစ္
ျမန္မာနိုင္ငံ (စီရင္အုပ္ခ်ဳပ္မွု) ဥပေဒဒုတိယဇယားတြင္
အထူးအုပ္ခ်ဳပ္ေရးျဖင့္အုပ္ခ်ဳပ္ရန္ သတ္မွတ္ထားသည့္ေဒသမ်ားကို
စာရင္းျပဳထားသည္။ အပိုင္း(၁) ဇယားဝင္ေဒသမ်ားမွာ ပေဒသရာဇ္ရွမ္းျပည္၊
ပေဒသရာဇ္ရွမ္းျပည္တြင္မပါ၀င္ေသာ ရွမ္းျပည္နယ္မ်ားျဖစ္ၾကသည့္ ေသာင္သြတ္၊
ခ်င္ကလိန္း၊ ခႏၲီးႏွင့္ ရခိုင္ေတာင္ တန္းေဒသမ်ား၊ ခ်င္းေတာင္စီရင္စု၊
ျမစ္ႀကီးနား၊ ဗန္းေမာ္ႏွင့္ကသာစီရင္စုတြင္ပါဝင္ေသာ ကခ်င္ ေတာင္တန္းေဒသ
မ်ား၊ ႀတိဂံနယ္ေျမဟုတြင္ေသာေဒသ၊ အထက္ခ်င္းတြင္းစီရင္စုမွ ေျမာက္ဘက္တြင္
ရွိသည့္ ဟူးေကာင္းေဒသဟုတြင္ ေသာေဒသ၊ သံလြင္စီရင္စုႏွင့္
ေဒသအားလုံးပါ၀င္သည္။
အပိုင္း၂. ဇယားေဒသမ်ား
အပိုင္း(၂)တြင္ မပါဝင္သည့္ ျမစ္ႀကီးနား၊ ဗန္းေမာ္တို႔မွ အစိတ္အပိုင္းမ်ား၊ အထက္ခ်င္းတြင္းစီရင္စုရွိ ဟုမၼလင္း ဆပ္ဒီဗီဇံ၊ ယခင္တမူးၿမိဳ႕နယ္မွ ေက်းလက္ေဒသမ်ား၊ ၾကာအင္းဆိပ္ႀကီးၿမိဳ႕နယ္၊ ေကာ့ကရိတ္ၿမိဳ႕နယ္ မွ ျမဝတီ တိုက္နယ္၊ ေတာင္ငူစီရင္စုေအ့ရွဘက္ျခမ္းႏွင့္ သထုံစီရင္စုရွိေတာင္တန္းေဒသမ်ားပါဝင္သည္။ အမွတ္ (၂) ေဒသ မွာ
ဘုရင္ခံအားစိတ္ႀကိဳက္ ကိုယ္စားလွယ္ခန႔္အပ္ခြင့္ျပဳထားသည့္ ေဒသမ်ားျဖစ္ၾကသည္။
သို႔ရာတြင္အဆိုပါေဒသမ်ားႏွင့္ပတ္သက္ၿပီး ျပန္လည္ညႇိႏွိုင္းကာ ျပင္ဆင္ထားမွုတခ်ိဳ႕ရွိသည္။ သာဓက အားျဖင့္ ယခင္က အပိုင္း(၂) အုပ္စုတြင္ပါဝင္ေသာ သံလြင္စီရင္စုကို အပိုင္း(၁) ေဒသျဖင့္ျပဳလုပ္လိုက္သည္။
ေတာင္တန္းေဒသမ်ားႏွင့္ ျပည္မခြဲထားျခင္းကို တို႔ဗမာအစည္းအ႐ုံးက မေက်နပ္သျဖင့္ ေအာက္ပါ ဆုံးျဖတ္ ခ်က္ကိုခ်မွတ္ခဲ့သည္။ (တို႔ဗမာအစည္းအ႐ုံးက ျမန္မာ၊ မြန္၊ ရခိုင္ႏွင့္ ခ်င္းေတာင္တန္းသားမ်ား အားလုံးကို ဗမာဟုသတ္မွတ္သည္။- စာေရးသူ)
၁၉၃၈-ခုႏွစ္တြင္ တို႔ဗမာအစည္းအ႐ုံးက ေမာ္လၿမိဳင္ညီလာခံ၌ ဇယားဝင္ေတာင္တန္းေဒသမ်ားအေရးႏွင့္ ပတ္သက္ၿပီး အဆိုတင္သြင္းရာတြင္-
(၁) “တို႔ဗမာအစည္းအ႐ုံးႀကီးသည္ ရွမ္း၊ ခ်င္း၊ ကခ်င္၊ ကရင္စေသာ ဗမာျပည္ တိုင္းရင္းသားအားလုံး တို႔ကို တေသြးတစိတ္တည္း တို႔ဗမာဟုအသိအမွတ္ျပဳထားရာ ၿဗိတိသၽွဓနရွင္တို႔က လြတ္လပ္စြာေသြးစုပ္ခြင့္ ရနိုင္ရန္ အတြက္၄င္း၊ အုပ္ခ်ဳပ္ရာ၌ လြယ္ကူေစရန္၄င္း၊ ဤကဲ့သို႔ တို႔ဗမာအခ်င္းခ်င္း ေသြးခြဲထားျခင္းတို႔ကို တို႔ဗမာအစည္း အ႐ုံးႀကီး လုံးဝမႏွစ္ၿမိဳ႕ေၾကာင္း ထိုမွတပါး ခၽြင္းခ်န္ထားေသာနယ္မ်ားရွိ တို႔ဗမာမ်ားႏွင့္ အုပ္ခ်ဳပ္ ေရးရေနေသာ တို႔ဗမာမ်ားအား စိတ္ဝမ္းကြဲျပားေစရန္အတြက္ စီမံထားေသာစနစ္ကို ဖ်က္ဆီးလိုသျဖင့္ ေသြးစည္းရန္သြားေရာက္ ေနထိုင္ၾကသူ ေသြးစည္းေနသူမ်ားအား အေၾကာင္းမဲ့သက္သက္ နယ္ျခားဥေပေဒမ်ား ႏွင့္ ႏွင္ထုတ္ပစ္ေနၾကာင္း အုပ္ခ်ဳပ္ေရးအရ ေသြးခြဲထား႐ုံမကပဲ ဥပေဒပုဒ္မတို႔ျဖင့္ ထပ္မံေသြးခြဲေနျခင္းကိုမူ ငါတို႔အထူး မႏွစ္ၿမိဳ႕နိုင္ေပေၾကာင္း။
“တို႔ဗမာအစည္းအ႐ုံးႀကီးေရွးရွုအပ္ေသာ ကိုယ့္မင္းကိုယ့္ခ်င္းစခန္းသည္ ေျမညီ တို႔ဗမာႏွင့္သာမက ေတာင္တန္း ေဒသရွိ တို႔ဗမာမ်ားႏွင့္လည္းသက္ဆိုင္ေပရာ မည္ကဲ့သို႔ အေႏွာင့္အယွက္အခ်ဳပ္အခ်ယ္ မ်ားေစကာမူ ေတာင္ကုန္း ေဒသမ်ားရွိ ခ်င္း၊ ကခ်င္၊ ကရင္၊ ရွမ္း၊ စေသာတို႔ဗမာမ်ားႏွင့္ ေျမညီရွိ တို႔ဗမာမ်ား ေသြးစည္းမွုကို အပတ္တကုတ္ ႀကိဳးစားေဆာင္ရြက္မည္ျဖစ္ေၾကာင္း” ဟူကာ ေတာင္တန္းေနတိုင္းရင္းသားအေရးႏွင့္ပတ္သက္ ၿပီး ျမန္မာတို႔အေရးယူစိတ္ဝင္စားပုံကို ထည့္သြင္းတင္ျပခဲ့ပါသည္။
(၂) ၁၉၄၅-ခုႏွစ္ ၾသဂုတ္လ (၁၉)ရက္ တနဂၤေႏြေန႔တြင္က်င္းပေသာ ေနသူရိန္အစည္းအေဝးႀကီးတြင္
တိုင္းရင္းသားျပည္သူတရပ္လုံးႏွင့္ နိုင္ငံေရးေခါင္းေဆာင္မ်ားသည္ ဖဆပလအဖြဲ႕ခ်ဳပ္ႏွင့္ပူးေပါင္းၿပီး လြတ္လပ္ ေရးႏွင့္ ျပန္လည္ထူေထာင္ေရးလုပ္ငန္းမ်ားကို စည္းလုံးညီညြတ္စြာေဆာင္ရြက္ရန္အဆိုကိုလည္း တင္သြင္းခဲ့ သည္။
(၃) ၁၉၄၆-ခုႏွစ္ ဇန္နဝါရီလ (၁၇) ရက္ ၾကာသပေတးေန႔မွ (၂၃) ရက္ ဗုဒၹဟူးေန႔အထိ ေရြတိဂုံ ေစတီေတာ္ အလယ္ပစၥယံ၌ ပထမအႀကိမ္နိုင္ငံလုံးဆိုင္ရာ ဖဆပလညီလာခံႀကီးကိုက်င္းပခဲ့သည္။ အဆိုေပါင္း (၁၈) ခု တင္သြင္း ဆုံးျဖတ္ခဲ့သည္။
နိုင္ငံလုံးဆိုင္ရာညီလာခံႀကီးတြင္ ဒီးဒုတ္ဦးဘခ်ိဳတင္သြင္းသည့္ အဆိုအမွတ္ (၆) သည္ “တိုင္းရင္းသား လူနည္းစုအေရး” ျဖစ္သည္။ ၎အဆိုကိုပုသိမ္မွ ဦးျမစိန္၊ ဖ်ာပုံမွ ဦးလွေဆြႏွင့္ မြန္ဖိုးခ်ိဳတို႔ကေထာက္ခံၾကသည္။ ဒီးဒုတ္ဦးဘခ်ိဳ ရွင္းလင္းတင္ျပရာတြင္- “တိုင္းရင္းသားလူမ်ိဳးစုမ်ားႏွင့္ ဗမာအမ်ိဳးသားအမ်ားစုတို႔ကို တကယ္ပင္ရင္းႏွီးေရးအတြက္ ေအာက္ပါအခ်က္ တို႔ကိုကြန္ကရက္ႀကီးကအသိအမွတ္ျပဳေၾကာင္း။
(၁) ဘာသာတရားကိုလြတ္လပ္စြာကိုးကြယ္ခြင့္ျပဳရမည္။
(၂) ယဥ္ေက်းမွုတြင္ လြတ္လပ္မွုရွိရမည္။
(၃) စီးပြားေရးတြင္အခြင့္အေရးတူညီရမည္။ (ညီတူညီမၽွေအာင္လည္း ႀကိဳးစားရမည္)
(၄) ဗမာနိုင္ငံအသင္းကိုတည္ေထာင္ရာ၌ တိုင္းျပည္အတြင္းရွိလူမ်ိဳးတိုင္းက အားလုံးသေဘာတူ လြတ္လပ္ စြာ တည္ေထာင္ရမည္။ ဤသို႔တည္ေထာင္ရာတြင္လည္း မိမိၾကမၼာ မိမိဘာသာဖန္တီးနိုင္ခြင့္ကိုလည္း လူမ်ိဳးတိုင္းအားေပးရမည္” ဟုလည္းေကာင္း၊ ကိုယ့္ၾကမၼာကိုယ္ဖန္တီးခြင့္ႏွင့္ပတ္သက္၍ –
“လြတ္လပ္ေသာဗမာျပည္သစ္ကိုတည္ေထာင္ရာမွာ တိုင္းရင္းသားလူနည္းစုလူမ်ားစုအားလုံး သေဘာ တူတဲ့ နည္းနဲ႔ လြတ္လပ္စြာတည္ေထာင္ရန္ က်ေနာ္တို႔ကသေဘာတူေၾကာင္းကတိေပးပါသည္။ မည္သည့္ တိုင္းရင္း သားလူနည္းစုမဆို မိမိၾကမၼာကိုမိမိဖန္တီးခြင့္ေပးပါမည္။ က်ေနာ္တို႔ႏွင့္ခြဲလိုေသာအခါ ခြဲခြင့္ျပဳေၾကာင္း ကတိျပဳ ထားပါ သည္။ လူမွန္လၽွင္အခြင့္အေရးတူရွိရမည္ကို သေဘာေပါက္ၿပီးေသာ ၄၆-ခုႏွစ္ ျမန္မာတို႔အေပၚ၌လူနည္းစု ကိုခ်ဳပ္ ခ်ယ္လိမ့္မည္ဟု သံသယရွိဖြယ္မဟုတ္ေတာ့ပါ” ဟူ၍လည္းေကာင္း ေျပာၾကားခဲ့သည္။
ညီလာခံတြင္ ဦးေဖခင္တင္သြင္းေသာ အဆိုအမွတ္ (၇)အရ “နယ္ျခားေဒသမ်ားအား ဗမာျပည္မႏွင့္ ပူးေပါင္းေရး”အဆိုမွာ –
(၁) စကၠဴျဖဴစာတန္းအရ ရွမ္းျပည္ ခ်င္းေတာင္တန္းႏွင့္ ကခ်င္ေတာင္တန္းေဒသ စေသာနယ္မ်ားကို ဗမာ နိုင္ငံမွခြဲထုတ္ထားျခင္းကို ဤညီလာခံမွကန႔္ကြက္ေၾကာင္း။
(၂) ၎ေဒသမွ နယ္သူနယ္သားမ်ားသည္ ၎တို႔၏ဆႏၵကိုထုတ္ေဖာ္နိုင္ရန္ လြတ္လပ္စြာ ေရးသားခြင့္ႏွင့္ ေဟာေျပာစည္း႐ုံးခြင့္ေပးရန္။
(၃) ခ်ဳပ္ခ်ယ္ထားေသာ ဥပေဒမ်ားကိုပယ္ဖ်က္၍ ဗမာတို႔ႏွင့္လြတ္လပ္စြာ ကူးလူးဆက္ဆံခြင့္ ေပးရန္
(၄) ဗမာတို႔ႏွင့္ ခြဲေရးတြဲေရးကို ၿဗိတိသၽွတို႔က မဆုံးျဖတ္ဘဲ ဗမာကိုယ္စားလွယ္မ်ားႏွင့္ တိုင္းရင္းသား ကိုယ္စားလွယ္အခ်င္းခ်င္းသာ လြတ္လပ္စြာေဆြးေႏြးဆုံးျဖတ္ရန္။
ထိုအဆိုမ်ားကို ၾကည့္မည္ဆိုလၽွင္ ဗမာႏွင့္အျခားေသာတိုင္းရင္းသားအမ်ား ပူးေပါင္း၍ လြတ္လပ္ေရး အရယူ မည္။ လြတ္လပ္ေရးရလၽွင္ မည္သည့္ပုံစံျဖင့္ ဆက္လက္ေနထိုင္သြားမည္ကို အခ်င္းခ်င္းညႇိႏွိုင္းေဆာင္ရြက္သြား မည္ ဆိုသည့္ တူညီေသာရည္ရြယ္ခ်က္ကိုေတြ႕ရ၏။
ေတာင္တန္းသားမ်ားအပၚ ဗမာျပည္ကြန္ျမဴနစ္ပါတီ၏ သေဘာထား
၁၉၄၇-ခုႏွစ္ ဖြဲ႕စည္းပုံအေျခခံဥပေဒမူၾကမ္းပါ အပိုင္း-၁၆၁-ကိုေဆြးေႏြးရာ၌ အပိုင္း-၁၆၁-တြင္ “သက္ဆိုင္ ရာျပည္နယ္သည္ ျပည္ေထာင္စုျမန္မာနိုင္ငံအတြင္းသို႔ဝင္ေသာေန႔မွစ၍ ဆယ္ႏွစ္အတြင္းတြင္ ခြဲထြက္နိုင္ေသာ အခြင့္အေရးကိုမသုံးစြဲရ” ဟုပါရွိသည္။ ဤအေၾကာင္းအရာႏွင့္စပ္လ်ဥ္း၍ သခင္သန္းေဖ (ကြန္ျမဴနစ္အမတ္) က…”နိုင္ငံအသီးသီးက သူတို႔အလိုေလၽွာက္ေပါင္းဖို႔ေကာင္းပါတယ္။ Voluntary Union ခြဲထြက္ခ်င္တဲ့အခါ ခြဲထြက္ နိုင္တယ္ဆိုတဲ့မူက က်ေနာ္တို႔အဖို႔ဆိုရင္ အေကာင္းဆုံးလို႔ယူဆပါတယ္။ ဒီေတာ့ဒီမူမွာ က်ေနာ္တို႔ ျပန္ၾကည့္လိုက္ မယ္ဆိုရင္ သည္အခ်က္ကိုဆန႔္က်င္ၿပီး လူနည္းစုအခြင့္အေရးေတြကိုအခ်ဳပ္အခ်ယ္လုပ္သလို ျဖစ္တယ္လို႔ က်ေနာ္ တို႔ထင္ျမင္မိပါတယ္။”
ၿဗိတိသၽွနယ္ခ်ဲ႕သမားသည္ ျမန္မာနိုင္ငံကို စစ္ပြဲ ၃ ႀကိမ္တိုက္ခိုက္ၿပီး ၁၈၈၆-ခုႏွစ္တြင္ ျမန္မာဘုရင္ သီေပါ ကိုဖမ္းဆီးကာ ၁၈၈၆-ခုႏွစ္ ဇန္နဝါရီလ (၁) ရက္ေန႔တြင္ ၿဗိတိသၽွကိုလိုနီအျဖစ္ေၾကညာခဲ့သည္။ ျမန္မာနိုင္ငံကို အိႏၵိယနိုင္ငံ၏ ျပည္နယ္တခုအျဖစ္သတ္မွတ္ၿပီး အိႏၵိယဘုရင္ခံခ်ဳပ္၏အုပ္ခ်ဳပ္မွုေအာက္သို႔ အိႏၵိယျပည္နယ္ အတိုင္း အုပ္ခ်ဳပ္ခဲ့သည္။ ၁၉၃၅-ခုႏွစ္တြင္ ျမန္မာနိုင္ငံကို အိႏၵိယမွခြဲလိုက္သည္။ ျမန္မာနိုင္ငံကို ၁၉၃၅-ခုႏွစ္ ျမန္မာနိုင္ငံ အက္ဥပေဒအရ ေတာင္တန္းေဒသနယ္ခံ (၁) ႏွင့္ (၂) ဟုခြဲထားၿပီး ျပည္မႏွင့္ခြဲကာ အုပ္ခ်ဳပ္ခဲ့သည္။
အုပ္ခ်ဳပ္ေရး စနစ္အရ ျမန္မာနိုင္ငံတြင္ လႊတ္ေတာ္ႏွစ္ရပ္ထားရွိသည္။ ေအာက္လႊတ္ေတာ္( House of Representative) ႏွင့္ဆီးနိတ္ ေခၚ အထက္လႊတ္ေတာ္တို႔ျဖစ္သည္။ အထက္လႊတ္ေတာ္တြင္ အမတ္(၁၈) ဦးကို ေအာက္လႊတ္ေတာ္အမ်ားအထဲမွ အခ်ိဳးက်ကိုယ္စားလွယ္ေရြးခ်ယ္သည့္စနစ္ျဖင့္ ေရြးခ်ယ္ရၿပီး (၁၈) ဦးကို ဘုရင္ခံက ၄င္း၏သေဘာက်ခန႔္အပ္နိုင္သည္။ (စုစုေပါင္း ၃၆ ဦး) ေအာက္လႊတ္ေတာ္တြင္ အမတ္ (၁၃၂) ရွိရာ အေထြေထြ မဲဆႏၵနယ္မ်ားမွ (၉၁)ဦး၊ လူမ်ိဳးအလိုက္မဲဆႏၵနယ္မွ (၂၅)ဦး၊ ကူးသန္းေရာင္းဝယ္ေရးအလုပ္သမား မ်ားႏွင့္ တကၠသိုလ္ကိုကိုယ္စားျပဳေသာ အထူးမဲဆႏၵနယ္မ်ားမွ (၁၆)ဦး သတ္မွတ္ထားသည္။
*မွတ္ခ်က္- လူမ်ိဳးအလိုက္ကိုယ္စားလွယ္(၂၅)ေနရာအနက္ အိႏၵိယလူမ်ိဳးမ်ားအတြက္ (၈) ေနရာ၊ ဥေရာပ တိုက္သားမ်ားအတြက္ (၃) ေနရာ၊ အဂၤလိပ္ျမန္မာကျပားမ်ားအတြက္ (၂)ေနရာ၊ ကရင္လူမ်ိဳးမ်ားအတြက္ (၁၂) ေနရာသတ္မွတ္ထားသည္။
ပင္လုံသေဘာတူညီခ်က္
၁၉၄၇-ခုႏွစ္တြင္ ရွမ္း၊ ကခ်င္၊ ခ်င္းကိုယ္စားလွယ္မ်ား၊ ဘုရင္ခံ၏အတိုင္ပင္ခံကိုယ္စားလွယ္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ ေအာင္ဆန္း တို႔၏သေဘာတူဆုံးျဖတ္ခ်က္ျဖစ္သည့္ (၁) နိုင္ငံေရးတန္းတူညီမၽွမွု၊ (၂) ကိုယ္ပိုင္ျပ႒ာန္းခြင့္၊ (၃) ခြဲထြက္ လိုက ခြဲထြက္ပိုင္ခြင့္ စေသာအဂၤါရပ္မ်ား ပါဝင္သည့္ ျပည္ေထာင္စုတခုတည္ေဆာက္ရန္ လိုအပ္သည္ဟု အေျခခံေသာ သေဘာတူညီခ်က္တို႔ကို ရရွိၾကသည္ျဖစ္၍ ျမန္မာ့လြတ္လပ္ေရးကိုအတူတကြယူၾကမည္ဟူ သည့္ သေဘာတူခ်က္ကို ၁၉၄၇-ေဖေဖာ္ဝါရီ (၁၂) ရက္ေန႔တြင္ ပင္လုံတြင္ေရးထိုးခဲ့သည့္စာခ်ဳပ္ကို ‘ပင္လုံစာခ်ဳပ္’ ဟုအတည္ျပဳခဲ့သည္။ ၄င္းစာခ်ဳပ္သည္ စာျဖင့္ေရးထားေသာသေဘာတူညီခ်က္ (Agreement in writing) ဟု ေခၚသည္။
ဤစာခ်ဳပ္ျဖစ္ေျမာက္ေရးအတြက္ ပင္လုံညီလာခံမတိုင္မီစတင္၍ ေနာက္ဆုံးအေပးအယူလုပ္ခဲ့ၾကေသာသေဘာ တူညီခ်က္မ်ားသည္ (Unwritten agreement) ျဖစ္သည္။
ပင္လုံစာခ်ဳပ္အရ ျမန္မာျပည္မ (Ministerial Burma) ႏွင့္ ေတာင္တန္းသားမ်ားသည္ ၁၉၄၈-ခုႏွစ္၊ ဇန္နဝါရီ လ (၄)ရက္ေန႔တြင္ ျပည္ေထာင္စုျမန္မာနိုင္ငံလြတ္လပ္ေရးကို ေၾကညာခဲ့သည္။ လြတ္လပ္ေရးႏွင့္အတူ ကြန္ျမဴနစ္သူပုန္၊ ျပည္သူ႔ရဲေဘာ္၊ ရဲေဘာ္ျဖဴသူပုန္မ်ားႏွင့္ လူမ်ိဳးေရးသူပုန္မ်ားေပါက္ဖြားခဲ့သည္။လူမ်ိဳးေရးသူပုန္ ၌ ေတာင္တန္းေဒသတြင္ ပါဝင္သည့္ ရွမ္း၊ ကခ်င္၊ ခ်င္း၊ မပါဝင္ေသာ္လည္း ေတာင္တန္းေဒသတြင္ပါဝင္ေသာ ကရင္က ျပည္နယ္မရရွိ၍ ျပည္နယ္ေတာင္းဆိုခဲ့သည္ဟုဆိုရေပမည္။ ကရင္ႏွင့္အတူ ပူးတြဲပါဝင္ေသာ မြန္ႏွင့္ ကရင္နီ(ကယား) တို႔မွာ အင္အားမေတာင့္တင္းေသာ္လည္း ကရင္သည္ ရန္ကုန္ႏွင့္တဆက္တည္း (၁၀) မိုင္ခန႔္ ေဝး ေသာအင္းစိန္ကို သိမ္းထားနိုင္သျဖင့္ ဖဆပလအစိုးရကို ရန္ကုန္အစိုးရဟု အမ်ားကသမုတ္ၾကသည္။ ထို႔ေၾကာင့္ ကရင္အင္အားကို ပထမၿဖိဳရန္ ဖဆပလက စြပ္စြဲခ်က္အမ်ိဳးမ်ိဳးျဖင့္ ကရင္တို႔သည္နယ္ခ်ဲ႕အဂၤလိပ္ ထံမွ လက္နက္ရယူသည္၊ နက္ခ်ဲ႕ လက္ပါးေစဟု နိုင္ငံေရးအရ တိုက္ခိုက္သည့္အျပင္ ကရင္-ဗမာကဓိက႐ုဏ္းကို ဖန္တီးသည္။ လူမ်ိဳးေရးစိတ္ဓါတ္၊ နယ္ခ်ဲ႕ဆန႔္က်င္ေရးစိတ္ဓါတ္ ျပင္းထန္ေသာ ျပည္သူ႔ရဲေဘာ္တပ္ဖြဲ႕မ်ားသည္ ဖဆပလသို႔ေျပာင္းလွည့္ထားေသာ လက္နက္မ်ားကို ကရင္ဘက္သို႔ ေျပာင္းလွည့္တိုက္ခိုက္သျဖင့္ကရင္အင္အား က်ဆင္းၿပီး ရန္ကုန္မွေတာင္ငူသို႔ ေျပာင္းေရြ႕ခဲ့ရသည္။
နိုင္ေငြသိမ္း
မြန္အမ်ိဳးသားဒီမိုကေရစီအဖြဲ႕
ကိုးကားက်မ္း
၁။ တိုင္းရင္းသားလူမ်ိဳးမ်ားအေရးႏွင့္ ၁၉၇၄-ခုႏွစ္ အေျခခံဥပေဒ (ပ-ဒု)တြဲ၊
၂။ ၁၉၅၈-၆၂ ျမန္မာ့နိုင္ငံေရး (ပ-ဒု-တ-စ) တြဲ၊
၃။ ျပည္ေထာင္စုတိုင္းရင္းသားလူမ်ိဳးမ်ားဒီမိုကေရစီအဖြဲ႕ခ်ဳပ္မွတ္တမ္းမ်ား၊
၄။ အမ်ိဳးသားဒီမိုကေရစီအဖြဲ႕ခ်ဳပ္ေၾကညာခ်က္မ်ား၊
အပိုင္း၂. ဇယားေဒသမ်ား
အပိုင္း(၂)တြင္ မပါဝင္သည့္ ျမစ္ႀကီးနား၊ ဗန္းေမာ္တို႔မွ အစိတ္အပိုင္းမ်ား၊ အထက္ခ်င္းတြင္းစီရင္စုရွိ ဟုမၼလင္း ဆပ္ဒီဗီဇံ၊ ယခင္တမူးၿမိဳ႕နယ္မွ ေက်းလက္ေဒသမ်ား၊ ၾကာအင္းဆိပ္ႀကီးၿမိဳ႕နယ္၊ ေကာ့ကရိတ္ၿမိဳ႕နယ္ မွ ျမဝတီ တိုက္နယ္၊ ေတာင္ငူစီရင္စုေအ့ရွဘက္ျခမ္းႏွင့္ သထုံစီရင္စုရွိေတာင္တန္းေဒသမ်ားပါဝင္သည္။ အမွတ္ (၂) ေဒသ မွာ
ဘုရင္ခံအားစိတ္ႀကိဳက္ ကိုယ္စားလွယ္ခန႔္အပ္ခြင့္ျပဳထားသည့္ ေဒသမ်ားျဖစ္ၾကသည္။
သို႔ရာတြင္အဆိုပါေဒသမ်ားႏွင့္ပတ္သက္ၿပီး ျပန္လည္ညႇိႏွိုင္းကာ ျပင္ဆင္ထားမွုတခ်ိဳ႕ရွိသည္။ သာဓက အားျဖင့္ ယခင္က အပိုင္း(၂) အုပ္စုတြင္ပါဝင္ေသာ သံလြင္စီရင္စုကို အပိုင္း(၁) ေဒသျဖင့္ျပဳလုပ္လိုက္သည္။
ေတာင္တန္းေဒသမ်ားႏွင့္ ျပည္မခြဲထားျခင္းကို တို႔ဗမာအစည္းအ႐ုံးက မေက်နပ္သျဖင့္ ေအာက္ပါ ဆုံးျဖတ္ ခ်က္ကိုခ်မွတ္ခဲ့သည္။ (တို႔ဗမာအစည္းအ႐ုံးက ျမန္မာ၊ မြန္၊ ရခိုင္ႏွင့္ ခ်င္းေတာင္တန္းသားမ်ား အားလုံးကို ဗမာဟုသတ္မွတ္သည္။- စာေရးသူ)
၁၉၃၈-ခုႏွစ္တြင္ တို႔ဗမာအစည္းအ႐ုံးက ေမာ္လၿမိဳင္ညီလာခံ၌ ဇယားဝင္ေတာင္တန္းေဒသမ်ားအေရးႏွင့္ ပတ္သက္ၿပီး အဆိုတင္သြင္းရာတြင္-
(၁) “တို႔ဗမာအစည္းအ႐ုံးႀကီးသည္ ရွမ္း၊ ခ်င္း၊ ကခ်င္၊ ကရင္စေသာ ဗမာျပည္ တိုင္းရင္းသားအားလုံး တို႔ကို တေသြးတစိတ္တည္း တို႔ဗမာဟုအသိအမွတ္ျပဳထားရာ ၿဗိတိသၽွဓနရွင္တို႔က လြတ္လပ္စြာေသြးစုပ္ခြင့္ ရနိုင္ရန္ အတြက္၄င္း၊ အုပ္ခ်ဳပ္ရာ၌ လြယ္ကူေစရန္၄င္း၊ ဤကဲ့သို႔ တို႔ဗမာအခ်င္းခ်င္း ေသြးခြဲထားျခင္းတို႔ကို တို႔ဗမာအစည္း အ႐ုံးႀကီး လုံးဝမႏွစ္ၿမိဳ႕ေၾကာင္း ထိုမွတပါး ခၽြင္းခ်န္ထားေသာနယ္မ်ားရွိ တို႔ဗမာမ်ားႏွင့္ အုပ္ခ်ဳပ္ ေရးရေနေသာ တို႔ဗမာမ်ားအား စိတ္ဝမ္းကြဲျပားေစရန္အတြက္ စီမံထားေသာစနစ္ကို ဖ်က္ဆီးလိုသျဖင့္ ေသြးစည္းရန္သြားေရာက္ ေနထိုင္ၾကသူ ေသြးစည္းေနသူမ်ားအား အေၾကာင္းမဲ့သက္သက္ နယ္ျခားဥေပေဒမ်ား ႏွင့္ ႏွင္ထုတ္ပစ္ေနၾကာင္း အုပ္ခ်ဳပ္ေရးအရ ေသြးခြဲထား႐ုံမကပဲ ဥပေဒပုဒ္မတို႔ျဖင့္ ထပ္မံေသြးခြဲေနျခင္းကိုမူ ငါတို႔အထူး မႏွစ္ၿမိဳ႕နိုင္ေပေၾကာင္း။
“တို႔ဗမာအစည္းအ႐ုံးႀကီးေရွးရွုအပ္ေသာ ကိုယ့္မင္းကိုယ့္ခ်င္းစခန္းသည္ ေျမညီ တို႔ဗမာႏွင့္သာမက ေတာင္တန္း ေဒသရွိ တို႔ဗမာမ်ားႏွင့္လည္းသက္ဆိုင္ေပရာ မည္ကဲ့သို႔ အေႏွာင့္အယွက္အခ်ဳပ္အခ်ယ္ မ်ားေစကာမူ ေတာင္ကုန္း ေဒသမ်ားရွိ ခ်င္း၊ ကခ်င္၊ ကရင္၊ ရွမ္း၊ စေသာတို႔ဗမာမ်ားႏွင့္ ေျမညီရွိ တို႔ဗမာမ်ား ေသြးစည္းမွုကို အပတ္တကုတ္ ႀကိဳးစားေဆာင္ရြက္မည္ျဖစ္ေၾကာင္း” ဟူကာ ေတာင္တန္းေနတိုင္းရင္းသားအေရးႏွင့္ပတ္သက္ ၿပီး ျမန္မာတို႔အေရးယူစိတ္ဝင္စားပုံကို ထည့္သြင္းတင္ျပခဲ့ပါသည္။
(၂) ၁၉၄၅-ခုႏွစ္ ၾသဂုတ္လ (၁၉)ရက္ တနဂၤေႏြေန႔တြင္က်င္းပေသာ ေနသူရိန္အစည္းအေဝးႀကီးတြင္
တိုင္းရင္းသားျပည္သူတရပ္လုံးႏွင့္ နိုင္ငံေရးေခါင္းေဆာင္မ်ားသည္ ဖဆပလအဖြဲ႕ခ်ဳပ္ႏွင့္ပူးေပါင္းၿပီး လြတ္လပ္ ေရးႏွင့္ ျပန္လည္ထူေထာင္ေရးလုပ္ငန္းမ်ားကို စည္းလုံးညီညြတ္စြာေဆာင္ရြက္ရန္အဆိုကိုလည္း တင္သြင္းခဲ့ သည္။
(၃) ၁၉၄၆-ခုႏွစ္ ဇန္နဝါရီလ (၁၇) ရက္ ၾကာသပေတးေန႔မွ (၂၃) ရက္ ဗုဒၹဟူးေန႔အထိ ေရြတိဂုံ ေစတီေတာ္ အလယ္ပစၥယံ၌ ပထမအႀကိမ္နိုင္ငံလုံးဆိုင္ရာ ဖဆပလညီလာခံႀကီးကိုက်င္းပခဲ့သည္။ အဆိုေပါင္း (၁၈) ခု တင္သြင္း ဆုံးျဖတ္ခဲ့သည္။
နိုင္ငံလုံးဆိုင္ရာညီလာခံႀကီးတြင္ ဒီးဒုတ္ဦးဘခ်ိဳတင္သြင္းသည့္ အဆိုအမွတ္ (၆) သည္ “တိုင္းရင္းသား လူနည္းစုအေရး” ျဖစ္သည္။ ၎အဆိုကိုပုသိမ္မွ ဦးျမစိန္၊ ဖ်ာပုံမွ ဦးလွေဆြႏွင့္ မြန္ဖိုးခ်ိဳတို႔ကေထာက္ခံၾကသည္။ ဒီးဒုတ္ဦးဘခ်ိဳ ရွင္းလင္းတင္ျပရာတြင္- “တိုင္းရင္းသားလူမ်ိဳးစုမ်ားႏွင့္ ဗမာအမ်ိဳးသားအမ်ားစုတို႔ကို တကယ္ပင္ရင္းႏွီးေရးအတြက္ ေအာက္ပါအခ်က္ တို႔ကိုကြန္ကရက္ႀကီးကအသိအမွတ္ျပဳေၾကာင္း။
(၁) ဘာသာတရားကိုလြတ္လပ္စြာကိုးကြယ္ခြင့္ျပဳရမည္။
(၂) ယဥ္ေက်းမွုတြင္ လြတ္လပ္မွုရွိရမည္။
(၃) စီးပြားေရးတြင္အခြင့္အေရးတူညီရမည္။ (ညီတူညီမၽွေအာင္လည္း ႀကိဳးစားရမည္)
(၄) ဗမာနိုင္ငံအသင္းကိုတည္ေထာင္ရာ၌ တိုင္းျပည္အတြင္းရွိလူမ်ိဳးတိုင္းက အားလုံးသေဘာတူ လြတ္လပ္ စြာ တည္ေထာင္ရမည္။ ဤသို႔တည္ေထာင္ရာတြင္လည္း မိမိၾကမၼာ မိမိဘာသာဖန္တီးနိုင္ခြင့္ကိုလည္း လူမ်ိဳးတိုင္းအားေပးရမည္” ဟုလည္းေကာင္း၊ ကိုယ့္ၾကမၼာကိုယ္ဖန္တီးခြင့္ႏွင့္ပတ္သက္၍ –
“လြတ္လပ္ေသာဗမာျပည္သစ္ကိုတည္ေထာင္ရာမွာ တိုင္းရင္းသားလူနည္းစုလူမ်ားစုအားလုံး သေဘာ တူတဲ့ နည္းနဲ႔ လြတ္လပ္စြာတည္ေထာင္ရန္ က်ေနာ္တို႔ကသေဘာတူေၾကာင္းကတိေပးပါသည္။ မည္သည့္ တိုင္းရင္း သားလူနည္းစုမဆို မိမိၾကမၼာကိုမိမိဖန္တီးခြင့္ေပးပါမည္။ က်ေနာ္တို႔ႏွင့္ခြဲလိုေသာအခါ ခြဲခြင့္ျပဳေၾကာင္း ကတိျပဳ ထားပါ သည္။ လူမွန္လၽွင္အခြင့္အေရးတူရွိရမည္ကို သေဘာေပါက္ၿပီးေသာ ၄၆-ခုႏွစ္ ျမန္မာတို႔အေပၚ၌လူနည္းစု ကိုခ်ဳပ္ ခ်ယ္လိမ့္မည္ဟု သံသယရွိဖြယ္မဟုတ္ေတာ့ပါ” ဟူ၍လည္းေကာင္း ေျပာၾကားခဲ့သည္။
ညီလာခံတြင္ ဦးေဖခင္တင္သြင္းေသာ အဆိုအမွတ္ (၇)အရ “နယ္ျခားေဒသမ်ားအား ဗမာျပည္မႏွင့္ ပူးေပါင္းေရး”အဆိုမွာ –
(၁) စကၠဴျဖဴစာတန္းအရ ရွမ္းျပည္ ခ်င္းေတာင္တန္းႏွင့္ ကခ်င္ေတာင္တန္းေဒသ စေသာနယ္မ်ားကို ဗမာ နိုင္ငံမွခြဲထုတ္ထားျခင္းကို ဤညီလာခံမွကန႔္ကြက္ေၾကာင္း။
(၂) ၎ေဒသမွ နယ္သူနယ္သားမ်ားသည္ ၎တို႔၏ဆႏၵကိုထုတ္ေဖာ္နိုင္ရန္ လြတ္လပ္စြာ ေရးသားခြင့္ႏွင့္ ေဟာေျပာစည္း႐ုံးခြင့္ေပးရန္။
(၃) ခ်ဳပ္ခ်ယ္ထားေသာ ဥပေဒမ်ားကိုပယ္ဖ်က္၍ ဗမာတို႔ႏွင့္လြတ္လပ္စြာ ကူးလူးဆက္ဆံခြင့္ ေပးရန္
(၄) ဗမာတို႔ႏွင့္ ခြဲေရးတြဲေရးကို ၿဗိတိသၽွတို႔က မဆုံးျဖတ္ဘဲ ဗမာကိုယ္စားလွယ္မ်ားႏွင့္ တိုင္းရင္းသား ကိုယ္စားလွယ္အခ်င္းခ်င္းသာ လြတ္လပ္စြာေဆြးေႏြးဆုံးျဖတ္ရန္။
ထိုအဆိုမ်ားကို ၾကည့္မည္ဆိုလၽွင္ ဗမာႏွင့္အျခားေသာတိုင္းရင္းသားအမ်ား ပူးေပါင္း၍ လြတ္လပ္ေရး အရယူ မည္။ လြတ္လပ္ေရးရလၽွင္ မည္သည့္ပုံစံျဖင့္ ဆက္လက္ေနထိုင္သြားမည္ကို အခ်င္းခ်င္းညႇိႏွိုင္းေဆာင္ရြက္သြား မည္ ဆိုသည့္ တူညီေသာရည္ရြယ္ခ်က္ကိုေတြ႕ရ၏။
ေတာင္တန္းသားမ်ားအပၚ ဗမာျပည္ကြန္ျမဴနစ္ပါတီ၏ သေဘာထား
၁၉၄၇-ခုႏွစ္ ဖြဲ႕စည္းပုံအေျခခံဥပေဒမူၾကမ္းပါ အပိုင္း-၁၆၁-ကိုေဆြးေႏြးရာ၌ အပိုင္း-၁၆၁-တြင္ “သက္ဆိုင္ ရာျပည္နယ္သည္ ျပည္ေထာင္စုျမန္မာနိုင္ငံအတြင္းသို႔ဝင္ေသာေန႔မွစ၍ ဆယ္ႏွစ္အတြင္းတြင္ ခြဲထြက္နိုင္ေသာ အခြင့္အေရးကိုမသုံးစြဲရ” ဟုပါရွိသည္။ ဤအေၾကာင္းအရာႏွင့္စပ္လ်ဥ္း၍ သခင္သန္းေဖ (ကြန္ျမဴနစ္အမတ္) က…”နိုင္ငံအသီးသီးက သူတို႔အလိုေလၽွာက္ေပါင္းဖို႔ေကာင္းပါတယ္။ Voluntary Union ခြဲထြက္ခ်င္တဲ့အခါ ခြဲထြက္ နိုင္တယ္ဆိုတဲ့မူက က်ေနာ္တို႔အဖို႔ဆိုရင္ အေကာင္းဆုံးလို႔ယူဆပါတယ္။ ဒီေတာ့ဒီမူမွာ က်ေနာ္တို႔ ျပန္ၾကည့္လိုက္ မယ္ဆိုရင္ သည္အခ်က္ကိုဆန႔္က်င္ၿပီး လူနည္းစုအခြင့္အေရးေတြကိုအခ်ဳပ္အခ်ယ္လုပ္သလို ျဖစ္တယ္လို႔ က်ေနာ္ တို႔ထင္ျမင္မိပါတယ္။”
ၿဗိတိသၽွနယ္ခ်ဲ႕သမားသည္ ျမန္မာနိုင္ငံကို စစ္ပြဲ ၃ ႀကိမ္တိုက္ခိုက္ၿပီး ၁၈၈၆-ခုႏွစ္တြင္ ျမန္မာဘုရင္ သီေပါ ကိုဖမ္းဆီးကာ ၁၈၈၆-ခုႏွစ္ ဇန္နဝါရီလ (၁) ရက္ေန႔တြင္ ၿဗိတိသၽွကိုလိုနီအျဖစ္ေၾကညာခဲ့သည္။ ျမန္မာနိုင္ငံကို အိႏၵိယနိုင္ငံ၏ ျပည္နယ္တခုအျဖစ္သတ္မွတ္ၿပီး အိႏၵိယဘုရင္ခံခ်ဳပ္၏အုပ္ခ်ဳပ္မွုေအာက္သို႔ အိႏၵိယျပည္နယ္ အတိုင္း အုပ္ခ်ဳပ္ခဲ့သည္။ ၁၉၃၅-ခုႏွစ္တြင္ ျမန္မာနိုင္ငံကို အိႏၵိယမွခြဲလိုက္သည္။ ျမန္မာနိုင္ငံကို ၁၉၃၅-ခုႏွစ္ ျမန္မာနိုင္ငံ အက္ဥပေဒအရ ေတာင္တန္းေဒသနယ္ခံ (၁) ႏွင့္ (၂) ဟုခြဲထားၿပီး ျပည္မႏွင့္ခြဲကာ အုပ္ခ်ဳပ္ခဲ့သည္။
အုပ္ခ်ဳပ္ေရး စနစ္အရ ျမန္မာနိုင္ငံတြင္ လႊတ္ေတာ္ႏွစ္ရပ္ထားရွိသည္။ ေအာက္လႊတ္ေတာ္( House of Representative) ႏွင့္ဆီးနိတ္ ေခၚ အထက္လႊတ္ေတာ္တို႔ျဖစ္သည္။ အထက္လႊတ္ေတာ္တြင္ အမတ္(၁၈) ဦးကို ေအာက္လႊတ္ေတာ္အမ်ားအထဲမွ အခ်ိဳးက်ကိုယ္စားလွယ္ေရြးခ်ယ္သည့္စနစ္ျဖင့္ ေရြးခ်ယ္ရၿပီး (၁၈) ဦးကို ဘုရင္ခံက ၄င္း၏သေဘာက်ခန႔္အပ္နိုင္သည္။ (စုစုေပါင္း ၃၆ ဦး) ေအာက္လႊတ္ေတာ္တြင္ အမတ္ (၁၃၂) ရွိရာ အေထြေထြ မဲဆႏၵနယ္မ်ားမွ (၉၁)ဦး၊ လူမ်ိဳးအလိုက္မဲဆႏၵနယ္မွ (၂၅)ဦး၊ ကူးသန္းေရာင္းဝယ္ေရးအလုပ္သမား မ်ားႏွင့္ တကၠသိုလ္ကိုကိုယ္စားျပဳေသာ အထူးမဲဆႏၵနယ္မ်ားမွ (၁၆)ဦး သတ္မွတ္ထားသည္။
*မွတ္ခ်က္- လူမ်ိဳးအလိုက္ကိုယ္စားလွယ္(၂၅)ေနရာအနက္ အိႏၵိယလူမ်ိဳးမ်ားအတြက္ (၈) ေနရာ၊ ဥေရာပ တိုက္သားမ်ားအတြက္ (၃) ေနရာ၊ အဂၤလိပ္ျမန္မာကျပားမ်ားအတြက္ (၂)ေနရာ၊ ကရင္လူမ်ိဳးမ်ားအတြက္ (၁၂) ေနရာသတ္မွတ္ထားသည္။
ပင္လုံသေဘာတူညီခ်က္
၁၉၄၇-ခုႏွစ္တြင္ ရွမ္း၊ ကခ်င္၊ ခ်င္းကိုယ္စားလွယ္မ်ား၊ ဘုရင္ခံ၏အတိုင္ပင္ခံကိုယ္စားလွယ္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ ေအာင္ဆန္း တို႔၏သေဘာတူဆုံးျဖတ္ခ်က္ျဖစ္သည့္ (၁) နိုင္ငံေရးတန္းတူညီမၽွမွု၊ (၂) ကိုယ္ပိုင္ျပ႒ာန္းခြင့္၊ (၃) ခြဲထြက္ လိုက ခြဲထြက္ပိုင္ခြင့္ စေသာအဂၤါရပ္မ်ား ပါဝင္သည့္ ျပည္ေထာင္စုတခုတည္ေဆာက္ရန္ လိုအပ္သည္ဟု အေျခခံေသာ သေဘာတူညီခ်က္တို႔ကို ရရွိၾကသည္ျဖစ္၍ ျမန္မာ့လြတ္လပ္ေရးကိုအတူတကြယူၾကမည္ဟူ သည့္ သေဘာတူခ်က္ကို ၁၉၄၇-ေဖေဖာ္ဝါရီ (၁၂) ရက္ေန႔တြင္ ပင္လုံတြင္ေရးထိုးခဲ့သည့္စာခ်ဳပ္ကို ‘ပင္လုံစာခ်ဳပ္’ ဟုအတည္ျပဳခဲ့သည္။ ၄င္းစာခ်ဳပ္သည္ စာျဖင့္ေရးထားေသာသေဘာတူညီခ်က္ (Agreement in writing) ဟု ေခၚသည္။
ဤစာခ်ဳပ္ျဖစ္ေျမာက္ေရးအတြက္ ပင္လုံညီလာခံမတိုင္မီစတင္၍ ေနာက္ဆုံးအေပးအယူလုပ္ခဲ့ၾကေသာသေဘာ တူညီခ်က္မ်ားသည္ (Unwritten agreement) ျဖစ္သည္။
ပင္လုံစာခ်ဳပ္အရ ျမန္မာျပည္မ (Ministerial Burma) ႏွင့္ ေတာင္တန္းသားမ်ားသည္ ၁၉၄၈-ခုႏွစ္၊ ဇန္နဝါရီ လ (၄)ရက္ေန႔တြင္ ျပည္ေထာင္စုျမန္မာနိုင္ငံလြတ္လပ္ေရးကို ေၾကညာခဲ့သည္။ လြတ္လပ္ေရးႏွင့္အတူ ကြန္ျမဴနစ္သူပုန္၊ ျပည္သူ႔ရဲေဘာ္၊ ရဲေဘာ္ျဖဴသူပုန္မ်ားႏွင့္ လူမ်ိဳးေရးသူပုန္မ်ားေပါက္ဖြားခဲ့သည္။လူမ်ိဳးေရးသူပုန္ ၌ ေတာင္တန္းေဒသတြင္ ပါဝင္သည့္ ရွမ္း၊ ကခ်င္၊ ခ်င္း၊ မပါဝင္ေသာ္လည္း ေတာင္တန္းေဒသတြင္ပါဝင္ေသာ ကရင္က ျပည္နယ္မရရွိ၍ ျပည္နယ္ေတာင္းဆိုခဲ့သည္ဟုဆိုရေပမည္။ ကရင္ႏွင့္အတူ ပူးတြဲပါဝင္ေသာ မြန္ႏွင့္ ကရင္နီ(ကယား) တို႔မွာ အင္အားမေတာင့္တင္းေသာ္လည္း ကရင္သည္ ရန္ကုန္ႏွင့္တဆက္တည္း (၁၀) မိုင္ခန႔္ ေဝး ေသာအင္းစိန္ကို သိမ္းထားနိုင္သျဖင့္ ဖဆပလအစိုးရကို ရန္ကုန္အစိုးရဟု အမ်ားကသမုတ္ၾကသည္။ ထို႔ေၾကာင့္ ကရင္အင္အားကို ပထမၿဖိဳရန္ ဖဆပလက စြပ္စြဲခ်က္အမ်ိဳးမ်ိဳးျဖင့္ ကရင္တို႔သည္နယ္ခ်ဲ႕အဂၤလိပ္ ထံမွ လက္နက္ရယူသည္၊ နက္ခ်ဲ႕ လက္ပါးေစဟု နိုင္ငံေရးအရ တိုက္ခိုက္သည့္အျပင္ ကရင္-ဗမာကဓိက႐ုဏ္းကို ဖန္တီးသည္။ လူမ်ိဳးေရးစိတ္ဓါတ္၊ နယ္ခ်ဲ႕ဆန႔္က်င္ေရးစိတ္ဓါတ္ ျပင္းထန္ေသာ ျပည္သူ႔ရဲေဘာ္တပ္ဖြဲ႕မ်ားသည္ ဖဆပလသို႔ေျပာင္းလွည့္ထားေသာ လက္နက္မ်ားကို ကရင္ဘက္သို႔ ေျပာင္းလွည့္တိုက္ခိုက္သျဖင့္ကရင္အင္အား က်ဆင္းၿပီး ရန္ကုန္မွေတာင္ငူသို႔ ေျပာင္းေရြ႕ခဲ့ရသည္။
နိုင္ေငြသိမ္း
မြန္အမ်ိဳးသားဒီမိုကေရစီအဖြဲ႕
ကိုးကားက်မ္း
၁။ တိုင္းရင္းသားလူမ်ိဳးမ်ားအေရးႏွင့္ ၁၉၇၄-ခုႏွစ္ အေျခခံဥပေဒ (ပ-ဒု)တြဲ၊
၂။ ၁၉၅၈-၆၂ ျမန္မာ့နိုင္ငံေရး (ပ-ဒု-တ-စ) တြဲ၊
၃။ ျပည္ေထာင္စုတိုင္းရင္းသားလူမ်ိဳးမ်ားဒီမိုကေရစီအဖြဲ႕ခ်ဳပ္မွတ္တမ္းမ်ား၊
၄။ အမ်ိဳးသားဒီမိုကေရစီအဖြဲ႕ခ်ဳပ္ေၾကညာခ်က္မ်ား၊
by:- ေအာင္ေဇာ္ဘို
credit: federalmyanmar
credit: federalmyanmar
ကိုလိုနီေခတ္ တိုင္းရင္းသားမ်ာအေျခအေန (၂)
လြတ္လပ္ၿပီးေခတ္
အင္းစိန္တိုက္ပြဲတြင္ပါဝင္ခဲ့ေသာ သက္ရွိထင္ရွား ျပည္သူ႔ရဲေဘာ္ေခါင္းေဆာင္က က်ေနာ့္ကိုေျပာျပသည္မွာ (ဟိုတုန္းက နယ္ခ်ဲ႕သမားလက္ကိုင္တုတ္ လူမ်ိဳးေရးအရႏွိပ္စက္သူသေဘာနဲ႔ တိုက္တာ၊ ဒီအေၾကာင္းေတြ က်ေနာ္ စဥ္းစားမိေတာ့ အိပ္မေပ်ာ္ဘူး၊ ဖဆပလအစိုးရဟာ သူတို႔တည္ျမဲေရးအတြက္ လူမ်ိဳးေရးကို နိုင္ငံေရး လွည့္ကြက္ထဲ အသုံးခ်သြားမွန္းသိေတာ့ ေနာက္က်သြားၿပီကိုး၊ ေနာက္ေနာင္ ထပ္မမွားဖို႔ ဘဲရွိ ေတာ့တယ္) ဟု ရင္ဖြင့္သြားခဲ့သည္။
မိမိတို႔အာဏာတည္ျမဲေရးအတြက္ လူမ်ိဳးေရးကို နိုင္ငံေရးလက္နက္အျဖစ္ အသုံးခ်သည္မွာ ယခုဒီမိုကေရစီ အစိုးရအမည္ခံ သမတဦးသိန္းစိန္အထိျဖစ္ပါသည္။
၎တို႔ႏွင့္သက္ဆိုင္ရာကို တင္ျပရလၽွင္ ၁၉၆၂-ခုႏွစ္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ႀကီးေနဝင္းအာဏာသိမ္းစဥ္က ၁၉၆၂ ခု၊ မတ္လ (၄)ရက္ေန႔တြင္ ပထစေခါင္းေဆာင္မ်ား၊ ဖဆပလေခါင္းေဆာင္မ်ား၊ ပမညတေခါင္းေဆာင္တို႔အား ေတြ႕ဆုံ၍ လက္ရွိျဖစ္ေပၚေနေသာအေျခအေနကိုေဆြးေႏြးသည္။ ေဆြးေႏြးပြဲတြင္ ေတာ္လွန္ေရးေကာင္စီဥကၠဌ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ႀကီး ေနဝင္းက “တိုင္းျပည္တြင္ကုန္ေဈးႏွုန္း အဆမတန္တက္ေနေသာကိစၥႏွင့္ တရားဥပေဒစိုးမိုးမွုပ်က္ျပား ေနေသာ ကိစၥတို႔ ကိုေျပာၾကား၍ ဖက္ဒရယ္ကိစၥတြင္ အလြန္တင္းမာလာေသာေၾကာင့္ မလႊဲမေရွာင္သာ တိုင္းျပည္တာဝန္ ကို ထိန္းသိမ္း ရျခင္းျဖစ္ေၾကာင္း ရွင္းျပသည္။ ေတာ္လွန္ေရးေကာင္စီသည္ ဆိုရွယ္လစ္ပန္းတိုင္သို႔ခ်ီတက္ သြားမည္ျဖစ္ေၾကာင္း၊ ထိုသို႔ခ်ီတက္ရာတြင္ နိုင္ငံေရးပါတီမ်ားႏွင့္ညႇိႏွိုင္းေဆာင္ရြက္သြားမည္ ျဖစ္ေၾကာင္း။”
ဗိုလ္ခ်ဳပ္ႀကီးေနဝင္း၏ေျပာၾကားခ်က္မ်ားသည္ ဖက္ဒရယ္ခြဲထြက္ေရးကို အေၾကာင္းျပ၍ လူမ်ိဳးႀကီးအစြဲ အလန္းရွိ ေနေသးေသာ ဗမာလူထုကိုစည္း႐ုံး၊ ကိုယ့္က်ိဳးစြန႔္တိုက္ပြဲဝင္ေနေသာဆိုရွယ္လစ္နိုင္ငံ တည္ေဆာက္မည္ဟု ေႂကြးေၾကာ္သျဖင့္ လက္ဝဲစြဲပုဂၢိဳလ္အဖြဲ႕အစည္းအားလုံးကို စည္း႐ုံးသည့္မဟာဗ်ဴဟာ ျဖစ္သည္။ ဤဗ်ဴဟာေၾကာင့္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ႀကီးေနဝင္း အာဏာသိမ္းျခင္းကို ကန႔္ကြက္သူမရွိသေလာက္ရွိသြားၿပီး ဗိုလ္ခ်ဳပ္ႀကီးေနဝင္းသည္ အတိုက္အခံ မရွိ ေအးေအးေဆးေဆး အာဏာသိမ္းအုပ္ခ်ဳပ္နိုင္ခဲ့သည္။
၁၉၆၂-ခုႏွစ္၊ မတ္လ (၇)ရက္ေန႔တြင္ ေတာ္လွန္ေရးေကာင္စီအဖြဲ႕ဝင္မ်ားျဖစ္ေသာ ဗိုလ္မွူးခ်ဳပ္ေအာင္ႀကီးႏွင့္ ျပန္ၾကားေရးဝန္ႀကီး ဗိုလ္မွူးႀကီးေစာျမင့္တို႔သည္ ဒဂုံရိပ္သာ၌ သတင္းစာရွင္းလင္းပြဲတရပ္ က်င္းပခဲ့သည္။ ထို သတင္း စာရွင္းလင္းပြဲတြင္ ဗိုလ္မွူးခ်ဳပ္ေအာင္ႀကီးက “အာဏာသိမ္းတဲ့ကိစၥဟာ သာမန္အားျဖင့္ နိုင္ငံေရး၊ စီးပြားေရး တို႔အေပၚမွာ မူတည္ၿပီးသိမ္းျခင္းျဖစ္ပါတယ္၊ ဒီဗမာျပည္မွာေတာ့အာဏာသိမ္းရျခင္းအေၾကာင္းက ေတာ့ နိုင္ငံေရး၊ စီးပြားေရး၊ ဘာသာေရးနဲ႔ ေနာက္ဆုံး ဖက္ဒရယ္မူအေရးကိစၥတို႔ေၾကာင့္ သိမ္းရတာျဖစ္ပါတယ္။”
နိုင္ငံေတာ္အာဏာကိုသိမ္းယူရန္ ႀကိဳတင္စီစဥ္ရာတြင္ ပါဝင္ခဲ့သူတဦးျဖစ္သည့္ ဗိုလ္မွူးခ်ဳပ္တင္ေဖကမူ ၁၉၆၂-ခုႏွစ္ အာဏာသိမ္းယူခဲ့ရသည့္ အဓိကအေၾကာင္းရင္းမွာ ျပည္ေထာင္စုႀကီးအတြင္းမွ ရွမ္းျပည္နယ္ ခြဲထြက္မည္ကို စိုးရိမ္ေသာေၾကာင့္ျဖစ္ေၾကာင္း၊ ျပည္ေထာင္စုမွရွမ္းျပည္ခြဲထြက္ျခင္းဟူေသာ အႏၲရာယ္ကိုတားဆီးနိုင္ေရး အတြက္ တပ္မေတာ္ကနိုင္ငံေတာ္အာဏာကိုသိမ္းယူရန္ ၁၉၆၁-ခုႏွစ္ နိုဝင္ဘာလကစတင္၍ လၽွို႔ဝွက္စြာစီစဥ္ ခဲ့ေၾကာင္း အတိအလင္းေျပာၾကားခဲ့သည္။
ဝန္ႀကီးခ်ဳပ္ဦးႏု၏ ၁၉၆၁-ခုႏွစ္ ဇူလွိုင္လ (၁၁) ရက္ေန႔တြင္ သတင္းစာရွင္းလင္းပြဲျပဳလုပ္ခဲ့စဥ္ ဦးႏုက “ရွမ္းျပည္ နယ္ကိုယ္စားလွယ္ႀကီးေတြႏွင့္ေတြ႕ဆုံၿပီး ရွမ္းမူႏွင့္ပတ္သက္၍ က်ေနာ့္အေနနဲ႔ေလ့လာၿပီးတဲ့အတြက္ ဒီေန႔ သတင္းစာရွင္းလင္းပြဲေခၚယူကာ ရွင္းလင္းေျပာျပျခင္းျဖစ္ပါတယ္၊ က်ေနာ္ေလ့လာၾကည့္တဲ့အခါ သူတို႔လုပ္တာ မမွား ဘူး၊ ရွမ္းမူေရးဆြဲၿပီး သူတို႔နဲ႔သေဘာတူတဲ့လူနည္းစုကို ဖိတ္ကာ ဆုံးျဖတ္ခ်က္ေတြခ်၍ အစိုးရအဖြဲ႕ကို တင္ျပတာ မမွားဘူး။”
“ျပည္ေထာင္စုအစိုးရက ယခုအပတ္ပါလီမန္တြင္ ျဖစ္နိုင္ရင္အေျခခံဥပေဒထဲမွာ လုပ္ငန္းလုပ္ရာမွာ အခက္ အခဲေတြ႕ေနတဲ့ပုဒ္မေတြျပင္ဖို႔ စိတ္ကူးၿပီး ျပင္ဆင္ခ်က္ရွိတာေတြကိုျပင္ဆင္ခ်င္ရင္ တင္ျပရန္ခြင့္ေပးခ်က္အရ လုပ္ၾကျခင္းသာ ျဖစ္ပါတယ္။ အစိုးရခြင့္ျပဳခ်က္အရ ဒါေတြလိုခ်င္တယ္ဆိုတာ ဆုံးျဖတ္ခ်က္ခ်ၿပီး ေတာင္းလာတာ ဒီမို ကေရစီအခြင့္အေရးကို သူတို႔အသုံးျပဳျခင္းသာျဖစ္ပါတယ္။ သူတို႔ဒီမိုကေရစီအခြင့္အေရးသုံးတာကို အစိုးရ အဖြဲ႕က စိတ္ဆိုးစရာမရွိဘူး၊ ရွမ္းမူေရးဆြဲျခင္းကို စိတ္မဆိုးဘူး၊ ဒါေပမဲ့ တိုင္းျပည္မွာ သို႔ေလာသို႔ေလာ အထင္မွား ျဖစ္တယ္၊ က်ေနာ္တို႔အေနနဲ႔လည္း အထင္မွားခ်က္တခ်က္ႏွစ္ခ်က္ရွိခဲ့တယ္၊ ဒီထင္ျမင္မွားခ်က္ေတြကိုစဝ္ခြန္ခ်ိဳ နဲ႔ ႏွစ္ႀကိမ္ေတြ႕ ဆုံၿပီး ရွင္းလင္းေျပာျပတဲ့အခါမွာ အထင္မွားခ်က္ေတြ ေပ်ာက္ကုန္တယ္။”
“က်ေနာ္ဟာ စဝ္ခြန္ခ်ိဳနဲ႔ေတြ႕တဲ့အခါ ရွမ္းမူေရးဆြဲၿပီး သေဘာတူတဲ့လူေတြဖိတ္ေခၚကာ ေထာက္ခံျခင္းမွာတရား ေသာလုပ္ငန္းျဖစ္ပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ ရွမ္းမူတင္ျပၿပီး ျပင္ေပးရင္ျပင္ေပး၊ မျပင္ေပးရင္ခ်မယ္ဆိုရင္ ဒီမိုကေရစီ ေဘာင္က လြတ္သြားမယ္။ ရွမ္းမူအတိုင္းျပင္မေပးရင္ ခ်မယ္ဆိုတာကို တာဝန္ရွိသူေတြကမေျပာဘူး၊ တာဝန္မရွိ တဲ့သူ ေတြ တေယာက္ႏွစ္ေယာက္ ေျပာေနတဲ့အတြက္ တာဝန္မဲ့ဒီမိုကေရစီ အျပင္ဘက္ေရာက္ေနတာမ်ိဳး မျဖစ္ ေအာင္ ထိန္းပါလို႔ ေျပာခဲ့ပါတယ္။ ဒီလိုေျပာတဲ့အခါမွာ စဝ္ခြန္ခ်ိဳက ရွမ္းမူကိုျပင္မေပးရင္ ခ်မယ္လို႔ ေျပာတဲ့ လူရွိရင္ တရား ဥပေဒအရ အေရးယူပါ လို႔ေျပာတယ္။”
“အခုသူတို႔လုပ္ေနတဲ့လမ္းစဥ္ဟာ ေပးရင္ေပး မေပးရင္ခ်မယ္ဆိုတဲ့ လမ္းစဥ္မဟုတ္၊ က်ေနာ္တို႔ကလည္း မင္းတို႔ခ်ရင္ ဒို႔ကလဲခ်မယ္ဆိုတဲ့ လမ္းစဥ္မဟုတ္၊ မိသားစုေတြ လုပ္ရိုးလုပ္စဥ္စနစ္နဲ႔ လုပ္ေနတဲ့လမ္းစဥ္သာ ျဖစ္ပါ တယ္။”
“စဝ္ခြန္ခ်ိဳကိုအႀကံေပးခဲ့သလို ရခိုင္၊ မြန္၊ ကခ်င္၊ ကရင္၊ ကယား၊ ခ်င္းစေသာလူနည္းစုသာမက ျမန္မာေတြကိုပါ ဒီအႀကံေပးခ်င္တယ္။ ျပည္ေထာင္စုမၿပိဳကြဲေအာင္ လူတိုင္းလိုခ်င္မွာဘဲ၊ အားလုံးလိုခ်င္တဲ့ ျပည္ေထာင္စု မၿပိဳကြဲရေအာင္ လူနည္းစုနဲ႔ျမန္မာဟာ ျပည္ေထာင္စုတခုလုံးနဲ႔ဆိုင္တဲ့ကိစၥ လုပ္တဲ့ေနရာမွာ ထိမ္းသိမ္းထားရ မယ့္မူႀကီးတခုရွိပါတယ္။”
“ရွမ္း၊ ကခ်င္၊ ကရင္၊ ကယားစေသာလူနည္းစုေတြကလည္း ျပည္ေထာင္စုႀကီးနဲ႔ပတ္သက္ရင္ ကိုယ္ႀကိဳက္ တာခ်ည္း မလုပ္ပါနဲ႔၊ ျမန္မာေတြ ဘာႀကိဳက္တာလဲ ၾကည့္ပါ၊ ျမန္မာေတြကေရာ လူနည္းစုေတြကေရာ ျပည္ေထာင္စု ႀကီးအတြက္လုပ္ရာမွာ ႏွစ္ဦးႏွစ္ဖက္ႀကိဳက္တာကိုၾကည့္ၿပီး လုပ္သြားရင္ ျပည္ေထာင္စုႀကီး တည္ျမဲသြားမွာျဖစ္ပါတယ္၊ ျမန္မာေတြကလည္း ကိုယ္ႀကိဳက္တာကိုယ္လုပ္၊ လူနည္းစုေတြကလည္းကိုယ္ႀကိဳက္ တာ ကိုယ္လုပ္ရင္ ကြဲမယ္။ ျပည္ ေထာင္စုႀကီး တည္ျမဲခိုင္ခံ့ေစခ်င္ရင္ ငါတေကာ ေကာ၍မရဘဲ တိုင္တိုင္ပင္ ပင္နဲ႔ လုပ္သြားၿပီး အေျဖရွာရပါမယ္၊ ျပည္ ေထာင္စုႀကီး တည္တံ့ခိုင္ျမဲခ်င္ရင္ မလိမ့္တပတ္မလုပ္နဲ႔၊ မိသားစု အေနနဲ႔ ေျဖရွင္းသြားၾကရန္ လူနည္းစုေတြေရာ၊ ျမန္မာေတြကိုပါ ဒီေနရာက သတိေပးလိုက္ပါတယ္။ ရွမ္းမူေခၚတဲ့ ဖက္ဒရယ္မူကိုမ်က္လုံးမျပဴးၾကနဲ႔၊ မိသားစုအေနနဲ႔ ေျဖရွင္းသြားပါ့မယ္။”
ျပည္ေထာင္စုတိုင္းရင္းသားလူမ်ိဳးမ်ားဒီမိုကေရစီအဖြဲ႕ခ်ဳပ္ႏွင့္ အမ်ိဳးသားဒီမိုကေရစီအဖြဲ႕ခ်ဳပ္
၁၉၈၈ အေရးေတာ္ပုံေနာက္ပိုင္း တပ္မေတာ္ကအာဏာသိမ္းယူၿပီး နဝတ အစိုးရကိုတည္ေထာင္ခဲ့သည္။ ၁၉၉၀-ခုႏွစ္ ေမလတြင္ ပါတီစုံေရြးေကာက္ပြဲက်င္းပေပးခဲ့သည္။ တိုင္းရင္းသားမ်ားသည္ မိမိသက္ဆိုင္ရာလူမ်ိဳး အလိုက္ ပါတီတည္ေထာင္ၿပီး ပထမပါတီေပါင္း (၁၇)ပါတီပါဝင္ေသာ ျပည္ေထာင္စုတိုင္းရင္းသားလူမ်ိဳးမ်ားဒီမို ကေရစီအဖြဲ႕ခ်ဳပ္ကို တည္ေထာင္ခဲ့သည္။
၁၉၈၉-ခုႏွစ္ ဇူလိုင္လ (၇)ရက္ေန႔တြင္ အမ်ိဳးသားဒီမိုကေရစီအဖြဲ႕ခ်ဳပ္ အေထြေထြအတြင္းေရးမွူး ေဒၚေအာင္ ဆန္းစုၾကည္ႏွင့္ ျပည္ေထာင္စုတိုင္းရင္းသားလူမ်ိဳးမ်ားဒီမိုကေရစီအဖြဲ႕ခ်ဳပ္တည္ရွိရာ အမွတ္ (၃၉၃) ပထမထပ္၊ ဗိုလ္ေအာင္ေက်ာ္လမ္းတြင္ ေတြ႕ဆုံေဆြးေႏြးၾကသည္။ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္၏ေဆြးေႏြးခ်က္မွ ေကာက္ႏုတ္ ေဖာ္ၿပ ရမည္ ဆိုလၽွင္—
“ဒီမိုကေရစီနဲ႔ျပည္ေထာင္စုႀကီးတည္တံ့ခိုင္ျမဲေရးဟာ တဆက္တည္းျဖစ္ပါတယ္။ က်မကလည္း တိုင္းရင္း သားစည္းလုံးညီညြတ္ေရးဆိုတဲ့ အသုံးအႏွုန္းကိုမသုံးခ်င္လို႔ ျပည္ေထာင္စုတည္တံ့ခိုင္ျမဲေရးဆိုတဲ့ အသုံးအႏွုန္းကို သုံးတာပါ၊ ျပည္ေထာင္စုတည္တံ့ခိုင္ျမဲေရးအတြက္ က်မတို႔တိုင္းရင္းသားလူမ်ိဳးမ်ားကလည္း အားလုံးလိုလား ၾကပါ တယ္၊ က်မတို႔ အမ်ိဳးသားဒီမိုကေရစီအဖြဲ႕ခ်ဳပ္ႏွင့္တကြ အျခားဒီမိုကေရစီအင္အားစုေတြကလည္း လိုလား တယ္ ဆိုတာ အားလုံးယုံၾကည္ၿပီးသားျဖစ္တယ္လို႔ က်မထင္ပါတယ္—-ဒါဟာဘာလဲဆိုေတာ့အေရးႀကီးတာက ေတာ့ က်မတို႔ဟာ ဘယ္လိုျပည္ေထာင္စုပုံသ႑ာန္ေဖာ္ထုတ္မလဲဆိုတဲ့ကိစၥဘဲ၊ ခုနကသဘာပတိႀကီးတင္ၿပ သြားတဲ့အခါမွာလည္း ပါပါ တယ္။ လြတ္လပ္ေရးတိုက္ပြဲကာလတုန္းက လြတ္လပ္ေရးႀကိဳးပမ္းေနတဲ့ တႀကိမ္ တည္း ဘဲ တိုင္းရင္းသားလူမ်ိဳးမ်ား အေရးနဲ႔ပတ္သက္လို႔ ေဆြးေႏြးခဲ့တယ္၊ ညႇိႏွိုင္းခဲ့တယ္၊ တိုင္ပင္ခဲ့တယ္။ ဘယ္လိုပုံသသ႑ာန္နဲ႔ ျပည္ေထာင္စုကို ဘယ္လိုေဖာ္ထုတ္မလဲဆိုတာ လြတ္လပ္ေရးမရခင္ကာလကတည္းက စတင္ၿပီးဆုံးျဖတ္ခဲ့တယ္ဆိုတာ တင္ျပသြားပါ တယ္။ ဒီကိစၥနဲ႔ပတ္သက္လို႔ရွိရင္က်မတို႔အဖြဲ႕ခ်ဳပ္မူဝါဒသေဘာ ထားနဲ႔လည္း မကြဲျပားပါဘူး။ က်မတို႔မူသေဘာထား ေၾကညာခ်က္ (၉) ခ်က္ထဲမွာ ဆိုလို႔ရွိရင္ အေျခခံစည္းမ်ဥ္း တခုကို ပင္လုံညီလာခံတခုေခၚၿပီးေတာ့ ဆုံးျဖတ္ရမယ္လို႔ ေရးထားပါတယ္။ ဒီတိုင္းရင္းသားလူမ်ိဳးမ်ားဒီမိုကေရစီ အဖြဲ႕ခ်ဳပ္အတြင္းမွာလည္း အေျခခံစည္းမ်ဥ္းတခုကို ပင္လုံညီ လာခံတခုကေနၿပီးေတာ့ ဆုံးျဖတ္ရမယ္လို႔ ေရးထား ပါ တယ္။ အဲ့ဒီေတာ့ က်မတို႔ဟာ လုပ္ငန္းအရစၿပီးလုပ္ဖို႔လိုမယ္ ထင္ပါတယ္။အခုဒီမွာရွိတဲ့ ျပည္ေထာင္စု တိုင္းရင္းသားလူမ်ိဳးမ်ားဒီမိုကေရစီအဖြဲ႕ခ်ဳပ္နဲ႔ က်မတို႔အမ်ိဳးသားဒီမိုကေရစီ အဖြဲ႕ခ်ဳပ္မွလူႀကီး မ်ား၊ တရားဥပေဒပညာရွင္မ်ားနဲ႔ ညႇိႏွိုင္းတိုင္ပင္ၿပီးေတာ့ ဘယ္လိုအေျခခံစည္းမ်ဥ္းဥပေဒတခုကိုဆြဲသင့္တယ္ဆို တာ စၿပီးတိုင္ပင္ဖို႔ေရာက္ၿပီလို႔ က်မထင္ပါတယ္။ ဒီကိစၥကိုေျပာေနမဲ့အစား စၿပီးေတာ့လုပ္ၾကပါလို႔က်မအႀကံျပဳ ခ်င္ပါတယ္။”
“အဲ့ဒီေတာ့ Federal ဆိုတဲ့ကိစၥ၊ Federal ဆိုတာ ေစာေစာက သဘာပတိႀကီးေျပာသြားတဲ့ အတိုင္းပါဘဲ၊ Federal ဆိုတာ အဂၤလိပ္စကားလုံးတခုဘဲ၊ Federal ဆိုတာ ခြဲထြက္ေရးမဟုတ္ပါဘူး။ က်မတို႔အားလုံး သိၿပီးသားပါ။ ခြဲေရး မဟုတ္ဘူးဆိုတာ က်မလက္ခံပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ Federal ဆိုတာ ပုံစံအမ်ိဳးမ်ိဳးရွိပါတယ္ ဆိုေတာ့ Central Government နဲ႔ State Government တို႔အၾကားမွာ ဘယ္လိုအာဏာ ခြဲေဝမလဲ၊ ဒါက Federal ရဲ့ အဓိကျပႆနာဘဲ၊ ဒါဆုံးျဖတ္ရမွာပါ။ ေနာက္ၿပီး ျပည္ေထာင္စုအစိုးရ ဘယ္ေလာက္အာဏာယူၿပီး ဘယ္လိုအာဏာ ေတြအသုံးျပဳထားမလဲ ဒီဟာကိုခြဲရမယ္။ ေနာက္ဆုံး Federal ရဲ့ ျပႆနာဟာ ဒါပါဘဲ။”
၁၉၉၀-ျပည့္ႏွစ္ အေထြေထြေရြးေကာက္ပြဲအၿပီး ၾသဂုတ္လ (၂၀) ရက္ေန႔တြင္ ျပည္ေထာင္စုတိုင္းရင္းသား လူမ်ိဳးမ်ားဒီမိုကေရစီအဖြဲ႕ခ်ဳပ္ (ဌာနခ်ဳပ္)တည္ရာ ဗိုလ္ေအာင္ေက်ာ္လမ္း၊ အမွတ္ (၃၉၃) ပထမထပ္တြင္ ျပည္ေထာင္ စုတိုင္းရင္းသားလူမ်ိဳးမ်ားဒီမိုကေရစီအဖြဲ႕ခ်ဳပ္မွ ကိုယ္စားလွယ္မ်ားႏွင့္ အမ်ိဳးသားဒီမိုကေရစီအဖြဲ႕ ခ်ဳပ္မွ ကိုယ္စားလွယ္မ်ား ညႇိႏွိုင္းေဆြးေႏြးၾကၿပီး ေအာက္ပါသေဘာတူညီခ်က္မ်ားကိုလက္မွတ္ေရးထိုးခဲ့ၾက သည္။ ၎တို႔မွေကာက္ႏုတ္ ေဖာ္ျပရလၽွင္ ဆုံးျဖတ္ခ်က္အမွတ္ ၄-(ဂ)တြင္ တိုင္းရင္းသားလူမ်ိဳးမ်ားသည္ လူမ်ိဳးေရးတန္းတူမွု၊ နိုင္ငံေရးတန္းတူမွု ႏွင့္ ကိုယ္ပိုင္ျပ႒ာန္းခြင့္ အျပည့္အဝရေစမည့္အျပင္ ဒီမိုကေရစီႏွင့္ လူ႔အခြင့္အေရးမ်ားကို အာမခံခ်က္ရွိေသာ ျပည္ ေထာင္စုကို တိုင္းရင္းသားမ်ားအားလုံး ေသြးစည္းညီညြတ္စြာ ထူေထာင္ရန္ လိုအပ္ေၾကာင္း ျပည္ေထာင္စုတိုင္းရင္း သားလူမ်ိဳးမ်ားဒီမိုကေရစီအဖြဲ႕ခ်ဳပ္ႏွင့္ အမ်ိဳးသား ဒီမိုကေရစီ အဖြဲ႕ခ်ဳပ္တို႔ တညီတညြတ္တည္း သေဘာတူညီခဲ့ၾက သည္။
‘အမ်ိဳးသားဒီမိုကေရစီမဟာမိတ္မ်ားအဖြဲ႕ (ဒမဖ) သေဘာထား’
သခင္လြင္၊ ဗိုလ္ေအာင္နိုင္၊ ဦးေအာင္သန္း၊ ေတာ္ဘုရားေလးႏွင့္ အျခားထင္ရွားေသာနိုင္ငံေရး ေခါင္းေဆာင္ မ်ားကို နာယကအျဖစ္တင္ေျမႇာက္၍ –
ဥကၠဌ- ကိုမိုးသီးဇြန္
ဒု-ဥကၠဌ- ဦးေအာင္ျမင့္၊ ဦးညြန႔္သိန္း၊ ဗိုလ္ညိဳ၊ ေဒါက္တာေမာင္ေမာင္ေက်ာ္
အတြင္းေရးမွူး- ဦးညိဳဝင္း တို႔ပါဝင္ဖြဲ႕စည္းထားေသာ ဒီမိုကေရစီမဟာမိတ္မ်ားအဖြဲ႕ခ်ဳပ္ (ဒမဖ)မွ ၁၉၈၉-ခုႏွစ္ ၾသဂုတ္လ (၃၀)ရက္ေန႔တြင္ “ဖြဲ႕စည္းပုံအေျခခံဥပေဒေရးဆြဲရာတြင္ ထားရွိသင့္ေသာမူဝါဒသေဘာ ထားမ်ားကို တင္ျပျခင္း” စာတမ္းတြင္ ပါဝင္ေသာ အေရးႀကီးေသာအခ်က္မ်ားကို ေကာက္ႏုတ္တင္ျပရ လၽွင္… … …
“တိုင္းရင္းသားလူမ်ိဳးမ်ားႏွင့္ လူမ်ိဳးစုမ်ား၏ ထာဝရညီညြတ္ေရးကိုတည္ေဆာက္ၿပီး၊ ထိုညီညြတ္ေရး အဓြန႔္ရွည္တည္တန႔္ခိုင္ျမဲေရးအတြက္ တိုင္းရင္းသားလူမ်ိဳးမ်ား၊ လူမ်ိဳးစုမ်ားတြင္ ကိုယ္ပိုင္ဆုံးျဖတ္ပိုင္ခြင့္ (Right of self-determination) အျပည့္အဝခံစားပိုင္ခြင့္ရွိေစရမည္။ တန္းတူညီမၽွမွုလည္း မရွိမျဖစ္လိုအပ္ပါသည္။
ထို႔ေၾကာင့္ ျပည္ေထာင္စုျမန္မာနိုင္ငံ (Union of Burma) ကို
(၁) ကခ်င္ျပည္နယ္ (Kachin State)
(၂) ကယားျပည္နယ္ (Kaya State)
(၃) ကရင္ျပည္နယ္ (Karen State)
(၄) ခ်င္းျပည္နယ္ (Chin State)
(၅) ဗမာျပည္နယ္ (Burma State)
(၆) မြန္ျပည္နယ္ (Mon State)
(၇) ရခိုင္ျပည္နယ္ (Rakhine State)
(၈) ရွမ္းျပည္နယ္ (Shan State) ဟူ၍ ျပည္နယ္(၈)ခုျဖင့္ ဖြဲ႕စည္းထူေထာင္ရမည္ျဖစ္ပါသည္။
ျပည္ေထာင္စုအစိုးရ၏ ဥပေဒျပဳအာဏာ (Legislative Power)၊ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးအာဏာ (Administrative Power) တို႔ကို အေျခခံဥပေဒတြင္အတိအလင္းျပ႒ာန္းထားသင့္ပါသည္။
အေျခခံဥပေဒတြင္ျပဌာန္းမထားေသာ က်န္သည့္အာဏာပိုင္းႏွင့္ အခြင့္အေရးမ်ားအားလုံးကို ျပည္နယ္ အစိုးရအား လြတ္လပ္စြာ က်င့္သုံးခြင့္ေပးသင့္ပါသည္။
အမ်ိဳးသားတိုးတက္ေရးလူငယ္အဖြဲ႕ခ်ဳပ္ (ျပည္ေထာင္စုျမန္မာနိုင္ငံ) ပညာေပးေဆြးေႏြးပြဲ အမွတ္စဥ္ (၁/၉၁) (၁၆-၁-၁၉၉၁) တတိယျပည္ေထာင္စုျမန္မာနိုင္ငံေတာ္ ဖြဲ႕စည္းအုပ္ခ်ဳပ္ပုံ အေထာက္အကူျပဳစာတမ္းႏွင့္ (၁၉) ႀကိမ္ေျမာက္ ဗဟိုေကာ္မတီအစည္းအေဝးတြင္ တပ္ေပါင္းစုဥကၠဌႀကီးေျပာၾကားေသာမိန႔္ခြန္း
တပ္ေပါင္းစုဥကၠဌ ဝိဓူရသခင္ခ်စ္ေမာင္ ေျပာၾကားသည့္မိန႔္ခြန္းမွ တိုင္းရင္းသားလူမ်ိဳးမ်ားႏွင့္ ပတ္သက္ေသာ အခန္းက႑ာကို အက်ဥ္းခ်ဳံးတင္ျပရလၽွင္ –
“ဤကဲ့သို႔ေသာ လူမ်ိဳးေရးရာအပိုင္းအေနအထားအရ ျမန္မာနိုင္ငံသည္ လူမ်ိဳးေပါင္းစုံေနထိုင္ရာ တိုင္းျပည္ (Multi-National State) ျဖစ္ေၾကာင္း ထင္ရွားေလသည္။ ထို႔ေၾကာင့္ တျပည္ေထာင္စနစ္ေလာ ဟူေသာ အလြန္ အေရးႀကီးေသာအေျခခံျပႆနာႀကီးကို ရွင္းလင္းေျဖဆိုရာ၌ ျပတ္ျပတ္သားသားျပည္ေထာင္စုစနစ္ကို ဖြဲ႕စည္းသင့္ေပ သည္။
မည္သို႔ေသာျပည္ေထာင္စုစနစ္မ်ိဳး ဖြဲ႕စည္းသင့္သနည္းဆိုသည္မွာ ဒုတိယျပႆနာပင္ျဖစ္ေပသည္ x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x ထို႔ေၾကာင့္ တတိယနိုင္ငံေတာ္သစ္ကို ျပည္ေထာင္စုစနစ္ျဖင့္သာ ဖြဲ႕စည္းရမည္ျဖစ္ေၾကာင္း တင္ျပခဲ့ေလသည္။ လိုက္နာရမည့္ အေျခခံလမ္းညြန္မွုႀကီး (၃)ရပ္ ရွိေပသည္။ ၄င္းတို႔မွာ—–
(က) ပါဝင္ေသာျပည္နယ္မ်ား (ဝါ) လူမ်ိဳးစုႀကီးမ်ားသည္ တန္းတူညီမၽွအခြင့္အေရးရရွိေစရမည္။ (Principle of Equality)
(ခ) တန္းတူညီမၽွတကယ္ရရွိေရးကို ျပည္ေထာင္စုဖြဲ႕စည္းပုံ အေသးစိတ္အျခင္းအရာမ်ားျဖင့္သာ အေကာင္ အထည္ေဖာ္ရမည္ျဖစ္ရာ ဒုတိယလမ္းညႊန္မွုမွာ ညီအစ္ကိုမိသားစုမ်ားစုစည္းရန္ျဖစ္၍ အတူတကြ ေအးအတူ ပူအမၽွေနထိုင္နိုင္သည့္ ပုံစံမ်ိဳးျဖင့္သာ ဖြဲ႕စည္းရမည္။ (Principle of Fraternal Bond) (ဂ) လူမ်ိဳးစုႀကီးမ်ား ႏွင့္ သက္ဆိုင္ရာမ်ိဳးႏြယ္စုမ်ားသည္ လူမ်ိဳးစုတစုႏွင့္တစု တိုးတက္ႀကီးပြားမွု ႀကီးမားေသာ ကြာဟမွုမ်ား ျဖစ္မလာမေစရန္ အတူတကြတိုးတက္ႀကီးပြားမွု လမ္းညႊန္မွုသည္ အလြန္အေရးႀကီးေပသည္။ (Principle of Mutual Co-operation and Mutual Development)
ဤလမ္းညႊန္မွု(၃)ရပ္ကိုလိုက္နာ၍ တတိယျပည္ေထာင္စုကိုဖြဲ႕စည္းရမည္သာျဖစ္ေပသည္။ တန္းတူညီမၽွ အခြင့္အေရး ရရွိေရးႏွင့္ပတ္သက္လၽွင္ ျမန္မာလူမ်ိဳးႀကီးတြင္စုေပါင္းပါဝင္ေသာ လူမ်ိဳးစုႀကီး(၈)စုအတြက္ ျပည္နယ္ (၈)ခုျဖင့္ ဖြဲ႕စည္းထိုက္ေပသည္။ ျပည္နယ္တခုခုအတြင္းရွိ လူမ်ိဳးႏြယ္စုတို႔၏ အေနအထား သမိုင္း ေၾကာင္းႏွင့္ ပစၥဳပၸန္ ဘဝျဖစ္ရပ္ကို စီစစ္ေထာက္ထားလၽွင္ ကိုယ္ပိုင္အုပ္ခ်ဳပ္ေရးေဒသအားျဖင့္ (Regional Development) ႏွင့္ မ်ိဳးႏြယ္စု ေဒသအျဖစ္ျဖင့္ ထူေထာင္သင့္သည္ဆိုပါက ထူေထာင္ေပးနိုင္ ေပသည္။ သို႔ေသာ္ လက္ေတြ႕စိတ္ကူးယဥ္ ေစတနာလြန္လြန္းျခင္း၊ တရားေသဆန္ျခင္းမ်ားကိုေရွာင္ရွားရ မည္ျဖစ္ေပသည္။
ထိုျပႆနာမ်ား၏အက်ယ္ႏွင့္အေသးစိတ္မ်ားကို အမ်ိဳးသားနိုင္ငံေရးညႇိႏွိုင္းမွုညီလာခံႀကီးတြင္ေဆြးေႏြး ညႇိ ႏွိုင္းၾကရေပလိမ့္မည္။
ဘယ္လိုျပည္ေထာင္စုမ်ိဳးဖြဲ႕စည္းမွာလဲ
အေျဖမွာ လြတ္လပ္ေသာနိုင္ငံမ်ား၏ ျပည္ေထာင္စုမ်ိဳး (Independent Type of Federation) မဟုတ္ေစဘဲ ကိုယ္ပိုင္အုပ္ခ်ဳပ္ခြင့္တန္းတူညီမၽွ ျပည္နယ္မ်ား၏ျပည္ေထာင္စု (Autonomous Type of Federation) မ်ိဳးကိုသာ ဖြဲ႕စည္း သင့္သည္။
တိုင္းရင္းသားမ်ားအေပၚ အမ်ိဳးသားဒီမိုကေရစီအဖြဲ႕ခ်ဳပ္၏သေဘာထား
၁၉၉၇-ခုႏွစ္ ေဖေဖာ္ဝါရီလ (၁၂)ရက္ေန႔တြင္က်င္းပေသာ ျပည္ေထာင္စုေန႔အခမ္းအနားတြင္ တိုင္းရင္းသား လူမ်ိဳးမ်ားႏွီးေႏွာဖလွယ္ပြဲ (မဲသေရာထာ)ေက်ညာခ်က္ကို ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ကိုယ္တိုင္ ဖတ္ၾကားေထာက္ခံ ခဲ့သည္။ (မဲသေရာထာေက်ညာခ်က္ေနာက္ဆက္တြဲတြင္ၾကည့္)
၂၀၁၀-ခုႏွစ္ ေအာက္တိုဘာ (၂၄)ရက္ေန႔တြင္ တိုင္းရင္းသားေခါင္းေဆာင္မ်ား၊ နိုင္ငံေရးအင္အားစုေခါင္း ေဆာင္မ်ား၊ ဒီမိုကေရစီအေရးလွုပ္ရွားသူမ်ားေပါင္းစည္း၍ ကေလးၿမိဳ႕ဆုံးျဖတ္ခ်က္ေၾကညာစာတမ္းကို ထုတ္ျပန္ခဲ့ သည္။ ထိုေၾကညာခ်က္ထြက္ေပၚလာၿပီး ၂၀၁၀-ခုႏွစ္ နိုဝင္ဘာ(၁၃)ရက္ေန႔တြင္ ေဒၚေအာင္ဆန္း စုၾကည္ လြတ္ေျမာက္လာသည္။
နိုဝင္ဘာ (၂၀)ရက္ေန႔တြင္ ဝါရင့္နိုင္ငံေရးသမားႀကီး သခင္သိန္းေဖအိမ္တြင္ က်င္းပေသာ သက္ႀကီးဝါႀကီးနိုင္ငံေရးသမားမ်ားကိုကန္ေတာ့ပြဲတြင္ ကေလးၿမိဳ႕ေၾကညာခ်က္စာတမ္းကို ညႇိႏွိုင္း ေဆြးေႏြးခဲ့ၾကသည္။ ဒီမိုကေရစီအင္အားစုမ်ား ကေလးၿမိဳ႕ေၾကညာခ်က္ကို ပူးေပါင္းတာဝန္ယူရန္ ေပးအပ္ျခင္း အေပၚ ေဒၚေအာင္ဆန္းစု ၾကည္က ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္သြားမည္ျဖစ္ေၾကာင္း၊ သို႔ေသာ္ မိမိတေယာက္တည္း ျဖင့္လုပ္၍မရနိုင္၊ အားလုံးဝိုင္းဝန္း တာဝန္ယူမွျဖစ္၍ တညီတညြတ္တည္း စုေပါင္းေဆာင္ရြက္ရန္ေျပာၾကား ခဲ့သည္။ (ကေလးၿမိဳ႕ေၾကညာခ်က္ကို ေနာက္ ဆက္တြဲမွာၾကည့္ပါ)
နဝတ ေနာက္ နအဖ အစိုးရလက္ထက္ တိုင္းရင္းသားမ်ားအေပၚသေဘာထား
တပ္မေတာ္အစိုးရ၏တိုင္းရင္းသားမ်ား သေဘာထားမ်ားကို စာျဖင့္ထုတ္ျပန္ထားသည့္သေဘာထားမွာ –
ျပည္ေထာင္စုမၿပိဳကြဲေရး—-ဒို႔အေရး
တိုင္းရင္းသားစည္းလုံးညီညြတ္မွုမၿပိဳကြဲေရး—-ဒို႔အေရး
အထက္ပါေႂကြးေၾကာ္သံမ်ား ထုတ္ျပန္ထားသည့္သေဘာထားမွာ ယခုလက္ရွိျပည္ေထာင္စုအေနအထား အတိုင္း ေနရန္သာျဖစ္သည္။ ကိုယ့္ၾကမၼာကိုယ္ဖန္တီးလိုေသာ တိုင္းရင္းသားမ်ား၏ဥပေဒတြင္း ဥပေဒလုပ္ ငန္းမ်ားကို ဖမ္းဆီးႏွစ္ရွည္ေထာင္ဒဏ္ေပးျခင္း၊ လက္နက္ျဖင့္အၾကမ္းဖက္ႏွိမ္ႏွင္းေနသည့္ အဓိပၸါယ္ “ေပးတာယူ၊ ေကၽြးတာစား၊ စကားမမ်ားနဲ႔၊ မေက်နပ္၍ဆင္ေျခတက္လၽွင္ ဒုကၡေတြ႕သြားမည္” သေဘာ ျဖစ္သည္။
ယင္းကိစၥႏွင့္ပတ္သက္၍ ျဖစ္ပ်က္ခဲ့ေသာ အျဖစ္အပ်က္အမွန္ကိုတင္ျပရလၽွင္ ၂၀၀၄-ခုႏွစ္၊ ဒီဇင္ဘာလ (၂၂)ရက္ေန႔တြင္ က်င္းပေသာ ရွမ္းျပည္ပညာရွင္မ်ားအတိုင္ပင္ခံေကာင္စီတြင္ ရွမ္းတိုင္းရင္းသားမ်ားဒီမိုကေရစီ အဖြဲ႕ခ်ဳပ္ (SNLD) မပါဝင္ခဲ့ပါ။ ၂၀၀၅-ခုႏွစ္၊ ေဖေဖာ္ဝါရီ (၇)ရက္ေန႔ ေတာင္ႀကီးၿမိဳ႕တြင္ က်င္းပေသာ (၅၈)ႏွစ္ေျမာက္ ရွမ္းျပည္ အမ်ိဳးသားေန႔အခမ္းအနားတြင္လည္း ရွမ္းတိုင္းရင္းသားမ်ားဒီမိုကေရစီအဖြဲ႕ခ်ဳပ္ (SNLD) ဥကၠဌ ခြန္ထြန္းဦး၊ အတြင္းေရးမွူး စိုင္းညြန႔္လြင္တို႔ တက္ေရာက္ျခင္းမရွိခဲ့ပါ။ ေနာက္တေန႔ ေဖေဖာ္ဝါရီ (၈)ရက္ေန႔တြင္ ရွမ္းျပည္ တပ္မေတာ္ (ေျမာက္ပိုင္း) နာယက ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေဆထင္၊ ရွမ္းမ်ိဳးဆက္သစ္မွ (၄)ဦး၊ ရွမ္းတိုင္းရင္းသားမ်ားဒီမိုကေရစီ အဖြဲ႕ခ်ဳပ္ (SNLD) ဥကၠဌ ခြန္ထြန္းဦး၊ အတြင္းေရးမွူးစိုင္းညြန႔္လြင္ႏွင့္ အမွုေဆာင္ အဖြဲ႕ဝင္(၂)ဦး စုစုေပါင္း (၉)ဦးကို ဖမ္းဆီးခဲ့ပါသည္။ နအဖ သတင္းစာရွင္းလင္းပြဲတြင္ရွင္းျပသည္ မွာ “၄င္းတို႔သည္ ျမန္မာျပည္နယ္အပါအဝင္ ရွစ္ျပည္ နယ္ျပည္ေထာင္စုကို တည္ေဆာက္ရန္ႀကိဳးစားျခင္းအား ျဖင့္ ျပည္ေထာင္စုစစ္စစ္ဆိုသည့္စကားကို အေရျခဳံဗန္းျပၿပီး” မည္ကာမတၱ ျပည္ေထာင္စုကိုတည္ေထာင္ကာ တခ်ိန္ခ်ိန္တြင္ ျပည္ေထာင္စုမွခြဲထြက္လ်က္ သီးျခားနိုင္ငံ ထူေထာင္ ရန္သာျဖစ္သည္ဟု လည္းေကာင္း၊ နိုင္ငံေတာ္ တည္ၿငိမ္ေအးခ်မ္းမွုကို ပ်က္ျပားေအာင္ ဆူဆူပူပူျဖစ္ေအာင္ လွုံ႔ေဆာ္ ရာေရာက္သည့္အျပင္ အင္မတန္ ႀကီးမားသည့္ တိုင္းရင္းသားစည္းလုံးညီညြတ္မွုပ်က္ျပားေရး၊ ျပည္ေထာင္စုၿပိဳကြဲေရး တို႔ကို ဦးတည္ ေစသည့္လုပ္ရပ္မ်ား ျဖစ္ျခင္းေၾကာင့္လည္းေကာင္း အေရးယူလိုက္ရပါသည္ဟုဆိုပါသည္။ SSA-N နာယက ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေဆထင္ကို ေထာင္ဒဏ္ (၁၀၆)ႏွစ္၊ ခြန္ထြန္းဦးကို (၉၃)ႏွစ္၊ စိုင္းညြန႔္လြင္ကို (၈၅)ႏွစ္၊ စိုင္းလွေအာင္၊ ဦးျမင့္သန္း၊ ဦးထြန္းညိဳ၊ စိုင္းညီမိုး၊ စိုင္းမ်ိဳးဝင္းထြန္းတို႔ကို (၇၉)ႏွစ္စီခ်မွတ္ၿပီး ေဝးလံေသာ နယ္စြန္နယ္ဖ်ား ေထာင္မ်ားသို႔ ေဈးဦးေပါက္ခ်မွတ္ခဲ့ပါသည္။ ေဖာ္ေကာင္ စဝ္သာဦးကို (၁၂)ႏွစ္ ခ်မွတ္ၿပီး ခ်က္ခ်င္းျပန္လြတ္ေပး လိုက္ပါသည္။ ျပည္ေထာင္စုအတြင္းရွိ ဗမာ အပါအဝင္ တိုင္းရင္းသားမ်ားအနက္ တပ္မေတာ္အစိုးရကရွမ္းေခါင္း ေဆာင္မ်ားကိုခ်မွတ္ေသာ ေထာင္ဒဏ္သည္ ယေန႔ထိတိုင္ စံခ်ိန္ မက်ိဳးေသးဘဲရွင္သန္လ်က္ရွိ ေနပါသည္။
ယေန႔အခ်ိန္တြင္လည္း အပစ္အခတ္ရပ္စဲထားေသာ၊ မရပ္စဲထားေသာ တိုင္းရင္းသားလက္နက္ကိုင္ အဖြဲ႕မ်ားကို ဆက္လက္၍ တိုက္ပြဲႀကီးငယ္ ဆင္ႏြဲလၽွက္ရွိေနဆဲပင္။
နိုင္ေငြသိမ္း
မြန္အမ်ိဳးသားဒီမိုကေရစီအဖြဲ႕
ကိုးကားက်မ္း
၁။ တိုင္းရင္းသားလူမ်ိဳးမ်ားအေရးႏွင့္ ၁၉၇၄-ခုႏွစ္ အေျခခံဥပေဒ (ပ-ဒု)တြဲ၊
၂။ ၁၉၅၈-၆၂ ျမန္မာ့နိုင္ငံေရး (ပ-ဒု-တ-စ) တြဲ၊
၃။ ျပည္ေထာင္စုတိုင္းရင္းသားလူမ်ိဳးမ်ားဒီမိုကေရစီအဖြဲ႕ခ်ဳပ္မွတ္တမ္းမ်ား၊
၄။ အမ်ိဳးသားဒီမိုကေရစီအဖြဲ႕ခ်ဳပ္ေၾကညာခ်က္မ်ား၊
credit: federalmyanmar
အင္းစိန္တိုက္ပြဲတြင္ပါဝင္ခဲ့ေသာ သက္ရွိထင္ရွား ျပည္သူ႔ရဲေဘာ္ေခါင္းေဆာင္က က်ေနာ့္ကိုေျပာျပသည္မွာ (ဟိုတုန္းက နယ္ခ်ဲ႕သမားလက္ကိုင္တုတ္ လူမ်ိဳးေရးအရႏွိပ္စက္သူသေဘာနဲ႔ တိုက္တာ၊ ဒီအေၾကာင္းေတြ က်ေနာ္ စဥ္းစားမိေတာ့ အိပ္မေပ်ာ္ဘူး၊ ဖဆပလအစိုးရဟာ သူတို႔တည္ျမဲေရးအတြက္ လူမ်ိဳးေရးကို နိုင္ငံေရး လွည့္ကြက္ထဲ အသုံးခ်သြားမွန္းသိေတာ့ ေနာက္က်သြားၿပီကိုး၊ ေနာက္ေနာင္ ထပ္မမွားဖို႔ ဘဲရွိ ေတာ့တယ္) ဟု ရင္ဖြင့္သြားခဲ့သည္။
မိမိတို႔အာဏာတည္ျမဲေရးအတြက္ လူမ်ိဳးေရးကို နိုင္ငံေရးလက္နက္အျဖစ္ အသုံးခ်သည္မွာ ယခုဒီမိုကေရစီ အစိုးရအမည္ခံ သမတဦးသိန္းစိန္အထိျဖစ္ပါသည္။
၎တို႔ႏွင့္သက္ဆိုင္ရာကို တင္ျပရလၽွင္ ၁၉၆၂-ခုႏွစ္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ႀကီးေနဝင္းအာဏာသိမ္းစဥ္က ၁၉၆၂ ခု၊ မတ္လ (၄)ရက္ေန႔တြင္ ပထစေခါင္းေဆာင္မ်ား၊ ဖဆပလေခါင္းေဆာင္မ်ား၊ ပမညတေခါင္းေဆာင္တို႔အား ေတြ႕ဆုံ၍ လက္ရွိျဖစ္ေပၚေနေသာအေျခအေနကိုေဆြးေႏြးသည္။ ေဆြးေႏြးပြဲတြင္ ေတာ္လွန္ေရးေကာင္စီဥကၠဌ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ႀကီး ေနဝင္းက “တိုင္းျပည္တြင္ကုန္ေဈးႏွုန္း အဆမတန္တက္ေနေသာကိစၥႏွင့္ တရားဥပေဒစိုးမိုးမွုပ်က္ျပား ေနေသာ ကိစၥတို႔ ကိုေျပာၾကား၍ ဖက္ဒရယ္ကိစၥတြင္ အလြန္တင္းမာလာေသာေၾကာင့္ မလႊဲမေရွာင္သာ တိုင္းျပည္တာဝန္ ကို ထိန္းသိမ္း ရျခင္းျဖစ္ေၾကာင္း ရွင္းျပသည္။ ေတာ္လွန္ေရးေကာင္စီသည္ ဆိုရွယ္လစ္ပန္းတိုင္သို႔ခ်ီတက္ သြားမည္ျဖစ္ေၾကာင္း၊ ထိုသို႔ခ်ီတက္ရာတြင္ နိုင္ငံေရးပါတီမ်ားႏွင့္ညႇိႏွိုင္းေဆာင္ရြက္သြားမည္ ျဖစ္ေၾကာင္း။”
ဗိုလ္ခ်ဳပ္ႀကီးေနဝင္း၏ေျပာၾကားခ်က္မ်ားသည္ ဖက္ဒရယ္ခြဲထြက္ေရးကို အေၾကာင္းျပ၍ လူမ်ိဳးႀကီးအစြဲ အလန္းရွိ ေနေသးေသာ ဗမာလူထုကိုစည္း႐ုံး၊ ကိုယ့္က်ိဳးစြန႔္တိုက္ပြဲဝင္ေနေသာဆိုရွယ္လစ္နိုင္ငံ တည္ေဆာက္မည္ဟု ေႂကြးေၾကာ္သျဖင့္ လက္ဝဲစြဲပုဂၢိဳလ္အဖြဲ႕အစည္းအားလုံးကို စည္း႐ုံးသည့္မဟာဗ်ဴဟာ ျဖစ္သည္။ ဤဗ်ဴဟာေၾကာင့္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ႀကီးေနဝင္း အာဏာသိမ္းျခင္းကို ကန႔္ကြက္သူမရွိသေလာက္ရွိသြားၿပီး ဗိုလ္ခ်ဳပ္ႀကီးေနဝင္းသည္ အတိုက္အခံ မရွိ ေအးေအးေဆးေဆး အာဏာသိမ္းအုပ္ခ်ဳပ္နိုင္ခဲ့သည္။
၁၉၆၂-ခုႏွစ္၊ မတ္လ (၇)ရက္ေန႔တြင္ ေတာ္လွန္ေရးေကာင္စီအဖြဲ႕ဝင္မ်ားျဖစ္ေသာ ဗိုလ္မွူးခ်ဳပ္ေအာင္ႀကီးႏွင့္ ျပန္ၾကားေရးဝန္ႀကီး ဗိုလ္မွူးႀကီးေစာျမင့္တို႔သည္ ဒဂုံရိပ္သာ၌ သတင္းစာရွင္းလင္းပြဲတရပ္ က်င္းပခဲ့သည္။ ထို သတင္း စာရွင္းလင္းပြဲတြင္ ဗိုလ္မွူးခ်ဳပ္ေအာင္ႀကီးက “အာဏာသိမ္းတဲ့ကိစၥဟာ သာမန္အားျဖင့္ နိုင္ငံေရး၊ စီးပြားေရး တို႔အေပၚမွာ မူတည္ၿပီးသိမ္းျခင္းျဖစ္ပါတယ္၊ ဒီဗမာျပည္မွာေတာ့အာဏာသိမ္းရျခင္းအေၾကာင္းက ေတာ့ နိုင္ငံေရး၊ စီးပြားေရး၊ ဘာသာေရးနဲ႔ ေနာက္ဆုံး ဖက္ဒရယ္မူအေရးကိစၥတို႔ေၾကာင့္ သိမ္းရတာျဖစ္ပါတယ္။”
နိုင္ငံေတာ္အာဏာကိုသိမ္းယူရန္ ႀကိဳတင္စီစဥ္ရာတြင္ ပါဝင္ခဲ့သူတဦးျဖစ္သည့္ ဗိုလ္မွူးခ်ဳပ္တင္ေဖကမူ ၁၉၆၂-ခုႏွစ္ အာဏာသိမ္းယူခဲ့ရသည့္ အဓိကအေၾကာင္းရင္းမွာ ျပည္ေထာင္စုႀကီးအတြင္းမွ ရွမ္းျပည္နယ္ ခြဲထြက္မည္ကို စိုးရိမ္ေသာေၾကာင့္ျဖစ္ေၾကာင္း၊ ျပည္ေထာင္စုမွရွမ္းျပည္ခြဲထြက္ျခင္းဟူေသာ အႏၲရာယ္ကိုတားဆီးနိုင္ေရး အတြက္ တပ္မေတာ္ကနိုင္ငံေတာ္အာဏာကိုသိမ္းယူရန္ ၁၉၆၁-ခုႏွစ္ နိုဝင္ဘာလကစတင္၍ လၽွို႔ဝွက္စြာစီစဥ္ ခဲ့ေၾကာင္း အတိအလင္းေျပာၾကားခဲ့သည္။
ဝန္ႀကီးခ်ဳပ္ဦးႏု၏ ၁၉၆၁-ခုႏွစ္ ဇူလွိုင္လ (၁၁) ရက္ေန႔တြင္ သတင္းစာရွင္းလင္းပြဲျပဳလုပ္ခဲ့စဥ္ ဦးႏုက “ရွမ္းျပည္ နယ္ကိုယ္စားလွယ္ႀကီးေတြႏွင့္ေတြ႕ဆုံၿပီး ရွမ္းမူႏွင့္ပတ္သက္၍ က်ေနာ့္အေနနဲ႔ေလ့လာၿပီးတဲ့အတြက္ ဒီေန႔ သတင္းစာရွင္းလင္းပြဲေခၚယူကာ ရွင္းလင္းေျပာျပျခင္းျဖစ္ပါတယ္၊ က်ေနာ္ေလ့လာၾကည့္တဲ့အခါ သူတို႔လုပ္တာ မမွား ဘူး၊ ရွမ္းမူေရးဆြဲၿပီး သူတို႔နဲ႔သေဘာတူတဲ့လူနည္းစုကို ဖိတ္ကာ ဆုံးျဖတ္ခ်က္ေတြခ်၍ အစိုးရအဖြဲ႕ကို တင္ျပတာ မမွားဘူး။”
“ျပည္ေထာင္စုအစိုးရက ယခုအပတ္ပါလီမန္တြင္ ျဖစ္နိုင္ရင္အေျခခံဥပေဒထဲမွာ လုပ္ငန္းလုပ္ရာမွာ အခက္ အခဲေတြ႕ေနတဲ့ပုဒ္မေတြျပင္ဖို႔ စိတ္ကူးၿပီး ျပင္ဆင္ခ်က္ရွိတာေတြကိုျပင္ဆင္ခ်င္ရင္ တင္ျပရန္ခြင့္ေပးခ်က္အရ လုပ္ၾကျခင္းသာ ျဖစ္ပါတယ္။ အစိုးရခြင့္ျပဳခ်က္အရ ဒါေတြလိုခ်င္တယ္ဆိုတာ ဆုံးျဖတ္ခ်က္ခ်ၿပီး ေတာင္းလာတာ ဒီမို ကေရစီအခြင့္အေရးကို သူတို႔အသုံးျပဳျခင္းသာျဖစ္ပါတယ္။ သူတို႔ဒီမိုကေရစီအခြင့္အေရးသုံးတာကို အစိုးရ အဖြဲ႕က စိတ္ဆိုးစရာမရွိဘူး၊ ရွမ္းမူေရးဆြဲျခင္းကို စိတ္မဆိုးဘူး၊ ဒါေပမဲ့ တိုင္းျပည္မွာ သို႔ေလာသို႔ေလာ အထင္မွား ျဖစ္တယ္၊ က်ေနာ္တို႔အေနနဲ႔လည္း အထင္မွားခ်က္တခ်က္ႏွစ္ခ်က္ရွိခဲ့တယ္၊ ဒီထင္ျမင္မွားခ်က္ေတြကိုစဝ္ခြန္ခ်ိဳ နဲ႔ ႏွစ္ႀကိမ္ေတြ႕ ဆုံၿပီး ရွင္းလင္းေျပာျပတဲ့အခါမွာ အထင္မွားခ်က္ေတြ ေပ်ာက္ကုန္တယ္။”
“က်ေနာ္ဟာ စဝ္ခြန္ခ်ိဳနဲ႔ေတြ႕တဲ့အခါ ရွမ္းမူေရးဆြဲၿပီး သေဘာတူတဲ့လူေတြဖိတ္ေခၚကာ ေထာက္ခံျခင္းမွာတရား ေသာလုပ္ငန္းျဖစ္ပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ ရွမ္းမူတင္ျပၿပီး ျပင္ေပးရင္ျပင္ေပး၊ မျပင္ေပးရင္ခ်မယ္ဆိုရင္ ဒီမိုကေရစီ ေဘာင္က လြတ္သြားမယ္။ ရွမ္းမူအတိုင္းျပင္မေပးရင္ ခ်မယ္ဆိုတာကို တာဝန္ရွိသူေတြကမေျပာဘူး၊ တာဝန္မရွိ တဲ့သူ ေတြ တေယာက္ႏွစ္ေယာက္ ေျပာေနတဲ့အတြက္ တာဝန္မဲ့ဒီမိုကေရစီ အျပင္ဘက္ေရာက္ေနတာမ်ိဳး မျဖစ္ ေအာင္ ထိန္းပါလို႔ ေျပာခဲ့ပါတယ္။ ဒီလိုေျပာတဲ့အခါမွာ စဝ္ခြန္ခ်ိဳက ရွမ္းမူကိုျပင္မေပးရင္ ခ်မယ္လို႔ ေျပာတဲ့ လူရွိရင္ တရား ဥပေဒအရ အေရးယူပါ လို႔ေျပာတယ္။”
“အခုသူတို႔လုပ္ေနတဲ့လမ္းစဥ္ဟာ ေပးရင္ေပး မေပးရင္ခ်မယ္ဆိုတဲ့ လမ္းစဥ္မဟုတ္၊ က်ေနာ္တို႔ကလည္း မင္းတို႔ခ်ရင္ ဒို႔ကလဲခ်မယ္ဆိုတဲ့ လမ္းစဥ္မဟုတ္၊ မိသားစုေတြ လုပ္ရိုးလုပ္စဥ္စနစ္နဲ႔ လုပ္ေနတဲ့လမ္းစဥ္သာ ျဖစ္ပါ တယ္။”
“စဝ္ခြန္ခ်ိဳကိုအႀကံေပးခဲ့သလို ရခိုင္၊ မြန္၊ ကခ်င္၊ ကရင္၊ ကယား၊ ခ်င္းစေသာလူနည္းစုသာမက ျမန္မာေတြကိုပါ ဒီအႀကံေပးခ်င္တယ္။ ျပည္ေထာင္စုမၿပိဳကြဲေအာင္ လူတိုင္းလိုခ်င္မွာဘဲ၊ အားလုံးလိုခ်င္တဲ့ ျပည္ေထာင္စု မၿပိဳကြဲရေအာင္ လူနည္းစုနဲ႔ျမန္မာဟာ ျပည္ေထာင္စုတခုလုံးနဲ႔ဆိုင္တဲ့ကိစၥ လုပ္တဲ့ေနရာမွာ ထိမ္းသိမ္းထားရ မယ့္မူႀကီးတခုရွိပါတယ္။”
“ရွမ္း၊ ကခ်င္၊ ကရင္၊ ကယားစေသာလူနည္းစုေတြကလည္း ျပည္ေထာင္စုႀကီးနဲ႔ပတ္သက္ရင္ ကိုယ္ႀကိဳက္ တာခ်ည္း မလုပ္ပါနဲ႔၊ ျမန္မာေတြ ဘာႀကိဳက္တာလဲ ၾကည့္ပါ၊ ျမန္မာေတြကေရာ လူနည္းစုေတြကေရာ ျပည္ေထာင္စု ႀကီးအတြက္လုပ္ရာမွာ ႏွစ္ဦးႏွစ္ဖက္ႀကိဳက္တာကိုၾကည့္ၿပီး လုပ္သြားရင္ ျပည္ေထာင္စုႀကီး တည္ျမဲသြားမွာျဖစ္ပါတယ္၊ ျမန္မာေတြကလည္း ကိုယ္ႀကိဳက္တာကိုယ္လုပ္၊ လူနည္းစုေတြကလည္းကိုယ္ႀကိဳက္ တာ ကိုယ္လုပ္ရင္ ကြဲမယ္။ ျပည္ ေထာင္စုႀကီး တည္ျမဲခိုင္ခံ့ေစခ်င္ရင္ ငါတေကာ ေကာ၍မရဘဲ တိုင္တိုင္ပင္ ပင္နဲ႔ လုပ္သြားၿပီး အေျဖရွာရပါမယ္၊ ျပည္ ေထာင္စုႀကီး တည္တံ့ခိုင္ျမဲခ်င္ရင္ မလိမ့္တပတ္မလုပ္နဲ႔၊ မိသားစု အေနနဲ႔ ေျဖရွင္းသြားၾကရန္ လူနည္းစုေတြေရာ၊ ျမန္မာေတြကိုပါ ဒီေနရာက သတိေပးလိုက္ပါတယ္။ ရွမ္းမူေခၚတဲ့ ဖက္ဒရယ္မူကိုမ်က္လုံးမျပဴးၾကနဲ႔၊ မိသားစုအေနနဲ႔ ေျဖရွင္းသြားပါ့မယ္။”
ျပည္ေထာင္စုတိုင္းရင္းသားလူမ်ိဳးမ်ားဒီမိုကေရစီအဖြဲ႕ခ်ဳပ္ႏွင့္ အမ်ိဳးသားဒီမိုကေရစီအဖြဲ႕ခ်ဳပ္
၁၉၈၈ အေရးေတာ္ပုံေနာက္ပိုင္း တပ္မေတာ္ကအာဏာသိမ္းယူၿပီး နဝတ အစိုးရကိုတည္ေထာင္ခဲ့သည္။ ၁၉၉၀-ခုႏွစ္ ေမလတြင္ ပါတီစုံေရြးေကာက္ပြဲက်င္းပေပးခဲ့သည္။ တိုင္းရင္းသားမ်ားသည္ မိမိသက္ဆိုင္ရာလူမ်ိဳး အလိုက္ ပါတီတည္ေထာင္ၿပီး ပထမပါတီေပါင္း (၁၇)ပါတီပါဝင္ေသာ ျပည္ေထာင္စုတိုင္းရင္းသားလူမ်ိဳးမ်ားဒီမို ကေရစီအဖြဲ႕ခ်ဳပ္ကို တည္ေထာင္ခဲ့သည္။
၁၉၈၉-ခုႏွစ္ ဇူလိုင္လ (၇)ရက္ေန႔တြင္ အမ်ိဳးသားဒီမိုကေရစီအဖြဲ႕ခ်ဳပ္ အေထြေထြအတြင္းေရးမွူး ေဒၚေအာင္ ဆန္းစုၾကည္ႏွင့္ ျပည္ေထာင္စုတိုင္းရင္းသားလူမ်ိဳးမ်ားဒီမိုကေရစီအဖြဲ႕ခ်ဳပ္တည္ရွိရာ အမွတ္ (၃၉၃) ပထမထပ္၊ ဗိုလ္ေအာင္ေက်ာ္လမ္းတြင္ ေတြ႕ဆုံေဆြးေႏြးၾကသည္။ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္၏ေဆြးေႏြးခ်က္မွ ေကာက္ႏုတ္ ေဖာ္ၿပ ရမည္ ဆိုလၽွင္—
“ဒီမိုကေရစီနဲ႔ျပည္ေထာင္စုႀကီးတည္တံ့ခိုင္ျမဲေရးဟာ တဆက္တည္းျဖစ္ပါတယ္။ က်မကလည္း တိုင္းရင္း သားစည္းလုံးညီညြတ္ေရးဆိုတဲ့ အသုံးအႏွုန္းကိုမသုံးခ်င္လို႔ ျပည္ေထာင္စုတည္တံ့ခိုင္ျမဲေရးဆိုတဲ့ အသုံးအႏွုန္းကို သုံးတာပါ၊ ျပည္ေထာင္စုတည္တံ့ခိုင္ျမဲေရးအတြက္ က်မတို႔တိုင္းရင္းသားလူမ်ိဳးမ်ားကလည္း အားလုံးလိုလား ၾကပါ တယ္၊ က်မတို႔ အမ်ိဳးသားဒီမိုကေရစီအဖြဲ႕ခ်ဳပ္ႏွင့္တကြ အျခားဒီမိုကေရစီအင္အားစုေတြကလည္း လိုလား တယ္ ဆိုတာ အားလုံးယုံၾကည္ၿပီးသားျဖစ္တယ္လို႔ က်မထင္ပါတယ္—-ဒါဟာဘာလဲဆိုေတာ့အေရးႀကီးတာက ေတာ့ က်မတို႔ဟာ ဘယ္လိုျပည္ေထာင္စုပုံသ႑ာန္ေဖာ္ထုတ္မလဲဆိုတဲ့ကိစၥဘဲ၊ ခုနကသဘာပတိႀကီးတင္ၿပ သြားတဲ့အခါမွာလည္း ပါပါ တယ္။ လြတ္လပ္ေရးတိုက္ပြဲကာလတုန္းက လြတ္လပ္ေရးႀကိဳးပမ္းေနတဲ့ တႀကိမ္ တည္း ဘဲ တိုင္းရင္းသားလူမ်ိဳးမ်ား အေရးနဲ႔ပတ္သက္လို႔ ေဆြးေႏြးခဲ့တယ္၊ ညႇိႏွိုင္းခဲ့တယ္၊ တိုင္ပင္ခဲ့တယ္။ ဘယ္လိုပုံသသ႑ာန္နဲ႔ ျပည္ေထာင္စုကို ဘယ္လိုေဖာ္ထုတ္မလဲဆိုတာ လြတ္လပ္ေရးမရခင္ကာလကတည္းက စတင္ၿပီးဆုံးျဖတ္ခဲ့တယ္ဆိုတာ တင္ျပသြားပါ တယ္။ ဒီကိစၥနဲ႔ပတ္သက္လို႔ရွိရင္က်မတို႔အဖြဲ႕ခ်ဳပ္မူဝါဒသေဘာ ထားနဲ႔လည္း မကြဲျပားပါဘူး။ က်မတို႔မူသေဘာထား ေၾကညာခ်က္ (၉) ခ်က္ထဲမွာ ဆိုလို႔ရွိရင္ အေျခခံစည္းမ်ဥ္း တခုကို ပင္လုံညီလာခံတခုေခၚၿပီးေတာ့ ဆုံးျဖတ္ရမယ္လို႔ ေရးထားပါတယ္။ ဒီတိုင္းရင္းသားလူမ်ိဳးမ်ားဒီမိုကေရစီ အဖြဲ႕ခ်ဳပ္အတြင္းမွာလည္း အေျခခံစည္းမ်ဥ္းတခုကို ပင္လုံညီ လာခံတခုကေနၿပီးေတာ့ ဆုံးျဖတ္ရမယ္လို႔ ေရးထား ပါ တယ္။ အဲ့ဒီေတာ့ က်မတို႔ဟာ လုပ္ငန္းအရစၿပီးလုပ္ဖို႔လိုမယ္ ထင္ပါတယ္။အခုဒီမွာရွိတဲ့ ျပည္ေထာင္စု တိုင္းရင္းသားလူမ်ိဳးမ်ားဒီမိုကေရစီအဖြဲ႕ခ်ဳပ္နဲ႔ က်မတို႔အမ်ိဳးသားဒီမိုကေရစီ အဖြဲ႕ခ်ဳပ္မွလူႀကီး မ်ား၊ တရားဥပေဒပညာရွင္မ်ားနဲ႔ ညႇိႏွိုင္းတိုင္ပင္ၿပီးေတာ့ ဘယ္လိုအေျခခံစည္းမ်ဥ္းဥပေဒတခုကိုဆြဲသင့္တယ္ဆို တာ စၿပီးတိုင္ပင္ဖို႔ေရာက္ၿပီလို႔ က်မထင္ပါတယ္။ ဒီကိစၥကိုေျပာေနမဲ့အစား စၿပီးေတာ့လုပ္ၾကပါလို႔က်မအႀကံျပဳ ခ်င္ပါတယ္။”
“အဲ့ဒီေတာ့ Federal ဆိုတဲ့ကိစၥ၊ Federal ဆိုတာ ေစာေစာက သဘာပတိႀကီးေျပာသြားတဲ့ အတိုင္းပါဘဲ၊ Federal ဆိုတာ အဂၤလိပ္စကားလုံးတခုဘဲ၊ Federal ဆိုတာ ခြဲထြက္ေရးမဟုတ္ပါဘူး။ က်မတို႔အားလုံး သိၿပီးသားပါ။ ခြဲေရး မဟုတ္ဘူးဆိုတာ က်မလက္ခံပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ Federal ဆိုတာ ပုံစံအမ်ိဳးမ်ိဳးရွိပါတယ္ ဆိုေတာ့ Central Government နဲ႔ State Government တို႔အၾကားမွာ ဘယ္လိုအာဏာ ခြဲေဝမလဲ၊ ဒါက Federal ရဲ့ အဓိကျပႆနာဘဲ၊ ဒါဆုံးျဖတ္ရမွာပါ။ ေနာက္ၿပီး ျပည္ေထာင္စုအစိုးရ ဘယ္ေလာက္အာဏာယူၿပီး ဘယ္လိုအာဏာ ေတြအသုံးျပဳထားမလဲ ဒီဟာကိုခြဲရမယ္။ ေနာက္ဆုံး Federal ရဲ့ ျပႆနာဟာ ဒါပါဘဲ။”
၁၉၉၀-ျပည့္ႏွစ္ အေထြေထြေရြးေကာက္ပြဲအၿပီး ၾသဂုတ္လ (၂၀) ရက္ေန႔တြင္ ျပည္ေထာင္စုတိုင္းရင္းသား လူမ်ိဳးမ်ားဒီမိုကေရစီအဖြဲ႕ခ်ဳပ္ (ဌာနခ်ဳပ္)တည္ရာ ဗိုလ္ေအာင္ေက်ာ္လမ္း၊ အမွတ္ (၃၉၃) ပထမထပ္တြင္ ျပည္ေထာင္ စုတိုင္းရင္းသားလူမ်ိဳးမ်ားဒီမိုကေရစီအဖြဲ႕ခ်ဳပ္မွ ကိုယ္စားလွယ္မ်ားႏွင့္ အမ်ိဳးသားဒီမိုကေရစီအဖြဲ႕ ခ်ဳပ္မွ ကိုယ္စားလွယ္မ်ား ညႇိႏွိုင္းေဆြးေႏြးၾကၿပီး ေအာက္ပါသေဘာတူညီခ်က္မ်ားကိုလက္မွတ္ေရးထိုးခဲ့ၾက သည္။ ၎တို႔မွေကာက္ႏုတ္ ေဖာ္ျပရလၽွင္ ဆုံးျဖတ္ခ်က္အမွတ္ ၄-(ဂ)တြင္ တိုင္းရင္းသားလူမ်ိဳးမ်ားသည္ လူမ်ိဳးေရးတန္းတူမွု၊ နိုင္ငံေရးတန္းတူမွု ႏွင့္ ကိုယ္ပိုင္ျပ႒ာန္းခြင့္ အျပည့္အဝရေစမည့္အျပင္ ဒီမိုကေရစီႏွင့္ လူ႔အခြင့္အေရးမ်ားကို အာမခံခ်က္ရွိေသာ ျပည္ ေထာင္စုကို တိုင္းရင္းသားမ်ားအားလုံး ေသြးစည္းညီညြတ္စြာ ထူေထာင္ရန္ လိုအပ္ေၾကာင္း ျပည္ေထာင္စုတိုင္းရင္း သားလူမ်ိဳးမ်ားဒီမိုကေရစီအဖြဲ႕ခ်ဳပ္ႏွင့္ အမ်ိဳးသား ဒီမိုကေရစီ အဖြဲ႕ခ်ဳပ္တို႔ တညီတညြတ္တည္း သေဘာတူညီခဲ့ၾက သည္။
‘အမ်ိဳးသားဒီမိုကေရစီမဟာမိတ္မ်ားအဖြဲ႕ (ဒမဖ) သေဘာထား’
သခင္လြင္၊ ဗိုလ္ေအာင္နိုင္၊ ဦးေအာင္သန္း၊ ေတာ္ဘုရားေလးႏွင့္ အျခားထင္ရွားေသာနိုင္ငံေရး ေခါင္းေဆာင္ မ်ားကို နာယကအျဖစ္တင္ေျမႇာက္၍ –
ဥကၠဌ- ကိုမိုးသီးဇြန္
ဒု-ဥကၠဌ- ဦးေအာင္ျမင့္၊ ဦးညြန႔္သိန္း၊ ဗိုလ္ညိဳ၊ ေဒါက္တာေမာင္ေမာင္ေက်ာ္
အတြင္းေရးမွူး- ဦးညိဳဝင္း တို႔ပါဝင္ဖြဲ႕စည္းထားေသာ ဒီမိုကေရစီမဟာမိတ္မ်ားအဖြဲ႕ခ်ဳပ္ (ဒမဖ)မွ ၁၉၈၉-ခုႏွစ္ ၾသဂုတ္လ (၃၀)ရက္ေန႔တြင္ “ဖြဲ႕စည္းပုံအေျခခံဥပေဒေရးဆြဲရာတြင္ ထားရွိသင့္ေသာမူဝါဒသေဘာ ထားမ်ားကို တင္ျပျခင္း” စာတမ္းတြင္ ပါဝင္ေသာ အေရးႀကီးေသာအခ်က္မ်ားကို ေကာက္ႏုတ္တင္ျပရ လၽွင္… … …
“တိုင္းရင္းသားလူမ်ိဳးမ်ားႏွင့္ လူမ်ိဳးစုမ်ား၏ ထာဝရညီညြတ္ေရးကိုတည္ေဆာက္ၿပီး၊ ထိုညီညြတ္ေရး အဓြန႔္ရွည္တည္တန႔္ခိုင္ျမဲေရးအတြက္ တိုင္းရင္းသားလူမ်ိဳးမ်ား၊ လူမ်ိဳးစုမ်ားတြင္ ကိုယ္ပိုင္ဆုံးျဖတ္ပိုင္ခြင့္ (Right of self-determination) အျပည့္အဝခံစားပိုင္ခြင့္ရွိေစရမည္။ တန္းတူညီမၽွမွုလည္း မရွိမျဖစ္လိုအပ္ပါသည္။
ထို႔ေၾကာင့္ ျပည္ေထာင္စုျမန္မာနိုင္ငံ (Union of Burma) ကို
(၁) ကခ်င္ျပည္နယ္ (Kachin State)
(၂) ကယားျပည္နယ္ (Kaya State)
(၃) ကရင္ျပည္နယ္ (Karen State)
(၄) ခ်င္းျပည္နယ္ (Chin State)
(၅) ဗမာျပည္နယ္ (Burma State)
(၆) မြန္ျပည္နယ္ (Mon State)
(၇) ရခိုင္ျပည္နယ္ (Rakhine State)
(၈) ရွမ္းျပည္နယ္ (Shan State) ဟူ၍ ျပည္နယ္(၈)ခုျဖင့္ ဖြဲ႕စည္းထူေထာင္ရမည္ျဖစ္ပါသည္။
ျပည္ေထာင္စုအစိုးရ၏ ဥပေဒျပဳအာဏာ (Legislative Power)၊ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးအာဏာ (Administrative Power) တို႔ကို အေျခခံဥပေဒတြင္အတိအလင္းျပ႒ာန္းထားသင့္ပါသည္။
အေျခခံဥပေဒတြင္ျပဌာန္းမထားေသာ က်န္သည့္အာဏာပိုင္းႏွင့္ အခြင့္အေရးမ်ားအားလုံးကို ျပည္နယ္ အစိုးရအား လြတ္လပ္စြာ က်င့္သုံးခြင့္ေပးသင့္ပါသည္။
အမ်ိဳးသားတိုးတက္ေရးလူငယ္အဖြဲ႕ခ်ဳပ္ (ျပည္ေထာင္စုျမန္မာနိုင္ငံ) ပညာေပးေဆြးေႏြးပြဲ အမွတ္စဥ္ (၁/၉၁) (၁၆-၁-၁၉၉၁) တတိယျပည္ေထာင္စုျမန္မာနိုင္ငံေတာ္ ဖြဲ႕စည္းအုပ္ခ်ဳပ္ပုံ အေထာက္အကူျပဳစာတမ္းႏွင့္ (၁၉) ႀကိမ္ေျမာက္ ဗဟိုေကာ္မတီအစည္းအေဝးတြင္ တပ္ေပါင္းစုဥကၠဌႀကီးေျပာၾကားေသာမိန႔္ခြန္း
တပ္ေပါင္းစုဥကၠဌ ဝိဓူရသခင္ခ်စ္ေမာင္ ေျပာၾကားသည့္မိန႔္ခြန္းမွ တိုင္းရင္းသားလူမ်ိဳးမ်ားႏွင့္ ပတ္သက္ေသာ အခန္းက႑ာကို အက်ဥ္းခ်ဳံးတင္ျပရလၽွင္ –
“ဤကဲ့သို႔ေသာ လူမ်ိဳးေရးရာအပိုင္းအေနအထားအရ ျမန္မာနိုင္ငံသည္ လူမ်ိဳးေပါင္းစုံေနထိုင္ရာ တိုင္းျပည္ (Multi-National State) ျဖစ္ေၾကာင္း ထင္ရွားေလသည္။ ထို႔ေၾကာင့္ တျပည္ေထာင္စနစ္ေလာ ဟူေသာ အလြန္ အေရးႀကီးေသာအေျခခံျပႆနာႀကီးကို ရွင္းလင္းေျဖဆိုရာ၌ ျပတ္ျပတ္သားသားျပည္ေထာင္စုစနစ္ကို ဖြဲ႕စည္းသင့္ေပ သည္။
မည္သို႔ေသာျပည္ေထာင္စုစနစ္မ်ိဳး ဖြဲ႕စည္းသင့္သနည္းဆိုသည္မွာ ဒုတိယျပႆနာပင္ျဖစ္ေပသည္ x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x ထို႔ေၾကာင့္ တတိယနိုင္ငံေတာ္သစ္ကို ျပည္ေထာင္စုစနစ္ျဖင့္သာ ဖြဲ႕စည္းရမည္ျဖစ္ေၾကာင္း တင္ျပခဲ့ေလသည္။ လိုက္နာရမည့္ အေျခခံလမ္းညြန္မွုႀကီး (၃)ရပ္ ရွိေပသည္။ ၄င္းတို႔မွာ—–
(က) ပါဝင္ေသာျပည္နယ္မ်ား (ဝါ) လူမ်ိဳးစုႀကီးမ်ားသည္ တန္းတူညီမၽွအခြင့္အေရးရရွိေစရမည္။ (Principle of Equality)
(ခ) တန္းတူညီမၽွတကယ္ရရွိေရးကို ျပည္ေထာင္စုဖြဲ႕စည္းပုံ အေသးစိတ္အျခင္းအရာမ်ားျဖင့္သာ အေကာင္ အထည္ေဖာ္ရမည္ျဖစ္ရာ ဒုတိယလမ္းညႊန္မွုမွာ ညီအစ္ကိုမိသားစုမ်ားစုစည္းရန္ျဖစ္၍ အတူတကြ ေအးအတူ ပူအမၽွေနထိုင္နိုင္သည့္ ပုံစံမ်ိဳးျဖင့္သာ ဖြဲ႕စည္းရမည္။ (Principle of Fraternal Bond) (ဂ) လူမ်ိဳးစုႀကီးမ်ား ႏွင့္ သက္ဆိုင္ရာမ်ိဳးႏြယ္စုမ်ားသည္ လူမ်ိဳးစုတစုႏွင့္တစု တိုးတက္ႀကီးပြားမွု ႀကီးမားေသာ ကြာဟမွုမ်ား ျဖစ္မလာမေစရန္ အတူတကြတိုးတက္ႀကီးပြားမွု လမ္းညႊန္မွုသည္ အလြန္အေရးႀကီးေပသည္။ (Principle of Mutual Co-operation and Mutual Development)
ဤလမ္းညႊန္မွု(၃)ရပ္ကိုလိုက္နာ၍ တတိယျပည္ေထာင္စုကိုဖြဲ႕စည္းရမည္သာျဖစ္ေပသည္။ တန္းတူညီမၽွ အခြင့္အေရး ရရွိေရးႏွင့္ပတ္သက္လၽွင္ ျမန္မာလူမ်ိဳးႀကီးတြင္စုေပါင္းပါဝင္ေသာ လူမ်ိဳးစုႀကီး(၈)စုအတြက္ ျပည္နယ္ (၈)ခုျဖင့္ ဖြဲ႕စည္းထိုက္ေပသည္။ ျပည္နယ္တခုခုအတြင္းရွိ လူမ်ိဳးႏြယ္စုတို႔၏ အေနအထား သမိုင္း ေၾကာင္းႏွင့္ ပစၥဳပၸန္ ဘဝျဖစ္ရပ္ကို စီစစ္ေထာက္ထားလၽွင္ ကိုယ္ပိုင္အုပ္ခ်ဳပ္ေရးေဒသအားျဖင့္ (Regional Development) ႏွင့္ မ်ိဳးႏြယ္စု ေဒသအျဖစ္ျဖင့္ ထူေထာင္သင့္သည္ဆိုပါက ထူေထာင္ေပးနိုင္ ေပသည္။ သို႔ေသာ္ လက္ေတြ႕စိတ္ကူးယဥ္ ေစတနာလြန္လြန္းျခင္း၊ တရားေသဆန္ျခင္းမ်ားကိုေရွာင္ရွားရ မည္ျဖစ္ေပသည္။
ထိုျပႆနာမ်ား၏အက်ယ္ႏွင့္အေသးစိတ္မ်ားကို အမ်ိဳးသားနိုင္ငံေရးညႇိႏွိုင္းမွုညီလာခံႀကီးတြင္ေဆြးေႏြး ညႇိ ႏွိုင္းၾကရေပလိမ့္မည္။
ဘယ္လိုျပည္ေထာင္စုမ်ိဳးဖြဲ႕စည္းမွာလဲ
အေျဖမွာ လြတ္လပ္ေသာနိုင္ငံမ်ား၏ ျပည္ေထာင္စုမ်ိဳး (Independent Type of Federation) မဟုတ္ေစဘဲ ကိုယ္ပိုင္အုပ္ခ်ဳပ္ခြင့္တန္းတူညီမၽွ ျပည္နယ္မ်ား၏ျပည္ေထာင္စု (Autonomous Type of Federation) မ်ိဳးကိုသာ ဖြဲ႕စည္း သင့္သည္။
တိုင္းရင္းသားမ်ားအေပၚ အမ်ိဳးသားဒီမိုကေရစီအဖြဲ႕ခ်ဳပ္၏သေဘာထား
၁၉၉၇-ခုႏွစ္ ေဖေဖာ္ဝါရီလ (၁၂)ရက္ေန႔တြင္က်င္းပေသာ ျပည္ေထာင္စုေန႔အခမ္းအနားတြင္ တိုင္းရင္းသား လူမ်ိဳးမ်ားႏွီးေႏွာဖလွယ္ပြဲ (မဲသေရာထာ)ေက်ညာခ်က္ကို ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ကိုယ္တိုင္ ဖတ္ၾကားေထာက္ခံ ခဲ့သည္။ (မဲသေရာထာေက်ညာခ်က္ေနာက္ဆက္တြဲတြင္ၾကည့္)
၂၀၁၀-ခုႏွစ္ ေအာက္တိုဘာ (၂၄)ရက္ေန႔တြင္ တိုင္းရင္းသားေခါင္းေဆာင္မ်ား၊ နိုင္ငံေရးအင္အားစုေခါင္း ေဆာင္မ်ား၊ ဒီမိုကေရစီအေရးလွုပ္ရွားသူမ်ားေပါင္းစည္း၍ ကေလးၿမိဳ႕ဆုံးျဖတ္ခ်က္ေၾကညာစာတမ္းကို ထုတ္ျပန္ခဲ့ သည္။ ထိုေၾကညာခ်က္ထြက္ေပၚလာၿပီး ၂၀၁၀-ခုႏွစ္ နိုဝင္ဘာ(၁၃)ရက္ေန႔တြင္ ေဒၚေအာင္ဆန္း စုၾကည္ လြတ္ေျမာက္လာသည္။
နိုဝင္ဘာ (၂၀)ရက္ေန႔တြင္ ဝါရင့္နိုင္ငံေရးသမားႀကီး သခင္သိန္းေဖအိမ္တြင္ က်င္းပေသာ သက္ႀကီးဝါႀကီးနိုင္ငံေရးသမားမ်ားကိုကန္ေတာ့ပြဲတြင္ ကေလးၿမိဳ႕ေၾကညာခ်က္စာတမ္းကို ညႇိႏွိုင္း ေဆြးေႏြးခဲ့ၾကသည္။ ဒီမိုကေရစီအင္အားစုမ်ား ကေလးၿမိဳ႕ေၾကညာခ်က္ကို ပူးေပါင္းတာဝန္ယူရန္ ေပးအပ္ျခင္း အေပၚ ေဒၚေအာင္ဆန္းစု ၾကည္က ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္သြားမည္ျဖစ္ေၾကာင္း၊ သို႔ေသာ္ မိမိတေယာက္တည္း ျဖင့္လုပ္၍မရနိုင္၊ အားလုံးဝိုင္းဝန္း တာဝန္ယူမွျဖစ္၍ တညီတညြတ္တည္း စုေပါင္းေဆာင္ရြက္ရန္ေျပာၾကား ခဲ့သည္။ (ကေလးၿမိဳ႕ေၾကညာခ်က္ကို ေနာက္ ဆက္တြဲမွာၾကည့္ပါ)
နဝတ ေနာက္ နအဖ အစိုးရလက္ထက္ တိုင္းရင္းသားမ်ားအေပၚသေဘာထား
တပ္မေတာ္အစိုးရ၏တိုင္းရင္းသားမ်ား သေဘာထားမ်ားကို စာျဖင့္ထုတ္ျပန္ထားသည့္သေဘာထားမွာ –
ျပည္ေထာင္စုမၿပိဳကြဲေရး—-ဒို႔အေရး
တိုင္းရင္းသားစည္းလုံးညီညြတ္မွုမၿပိဳကြဲေရး—-ဒို႔အေရး
အထက္ပါေႂကြးေၾကာ္သံမ်ား ထုတ္ျပန္ထားသည့္သေဘာထားမွာ ယခုလက္ရွိျပည္ေထာင္စုအေနအထား အတိုင္း ေနရန္သာျဖစ္သည္။ ကိုယ့္ၾကမၼာကိုယ္ဖန္တီးလိုေသာ တိုင္းရင္းသားမ်ား၏ဥပေဒတြင္း ဥပေဒလုပ္ ငန္းမ်ားကို ဖမ္းဆီးႏွစ္ရွည္ေထာင္ဒဏ္ေပးျခင္း၊ လက္နက္ျဖင့္အၾကမ္းဖက္ႏွိမ္ႏွင္းေနသည့္ အဓိပၸါယ္ “ေပးတာယူ၊ ေကၽြးတာစား၊ စကားမမ်ားနဲ႔၊ မေက်နပ္၍ဆင္ေျခတက္လၽွင္ ဒုကၡေတြ႕သြားမည္” သေဘာ ျဖစ္သည္။
ယင္းကိစၥႏွင့္ပတ္သက္၍ ျဖစ္ပ်က္ခဲ့ေသာ အျဖစ္အပ်က္အမွန္ကိုတင္ျပရလၽွင္ ၂၀၀၄-ခုႏွစ္၊ ဒီဇင္ဘာလ (၂၂)ရက္ေန႔တြင္ က်င္းပေသာ ရွမ္းျပည္ပညာရွင္မ်ားအတိုင္ပင္ခံေကာင္စီတြင္ ရွမ္းတိုင္းရင္းသားမ်ားဒီမိုကေရစီ အဖြဲ႕ခ်ဳပ္ (SNLD) မပါဝင္ခဲ့ပါ။ ၂၀၀၅-ခုႏွစ္၊ ေဖေဖာ္ဝါရီ (၇)ရက္ေန႔ ေတာင္ႀကီးၿမိဳ႕တြင္ က်င္းပေသာ (၅၈)ႏွစ္ေျမာက္ ရွမ္းျပည္ အမ်ိဳးသားေန႔အခမ္းအနားတြင္လည္း ရွမ္းတိုင္းရင္းသားမ်ားဒီမိုကေရစီအဖြဲ႕ခ်ဳပ္ (SNLD) ဥကၠဌ ခြန္ထြန္းဦး၊ အတြင္းေရးမွူး စိုင္းညြန႔္လြင္တို႔ တက္ေရာက္ျခင္းမရွိခဲ့ပါ။ ေနာက္တေန႔ ေဖေဖာ္ဝါရီ (၈)ရက္ေန႔တြင္ ရွမ္းျပည္ တပ္မေတာ္ (ေျမာက္ပိုင္း) နာယက ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေဆထင္၊ ရွမ္းမ်ိဳးဆက္သစ္မွ (၄)ဦး၊ ရွမ္းတိုင္းရင္းသားမ်ားဒီမိုကေရစီ အဖြဲ႕ခ်ဳပ္ (SNLD) ဥကၠဌ ခြန္ထြန္းဦး၊ အတြင္းေရးမွူးစိုင္းညြန႔္လြင္ႏွင့္ အမွုေဆာင္ အဖြဲ႕ဝင္(၂)ဦး စုစုေပါင္း (၉)ဦးကို ဖမ္းဆီးခဲ့ပါသည္။ နအဖ သတင္းစာရွင္းလင္းပြဲတြင္ရွင္းျပသည္ မွာ “၄င္းတို႔သည္ ျမန္မာျပည္နယ္အပါအဝင္ ရွစ္ျပည္ နယ္ျပည္ေထာင္စုကို တည္ေဆာက္ရန္ႀကိဳးစားျခင္းအား ျဖင့္ ျပည္ေထာင္စုစစ္စစ္ဆိုသည့္စကားကို အေရျခဳံဗန္းျပၿပီး” မည္ကာမတၱ ျပည္ေထာင္စုကိုတည္ေထာင္ကာ တခ်ိန္ခ်ိန္တြင္ ျပည္ေထာင္စုမွခြဲထြက္လ်က္ သီးျခားနိုင္ငံ ထူေထာင္ ရန္သာျဖစ္သည္ဟု လည္းေကာင္း၊ နိုင္ငံေတာ္ တည္ၿငိမ္ေအးခ်မ္းမွုကို ပ်က္ျပားေအာင္ ဆူဆူပူပူျဖစ္ေအာင္ လွုံ႔ေဆာ္ ရာေရာက္သည့္အျပင္ အင္မတန္ ႀကီးမားသည့္ တိုင္းရင္းသားစည္းလုံးညီညြတ္မွုပ်က္ျပားေရး၊ ျပည္ေထာင္စုၿပိဳကြဲေရး တို႔ကို ဦးတည္ ေစသည့္လုပ္ရပ္မ်ား ျဖစ္ျခင္းေၾကာင့္လည္းေကာင္း အေရးယူလိုက္ရပါသည္ဟုဆိုပါသည္။ SSA-N နာယက ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေဆထင္ကို ေထာင္ဒဏ္ (၁၀၆)ႏွစ္၊ ခြန္ထြန္းဦးကို (၉၃)ႏွစ္၊ စိုင္းညြန႔္လြင္ကို (၈၅)ႏွစ္၊ စိုင္းလွေအာင္၊ ဦးျမင့္သန္း၊ ဦးထြန္းညိဳ၊ စိုင္းညီမိုး၊ စိုင္းမ်ိဳးဝင္းထြန္းတို႔ကို (၇၉)ႏွစ္စီခ်မွတ္ၿပီး ေဝးလံေသာ နယ္စြန္နယ္ဖ်ား ေထာင္မ်ားသို႔ ေဈးဦးေပါက္ခ်မွတ္ခဲ့ပါသည္။ ေဖာ္ေကာင္ စဝ္သာဦးကို (၁၂)ႏွစ္ ခ်မွတ္ၿပီး ခ်က္ခ်င္းျပန္လြတ္ေပး လိုက္ပါသည္။ ျပည္ေထာင္စုအတြင္းရွိ ဗမာ အပါအဝင္ တိုင္းရင္းသားမ်ားအနက္ တပ္မေတာ္အစိုးရကရွမ္းေခါင္း ေဆာင္မ်ားကိုခ်မွတ္ေသာ ေထာင္ဒဏ္သည္ ယေန႔ထိတိုင္ စံခ်ိန္ မက်ိဳးေသးဘဲရွင္သန္လ်က္ရွိ ေနပါသည္။
ယေန႔အခ်ိန္တြင္လည္း အပစ္အခတ္ရပ္စဲထားေသာ၊ မရပ္စဲထားေသာ တိုင္းရင္းသားလက္နက္ကိုင္ အဖြဲ႕မ်ားကို ဆက္လက္၍ တိုက္ပြဲႀကီးငယ္ ဆင္ႏြဲလၽွက္ရွိေနဆဲပင္။
နိုင္ေငြသိမ္း
မြန္အမ်ိဳးသားဒီမိုကေရစီအဖြဲ႕
ကိုးကားက်မ္း
၁။ တိုင္းရင္းသားလူမ်ိဳးမ်ားအေရးႏွင့္ ၁၉၇၄-ခုႏွစ္ အေျခခံဥပေဒ (ပ-ဒု)တြဲ၊
၂။ ၁၉၅၈-၆၂ ျမန္မာ့နိုင္ငံေရး (ပ-ဒု-တ-စ) တြဲ၊
၃။ ျပည္ေထာင္စုတိုင္းရင္းသားလူမ်ိဳးမ်ားဒီမိုကေရစီအဖြဲ႕ခ်ဳပ္မွတ္တမ္းမ်ား၊
၄။ အမ်ိဳးသားဒီမိုကေရစီအဖြဲ႕ခ်ဳပ္ေၾကညာခ်က္မ်ား၊
credit: federalmyanmar
.JPG)
.JPG)
.JPG)
.JPG)
.JPG)
.JPG)
.JPG)
.JPG)
.JPG)
.JPG)
.JPG)
.JPG)
.JPG)
.JPG)
.JPG)
.JPG)
.JPG)
.JPG)
.JPG)
.JPG)
.JPG)
.JPG)
